Sanayiden Büyümeye Güçlü Destek

MURAT BİRİNCİ - Sanayi üretim endeksinin haziran ayında tarihi zirvesine yükselmesinin ardından ekonomistler, ikinci çeyrek büyüme beklentilerini yükseltti.

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran ayı sanayi üretim verilerinden derlediği bilgiye göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi haziranda 125,3 değeri ile tarihinin en yüksek seviyesine çıktı. Endeks bu yılın nisan ve mayıs aylarında 124,8 ve 122,5 değerlerini görmüştü.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi haziranda bir önceki aya göre yüzde 2,4 artarak son 9 ayın en hızlı yükselişini gerçekleştirdi. Ocakta yüzde 1,2 gerileme ile yıla başlayan endeks, şubatta yüzde 1,8 ve martta yüzde 2,3 arttıktan sonra, nisanda yatay kalmış, mayısta ise yüzde 1,9 gibi sert bir gerileme göstermişti.

Çeyreklik bazda takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,3 artarken, ikinci çeyrekteki artış yüzde 3,9 ile piyasa beklentilerini aştı.

Analistlerin haziranda piyasa beklentilerini aşan sanayi üretimi verilerinin ardından ikinci çeyrek gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) büyüme beklentilerini yaklaşık 0,5-1 puan artırmaları dikkati çekti.

"Sanayi üretim verileri ikinci çeyrekte güçlü büyümeye işaret ediyor"

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış endeksin haziranda bir önceki aya göre yüzde 2,4 oranında sert artış ile tarihi zirvesini gördüğünü belirtti.

Türkiye'de sanayi üretimi ile milli gelir verileri arasındaki yakın ilişki dikkate alındığında, bu görünümün ikinci çeyrekte ilk çeyrekten daha güçlü bir GSYH artışına işaret ettiğini ifade eden Bürümcekçi, "Haziran ayı sanayi üretimi, büyümenin ikinci çeyrek için yüzde 2,5-3 aralığında olan ön tahminimizin üzerinde yüzde 3,5 civarında gerçekleşebileceğini düşündürdü. İkinci çeyrekte yüzde 3,5 civarı bir büyüme kaydedilebileceğini, 2015 yılı büyüme tahminimiz olan yüzde 2,9 üzerinde risklerin ise dengeli olduğunu öngörmekteyiz" dedi.

"Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 3,5 civarında büyüdüğünü tahmin ediyoruz"

Odeabank Başekonomisti İnanç Sözer, haziran ayında sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 3'lük beklentilerin oldukça üzerinde yüzde 5,5 arttığını belirterek, bu artışta otomotiv sektöründeki grevlerin sona ermesinin ardından bu sektördeki üretimin yüzde 10 artmasının yanı sıra, ihracatçı sektörlerde Avro Bölgesi ekonomilerindeki toparlanma ile ılımlı artışların etkili olduğunu ifade etti.

Üretim artışının yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,3'ten yüzde 3,9 ile son beş çeyreğin en yüksek seviyesine ulaştığına işaret eden Sözer, "Üretimdeki toparlanma sayesinde Türkiye ekonomisinin ilk çeyrekteki yüzde 2,3'lük büyümenin ardından ikinci çeyrekte yüzde 3,5 civarında büyüdüğünü tahmin ediyoruz. Yılın ikinci yarısında ise ihracat toparlanmaya devam etse de süregelen belirsizlikler nedeniyle büyüme baskı altında kalabilir" değerlendirmesini yaptı.

"Sanayi üretimi, büyüme için güçlü sinyaller veriyor"

Halk Yatırım'ın Yatırım Danışmanlığı ve Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı ise, sanayi üretiminin haziran ayında, arındırılmamış verilere göre yıllık bazda yüzde 7,4 artarak piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde gerçekleştiğine dikkati çekti.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerde, toplam üretimin aylık bazda yüzde 2,4 artışla, Eylül 2014'ten bu yana en yüksek değere ulaştığını belirten Tokalı, "İkinci çeyreğin ilk iki ayında zayıf seyreden üretim, haziranda beklediğimiz toparlanmayı göstermiş oldu. Temmuz ayına yönelik ilk tahminlerimize göre de yıllık bazda artışın yüksek kalacağını ve üçüncü çeyreğe olumlu başlangıç yapılmış olabileceğini düşünüyoruz" dedi.

Tokalı, iyileşme görünümünün devam etmesi için politik belirsizliğin ortadan kalkması gerektiğini vurguladı.

İkinci çeyrekte, sanayi üretiminin yıllık bazda yüzde 3,9 büyüdüğünü söyleyen Tokalı, şunları kaydetti:

"Sanayi üretimi, büyüme için güçlü sinyaller veriyor. İlk çeyrekte yüzde 2,3 büyüyen ekonominin, ikinci çeyrek büyümesinin yüzde 3'ün üzerine çıkabileceğine yönelik tahminimizi koruyoruz. Ancak genel seçimler sonrası devam etmekte olan politik belirsizlik üretim aktivitesinde riskler barındırıyor. Yeni hükümetin kurulma  sürecine yönelik olumlu gelişim, büyüme görünümündeki bu iyileşme hareketinin devam etmesi açısından kritik unsur. Beklentilerden iyi sonuçlanabilecek bir politik ortam, pozitif yönlü riskleri de beraberinde getirebilir. Tüm yıl için büyüme tahminimiz yüzde 3,5."

Londra merkezli Capital Economics'in Gelişmekte olan Piyasalar Kıdemli Ekonomisti William Jackson de, otomotiv sektörünün mayısta gözlenen daralmanın ardından haziranda toparlanmasıyla sanayi üretiminin beklenenin üzerinde arttığını belirterek, "Sanayi üretimi rakamları, Türkiye'nin büyümesinin 2. çeyrekte ilk çeyrekten daha iyi olacağına ilişkin kanıt sundu" dedi.