2013 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen yıl 389,4 milyar lira merkezi yönetim bütçe gelirine karşılık, 407,9 milyar lira merkezi yönetim bütçe gideri gerçekleştiğini belirterek, 2013 sonu itibarıyla merkezi yönetim bütçe açığının 18,4 milyar lira düzeyinde olduğunu bildirdi.

Bakan Şimşek, Maliye Bakanlığında düzenlediği basın toplantısında 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe gerçekleşmelerini açıkladı.

Geçen aralık ayında merkezi yönetim bütçe giderlerinin 49,7 milyar lira, faiz hariç bütçe giderlerinin 47,7 milyar lira olduğunu belirten Şimşek, aralık ayında merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 32,5 milyar lira, genel bütçe vergi gelirlerinin 26,7 milyar lira olarak geçekleştiğini bildirdi.

Bakan Şimşek, bu çerçevede aralık ayında 17,2 milyar lira bütçe açığı, 15,2 miyar lira faiz dışı açık oluştuğunu bildirdi.

"Çok başarılı bir yılı geride bıraktık"

Geçen yılın tamamında ise merkezi yönetim bütçe giderlerinin 407,9 milyar lira, faiz hariç bütçe giderlerinin 357,9 milyar lira olarak gerçekleştiğini belirten Şimşek, 2013 yılında 389,4 milyar lira merkezi yönetim bütçe geliri elde edildiğini kaydetti. Şimşek, geçen yıl genel bütçe vergi gelirlerinin de 326,1 milyar lira olarak gerçekleştiğini dile getirdi. Geçen yılsonu itibarıyla 18,4 milyar lira bütçe açığı oluştuğunu bildiren Şimşek, şunları kaydetti:

"Hatırlanacağı üzere 2013 yılı bütçesi yaptığımızda bütçe açık hedefimiz 34 milyar liraydı. Dolayısıyla 2013 yılı bütçe açığı başlangıç bütçe açık hedefine oranla  tam 15,5 milyar lira aşağıda gerçekleşmiştir. Bu çok ciddi bir başarıdır. Hatta Orta Vadeli Program'ı (OVP) açıkladığım zaman ekim ayında, ciddi bir şekilde açık hedefini aşağı doğru revize etmiştik. 19,4 milyar lira bükçe açığı öngörmüştük. Bugün baktığımızda revize açık hedefinin 1 milyar lira altında gerçekleşmiştir.

Bu rakamlara baktığınız zaman çok açık ve net bir şekilde Türkiye kamu maliyesi açısından, bütçe performansı açısından son derece başarılı, iyi bir yılı geride bırakmıştır. 2013 yılı bütçesini hazırlarken gayrisafi yurtiçi hasılaya oran olarak merkezi yönetim bütçe açığının yüzde 2,2 olacağını öngörmüştük, bugün gelinen noktada yüzde 1,2 olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Bunu OVP'deki milli gelir hesabına göre söylüyoruz. Eğer şu an da rakamların ima ettiği gibi büyüme yüzde 4'e daha yakın bir çerçevede gerçekleşirse bir ihtimal bu oran yüzde 1,1'e kadar inebilir. Uluslararası piyasalarda, merkezi yönetim bütçe açığı ile  diğer ülkelerin bütçe açığını karşılaştırmamak lazım. Karşılaştırmamız gereken genel devlet açığıdır ki, merkezi yönetim bütçe açığından daha düşüktür."

-"Güçlü gelir performansı etkili oldu"

Bakan Şimşek, bu performansta, Türkiye'nin gelir performansının çok daha güçlü olmasının,  giderlerin de önemli oranda kontrol altında tutulmasının önemli rol oynadığını belirtti. Yılın son ayında ulaştırmaya, AFAD'a bir miktar ilave kaynak aktarıldığını belirten, Şimşek, "Bizim için önemli olan ülkenin öncelikleri, ama hedefleri de çok güçlü bir şekilde tutturduğumuzu da ifade etmek istiyorum" dedi.

Geçen yıl  bütçe giderlerinin bir önceki yıla göre yüzde 12,7 arttığını açıklayan Şimşek, başlangıç gider hedefine göre yüzde 1, revize edilen hedefe göre binde  3 civarında yukarıda gerçekleştiğini kaydetti.

Bütçe gelirlerinin 2013 yılında 2012'ye göre yüzde 17,1 oranında, vergi gelirlerinin de yüzde 17 oranında arttığını dile getiren Şimşek, yılsonu gelir gerçekleşmesine bakıldığı zaman, hedefin yaklaşık 19, 3 milyar lira üzerinde gerçekleştiğinin görüldüğünü, hatta revize hedefin bile 2,3 milyar lira üzerinde olunduğunu söyledi.

