Parasına Para Katmak İsteyen Dolarda Faize Hücum Etti

Yaşar Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Umut Halaç, toplam yabancı para cinsinden mevduatlardaki artışların çok olmamasına karşın dolar cinsi mevduatların (faizli döviz hesabı) özellikle seçim sonrası hızla arttığını belirtti. Doç.Dr. Halaç, şöyle dedi:

YÜZDE 16'LIK ARTIŞ

"2014 ile 2015'in haziran ve ağustos ayları karşılaştırması, bize dolar mevduatlarının haziranda yüzde 23, temmuzda yüzde 17 ve ağustosta da yüzde 16 oranında arttığını gösteriyor. Yatırımlarını faizde değerlendirmek isteyen ve TL'deki güvensizlikten uzak durmaya çalışan kişilerin, dolar mevduatlarına yöneldiğini görüyoruz. Bankalardaki yabancı para birimlerinde faizde değerlendirilen toplam paranın Türk Lirası karşılığı ise 535 milyar 556 milyon liraya ulaşmış durumda."

TL'DEN KAÇAN DOLAR'A YÖNELDİ

Türkiye'nin içinde bulunduğu durum ve dünya çapında güçlenen dolar nedeniyle TL'nin değer kaybettiğine dikkat çeken Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Umut Halaç, yurt içindeki mevduatların Türk Lirası'ndan (TL) daha fazla dövize kaydığını gördüklerini, dolarizasyondaki artışın 2005'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını ifade etti. Türkiye'deki siyasi istikrarsızlık, erken seçim kararı ve yaşanan olaylar nedeniyle ortaya çıkan ekonomideki güvensizliğe dikkat çeken Halaç, şöyle devam etti:

"PARALARININ DEĞERİNİ KORUMAK İÇİN"

"Bu gibi durumlara ekonominin verdiği tepkiyi, Tüketici Güven Endeksi gibi endekslerle takip etmemiz mümkün. Bunlarla beraber bu tür güvensizlikleri gözlemlemenin bir diğer yolu da ülke ekonomisindeki 'dolarizasyon' işaretlerini izlemekten geçiyor. Dolarizasyonun ilk etkilerini, TL'den kaçıp güvenceyi başka para birimlerinde özellikle dolarda aramaya yönelen ülkelerde görebiliriz. TL'den kaçanlar, paralarının değerini korumak için dolar almaya, işlemlerini dolarla yapmaya, mevduatlarını dolar cinsinden tutmaya başlar. İşte tam bu noktada mevduat bankalarında yabancı para cinsinden ve özellikle de dolar cinsinden tutulan mevduatların son durumu düşündürücü."

"SEÇİM SONRASI BÜYÜK İLGİ OLUŞTU"

Merkez Bankası verilerine göre, 2014 ile 2015 yıllarında ocak-ağustos ayları karşılaştırılması yapıldığında, altı çizilmesi gereken durumun, toplam yabancı para cinsinden mevduatlardaki artışın çok olmamasına karşın dolar cinsi mevduatların, özellikle seçim sonrası hızla artması olduğunu belirten Doç. Dr. Umut Halaç, "2014-2015 yıllarının ocak ve mayıs ayları, dolar mevduat miktarlarının karşılaştırması bize bu dönemlerde çok büyük değişlikler olmadığını gösteriyor. Ama haziran ve ağustos ayları karşılaştırmasında dolar mevduatlarının haziran ayında yüzde 23, temmuz ayında yüzde 17 ve ağustos ayında yüzde 16 oranında arttığını görüyoruz. Yatırımlarını faizde değerlendirmek isteyen ve TL'deki güvensizlikten uzak durmaya çalışan kişiler, dolar mevduatlarına yöneldi." dedi.

"GEÇEN YILA GÖRE ÇOK ARTTI"

Karşılaştırmada diğer çarpıcı bölümün ise toplam yabancı para cinsinden mevduatların TL karşılığı kısmı olduğunu vurgulayan Umut Halaç, "TL'deki değer kaybının Nisan 2015'den itibaren hızla arttığı, ancak bunun yanında haziran, temmuz ve ağustos aylarında hem TL'deki değer kaybından hem de TL'ye uzaklaşmadan dolayı geçen yıla göre artış oranlarının Haziran 2015 için yüzde 37'lere, Temmuz 2015 için yüzde 40'lara ve Ağustos 2015 içinse yüzde 42'lere kadar yükseldiğini görmekteyiz. Bankalardaki yabancı para birimlerinde faizde değerlendirilen toplam paranın TL karşılığı, 535 milyar 556 milyon liraya ulaşmış durumda. Geçen yıl bu rakam 377 milyar 249 milyon TL'ydi. Parasal varlıklarını güvence altına almak için yatırım tercihlerini dolarda değerlendirmek isteyen yatırımcıları da suçlayamayız. Ülkemizin içinde bulunduğu bu dönemde, yatırımcıların bireysel getirilerini en çok artıracak olan alternatiflere yönelmeleri son derece normal. Bu koşullar altında en güvenli liman da dolar olarak görülüyor. ABD Merkez Bankası'nın dolar faizlerini sabit tutma kararı da dolar cinsinden mevduatların kısa vadede azalmasını sağlayacağını düşünmüyorum." diye konuştu. - İzmir