Afganistan

BM, Afganistan'da mahkumların işkenceye uğradıklarını bildirdi.

BM'nin raporu, BM'nin ve Afganistan'daki uluslararası gücün bir yıldır süren çabalarına rağmen cezaevlerinde işkencenin kontrol altına alınmasında çok az ilerleme kaydedildiğini gösterdi.

Raporda, çeşitli cezaevlerinde, Afgan görevlilerin, mahkumları tavandan bileklerinden asılı biçimde bıraktıkları, kablolar ve tahta sopalarla dövdükleri, elektrikle şok verdikleri, cinsel organlarını hedef alan işkence yöntemleri uyguladıkları veya mahkumları öldürmekle tehdit ettikleri belirtildi.

BM'nin raporunda, görüşülen 635 mahkumun yarısından fazlasının, işkenceye uğradıklarını söyledikleri, bunun, 2011 yılındaki rapordaki sayıyla hemen hemen aynı olduğu bildirildi.

Afganistan'daki NATO askerlerinin, mahkumları Afgan yönetimindeki cezaevlerine nakletmeye yeniden başlamasının ve denetimleri azaltmasının hemen sonrasında işkencenin süratle eski seviyelerine ulaştığına dikkat çekilen raporda, Afgan yönetimindeki cezaevlerine nakledilen 79 mahkumun yüzde 30'unun işkenceye maruz kaldığı, bunun, nakledilen mahkumlarla ilgili olarak 2011 yılındaki raporda geçen yüzde 24 oranından daha yüksek olduğu kaydedildi.

Raporda ayrıca Afgan hükümetinin, "işkenceyi saklamaya çalışıyor ve mahkumlara işkence yapanlar hakkında soruşturma açmaktan kaçınıyor göründüğü" belirtildi.

BM heyetinin, Afganistan'ın bazı bölgelerinde mahkumların, uluslararası gözlemcilerden, yer altındaki gizli veya incelenen ana binadan ayrı bir yerde saklandıkları yönünde "çeşitli güvenilir haberler" aldığı bildirildi.

Gözlemcilerin, karakollarda tutulanların sayısında şüpheli bir artış gördüğü, özellikle ülkenin güneyinde Kandahar'da, yetkililerin, mahkumlara işkence yapmak için onları cezaevine göndermeden önce gayriresmi mekanları kullandıkları yönünde bilgi alındığı ifade edildi.

Afganistan'daki NATO kuvvetlerinin komutanı John Allen, BM raporuna cevaben yazdığı mektupta, personelinin, son 18 ayda mahkumların işkenceye uğramasıyla ilgili olarak 80'den fazla iddiayı soruşturmaları için Afgan bakanlara mektupla başvurduğunu söyledi.

Allen, Afgan yetkililerin bugüne kadar sadece bir vakada eyleme geçtiklerini, bunda da adı geçen yetkilinin işten çıkarılmadığını, Kandahar'ın kuzeyindeki Sar-i Pul bölgesine gönderildiğini ifade etti.

Afgan Hükümeti de son rapora cevap niteliğindeki mektubunda, kendi gözlemci komitesinin, "mahkumların işkenceye uğradığı iddialarını asılsız bulduğunu" bildirdi.

Cezaevlerinde işkence olasılığını tamamen bertaraf etmeyeceklerini bildiren Afgan Hükümeti, işkencenin, raporda tanımlanan seviyelerde olmadığını ve işkence ihbarlarının incelendiğini açıkladı.

Afganistan Devlet Başkanlığı sözcüsü Eymal Fevzi, mahkumlara işkencenin, Afganistan'ın politikası olmadığını ifade ederken, belli başlı işkence vakalarının olabileceğini ve raporda sözü geçen bu vakaları soruşturmaya başladıklarını söyledi.

Fevzi, Afgan Hükümetinin rapordaki iddiaları çok ciddiye aldığını, "raporun arkasında yatan nedenleri de sorguladığını" kaydetti.

NATO güçleri, BM'nin rapor hazırlanırken ilk bulguları kendileriyle paylaşması üzerine ekim ayında mahkumların, Kabil, Lağman, Herat, Host ve Kunduz'daki 7 cezaevine nakletmeyi durdurmuştu.

Muhabir: Gamze Türkoğlu Oğuz/ AP

Yayıncı: İbrahim Uyar - KABİL