Bütün bu rakamların 2013 yılını mali açıdan başarılı kapatıldığını gösterdiğini ifade eden Şimşek, şöyle konuştu:

"Nitekim 2013 yılının sonunda bütçe açığının GSYH'ye oranı 1985' ten beri elde edilen en düşük 3. açık olduğunu ifade etmek istiyorum. Türkiye 1985'ten sonra 3 kez açığı çok düşük düzeye çekmiştir. Bunların üçü de AK Parti Hükümetleri döneminde gerçekleşmiştir. Bu anlamda 2013 yılı da oldukça iyi bir yıldır. AK Parti Hükümetlerinden önce merkezi yönetim bütçe açığı yüzde 11,5'lerde olduğu hatırlanacaktır. Biz bütçe açığını GSYH'ye oran olarak 10 puandan daha fazla düşürmüş oluyoruz. Bu hakikaten Türkiye'nin kazanımlarında büyük bir faktör. Bu, siyasi istikrarın bir sonucu, kararlı uygulanan maliye politikalarının, mali disiplinin sonucu. Bu siyasi istikranın ve maliye politikalarının en önemli sonucu; bugün Türkiye'nin genel devlet açığı düşmüş. Genel devlet açığı belkide yüzde 1 bir miktar altına düşmüştür. Bu OECD ortalamasının neredeyse beşte biridir, OECD ortalaması 4,8 civarındadır."

"Hizmet bütçeleri yapıyoruz"

Son 11 yılda kamunun brüt borç stokunun milli gelire oranında 39 puanlık düşürüldüğünü ve yüzde 35'lere gerilediğini söyleyen Şimşek,  bütçelerin, hizmet bütçelerine dönüşmesinin bu gelişmenin açık bir sonucu olduğunu dile getirdi.

2002 yılında toplanan vergilerin yüzde 86'sının devletin faiz ödemeleri için kullanıldığını hatırlatan Şimşek, şu anda vergi gelirlerinin yüzde 85'inin hizmet için kullanıldığına işaret etti. Şimşek, vergi gelirlerinin yüzde 23'üne yakınının eğitime ve yüzde 20'den fazlasının da sağlık alanına yönlendirildiğini belirtti.

Geçen yıl faizin vergi gelirlerine oranının yüzde 15'ler civarına düşürdüklerini ifade eden Şimşek, "Bu sene de inşallah yüzde 15'in altına düşer. Dolayısıyla bu anlamda biz, hizmet bütçeleri yapıyoruz" diye konuştu.

"Siyasi operasyonlara rağmen..."

Faiz giderlerinin bütçe, vergi gelirleri ve GSYH içindeki payının 1980'li yıllardan bu yana en düşük seviyelerden birisine geldiğini anlatan Şimşek,  2013 yılında 31,5 milyar lira faiz dışı fazla verildiğini ve öngörülerinin 15,5 milyar lira altında gerçekleştiğini söyledi. Milli gelire oran olarak en iyi performanslardan bir tanesinin yaşandığını dile getiren Şimşek, "Hükümet olarak iş başına geldiğimiz günden bugüne kadar özellikle kamu maliyesi alanında titiz olduk" ifadesini kullandı.

2014 yılı bütçesin de bu anlayışla yaptıklarını ve mali disiplini sürdüren gerçekçi tahminlere dayandırdıklarını belirten Şimşek, 2014 yılı bütçesinde gelir artışı hedeflerinin yüzde 4,1 olduğunu anımsattı.

Nominal milli gelirdeki artış beklentilerinin ise yüzde 10'un üzerinde olduğunu kaydeden Şimşek, "Dolayısıyla oldukça ihtiyatlı bir yaklaşım içerisinde olduğumuzu göreceksiniz" dedi.

Kamu maliyesindeki güçlü duruşun Türkiye'nin bir şok ile karşı karşıya geldiğinde manevra alanı sağladığını, para politikasının elini güçlendirdiğini ve ülke riskini aşağı çektiğine dikkati çeken Şimşek, "Bütün bu hengameye, siyasi bir takım operasyonlara rağmen piyasalarımızdan küresel yatırımcı çıkışı son derece sınırlı olmuştur. Çünkü Türkiye'nin temellerine onlar da güveniyorlar" değerlendirmesinde bulundu.

- Ankara