Zeytinyağı Fiyatındaki Yüksek Artış, İhracatı Sıkıntıya Soktu

İSMİHAN ÖZGÜVEN - Önemli zeytin ve zeytinyağı üretim ülkelerinden Türkiye'de, son günlerde zeytinyağı yokmuş gibi oluşturulan farklı algı ve fiyat yüksekliği nedeniyle ihracatta sıkıntı yaşandığı bildirildi.

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi Yılmaz Dönmez, AA muhabirine, Türkiye'de yaklaşık 70 milyonu yeni 160 milyon zeytin ağacı bulunduğunu söyledi.

Geçen sezon yaklaşık 135 bin ton zeytinyağı rekoltesine ulaşıldığını, bunun 20-25 bin tonunun ihraç edildiğini aktaran Dönmez, şu bilgileri verdi:

"Bu yıl önceki döneme göre rekoltemiz de kalitemiz de çok iyi ancak üretim aşaması ve yağışların geciktiğinden ürün toplanıp tam anlamıyla üretime geçilemedi. Üretim geciktikçe yağ yokmuş gibi bir algı oluştu. Şubat ayı sonuna kadar toplama işlemi devam ediyor. Endişeye gerek yok, fiyatlar oturacak. Bazı kişiler piyasada zeytinyağı yokmuş gibi açıklamada bulunuyor. Bu da üreticinin ürününü stokta bekletmesine ve fiyatını yüksek söylemesine neden oluyor. Şu an zeytinyağının kilogramı 10 lira civarında. Geçen yıl bu rakam 5 liraydı, yani iki katı bir artış var. Bu artış nedeniyle şu an ihracata ürün gönderemiyoruz. Çünkü dış pazardaki fiyatlar çok daha düşük. Bu yıl 190 bin ton civarında rekolte tahminimiz var ve bunu yakalayacağımızı düşünüyoruz ancak şu ana kadar sadece 2 bin ton civarında zeytinyağı ihraç ettik. Bu çok kötü bir rakam."

Dönmez, İspanya, İtalya, Yunanistan gibi ülkelerde Türkiye'ye kıyasla fiyatı düşük olan zeytinyağının iç piyasada tonunun 4 bin dolardan, dış pazarda ise 3 bin 600 dolardan satıldığını kaydetti.

Türkiye'nin ABD, Suudi Arabistan, Kuveyt, Dubai, Kanada, Katar, Çin, Japonya, Almanya ve Rusya'ya ihracat yaptığını vurgulayan Dönmez, bu pazarın, oluşan farklı algı ve fiyat yüksekliği nedeniyle tehlike altında olduğunu söyledi.

Dönmez, zeytinyağının yüzde 50'sinin stoklandığını, üreticinin emeğinin karşılığını alabilmek için ürünü piyasa sürmediğini belirtti.

Yurt içi tüketim de tehlikede

Zeytinyağı fiyatı düşmezse yurt içi tüketimin de azalacağına dikkat çeken Dönmez, "Üretip de en az tüketen ülkeyiz. Vatandaşımız zeytinyağına zor alışmıştı. Türkiye'de kişi başı yılda 1,5 kilo tüketim var. Bu çok düşük. En kötü şartlarda kişi başı en az 10 kilo tüketmemiz gerek. Bu rakam Yunanistan'da 20, İspanya'da 18 kilo civarında. Üretip de 15 kilonun altında tüketen başka ülke yok. Fiyatlar bu şekilde giderse yılda 1,5 kilo tüketen vatandaşımız da zeytinyağından uzaklaşacak" diye konuştu.

5 yıl sonra hedef 500 bin ton

Dönmez, zeytinyağında 5 yıl sonra en 500 bin ton ile fazla üretim yapan ikinci ülke olmayı hedeflediklerini kaydetti.

Gelecek yılın hedefini 250 bin ton belirlediklerini aktaran Dönmez, üretim ve ihracat rakamlarının mutlaka arttırılması gerektiğini, aksi halde 500 bin ton hedefi yakalansa bile ürünün elde kalabileceğini söyledi.

Üreticilere ödenen destekleme primlerinin yükseltilmesi de isteyen Dönmez, yurt dışında zamanında ve yüksek oranda destek verildiğine dikkati çekti. - Hatay