5 Soruda İsrail Başbakanı Netanyahu Hakkındaki Yolsuzluk Suçlamasıyla İlgili Merak Edilenler

Bir yıl süren soruşturmalar, sorgulamalar ve bitmek bilmeyen spekülasyonların ardından İsrail polisi Başbakan Binyamin Netanyahu hakkında rüşvet, yolsuzluk ve güveni kötüye kullanmak suçlamalarıyla hakkında soruşturma açılmasını talep etti.

Şimdi İsrail'in Başsavcısı Avichai Mendelblit'in Netanyahu hakkında soruşturma açılıp açılmaması konusunda karar vermesi gerekiyor.

İsrail'in önde gelen gazetelerinden Haaretz, Netanyahu hakkındaki süreci ve bundan sonrasına ilişkin merak edilenleri 5 soruda derledi:

Netanyahu neyle suçlanıyor?

Polisin Dava 1000 ismini verdiği birinci soruşturmada Netanyahu ve eşi Sara'nın puro ve şampanya gibi rüşvetler aldığı iddia ediliyor.

Netanyahu ailesi ise bunların rüşvet değil, Hollywood yapımcısı İsrailli Arnon Milchan ve Avustralyalı milyarder James Packer'dan aldıkları pahalı hediyeler olduğunu söylüyor. Netanyahu çifti ayrıca bu hediyeler karşılığında iş adamlarının ticari çıkarlarını korudukları ya da vize konusunda kolaylık sağlandığı suçlamalarını da reddediyor.

Netanyahu ve ekibi pahalı puro ve pembe şampanyaların ve Sara'ya mücevherlerin dostluk göstergesi olduğunu ileri sürüyor.

Packer'ın ayrıca Netanyahu'nun büyük oğlu Yair'e bedava uçak biletleri, beş yıldızlı otellerde konaklamalar ve Packer'ın eski nişanlısı Mariah Carey'in konserine biletler konusunda da cömert davrandığı öne sürüldü.

Polis raporları soruşturmanın Hollywood yapımcısı Milchan ile Netanyahu arasındaki ilişkinin dostlar arasındaki masum bir ilişki değil, suç niteliği taşıyan bir rüşvet ilişkisi olduğunu iddia etti.

Raporlarda, Netanyahu'nun Milchan için yaptığı iddia edilen eylemler İsraillilerin ülkeye geri dönmelerini kolaylaştıran vergi yasasında değişiklik yaparak 284 bin dolar kara geçmesini sağlamak, ABD'ye 10 yıllık vize alması için devreye girmek, İsrail televizyon piyasasında çıkarlarını korumak, Savunma Bakanlığı ve Başbakanlık'ın projeye karşı çıkmasına rağmen Hint iş adamı Ratan Tata ile anlaşmalar yapmak, hissedarı olduğu Channel 10 televizyonunun batmasını engellemek olarak sıralandı.

İsrail polisi Milchan ve Packer'ın Netanyahu'ya toplam 285 bin dolar tutarında hediye verdiğini açıkladı.

Netanyahu'ya ikinci suçlama Dava 2000 dosyasında yöneltiliyor.

Buna göre Netanyahu'nun İsrail gazetesi Yediot Aharonot'un yayıncısından, rakip bir yayının önünü kesme karşılığında, kendisi hakkında olumlu yayın yapmasını istediği öne sürülüyor.

Polis, gazetenin genel yayın yönetmeni Arnon Mozes hakkında da soruşturma yürütülmesi gerektiğini söylüyor.

Bundan sonra ne olacak?

İsrail yasalarına göre Netanyahu hakkında resmi soruşturma açılsa bile istifa etmesi gerekmiyor.

2008 yılında dönemim Başbakanı Ehud Olmert yolsuzluk soruşturmalarının ortasında istifa ettiğini açıklamıştı. Olmert rüşvet almaktan suçlu bulunmuş ve 16 ay hapis cezası almıştı.

Ancak Netanyahu istifa etmeyeceğinin sinyallerini veriyor. Netanyahu'nun sağcı koalisyon partisi Likud da ona bu süreçte hükümetin çökmemesi için sadık kalabilir.

Öte yandan Netanyahu karşıtı büyük bir protesto hareketi partisini ve koalisyonu zorlayabilir. Anketlere göre İsraillilerin yaklaşık yüzde 60'ı Netanyahu hakkında soruşturma başlarsa istifa etmesi gerektiğini düşünüyor. Netanyahu hakkındaki dosyalar sadece bunlar mı?

Hayır. İki yolsuzluk dosyası daha Netanyahu'ya kadar uzanabilir. Dava 3000 dosyası İsrail'in Alman şirketi ThyssenKrupp'tan denizaltı ve diğer donanma araçlarının alımında yolsuzluk şüphesi üzerine yoğunlaşıyor.

Dosyadaki şüphelilerden Michael Ganor'un ifadesine göre Netanyahu'nun kuzeni ve avukatı David Shimron denizaltı anlaşmasını ilerletmek için Netanyahu ile ilişkilerini kullanacağını söyledi. ThyssenKrupp'un İsrail'deki temsilcisi Ganor Shimron'u avukat olarak tuttuğunu da açıkladı.

Dava 4000'de ise polis İletişim Bakanlığı ile İsrailli telekom devi Bezeq'in fazla yakın olup olmadığını araştırıyor. Netanyahu'nun Bezeq şirketinin büyük hissedarı Shaul Elovitch ile yakın ilişkileri var. Polis İletişim Bakanlığı'nın Bezeq'e gizli bilgiler verdiğinden kuşkulanıyor.

Netanyahu ne kadar görevinde kalabilir?

Eğer son açıklamaları bir gösterge kabul edilirse, Netanyahu sonuna kadar savaşacak ve mümkün olduğu sürece başbakan kalacak gibi duruyor.

Netanyahu bu hafta suçlamalarla ilgili istifa etmeyeceğini ve İsrail'i sorumluluk ve inanç içinde yöneteceğini açıklamıştı. Polis raporları açıklanmadan önce Netanyahu Facebook üzerinden yayınladığı bir videoda "Herkes sakin olsun. Hiçbir şey olmayacak çünkü gerçeği biliyorum. Adli yetkililerin sonunda bundan hiçbir şey çıkmayacağını göreceklerini biliyorum" dedi.

Netanyahu ayrıca adli soruşturmaları kendisine yöneltilmiş bir cadı avı olarak niteliyor. Yasal süreç ne kadar sürecek?

Kamu oyu önündeki bir yetkili hakkında resmi soruşturma başlatmak hızlı bir süreç değil. Öncelikle savcıların polisin elde ettiği kanıtları incelemesi sonra bunları Netanyahu'nun avukatlarına vermesi ve bu kanıtlar üzerinden her iki tarafın temsilcilerinin katılacağı bir duruşmada görüşme yapılması gerekiyor.

Ancak bundan sonra Mendelblit Netanyahu'nun suçlanıp suçlanmayacağına karar verecek. Potansiyel olarak bu çok uzun sürebilir.