Bal Hangi Kaşıkla Tüketilmeli" Araştırması

ERGÜN HAKTANIYAN - Erciyes Üniversitesinde (ERÜ) yapılan araştırmada balın ahşap yerine çelik kaşık kullanılarak tüketilmesi gerektiği sonucuna varıldı.

ERÜ Seyrani Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sibel Silici önderliğinde yapılan çalışmada, ayçiçek, narenciye, kestane ve karışık çiçek balları, arı sütü ve polenler başta olmak üzere 45 farklı arı ürününde hangi kaşıkların kullanılması gerektiği araştırıldı.

Üniversite tarafından desteklenen proje kapsamında yapılan araştırmada bal kavanozlarına konulan kaşıkların değişimleri ve tepkileri incelendi.

Çalışmayla ilgili AA muhabirine bilgi veren Silici, arı ürünleri denildiği zaman akla ilk gelenin bal olduğunu ve balın kullanım şeklinin önemli olduğunu söyledi.

Bal dışında arı sütü, propolis, polen, perga, arı ekmeği gibi çok değerli ürünler bulunduğunu vurgulayan Silici, şunları kaydetti:

"Ben 25 yıldır arı ürünleri üzerinde çalışıyorum. Bana her zaman çevremdeki kişiler tarafından 'Hocam mutlaka tahta kaşık kullanalım değil mi?', 'Tahta kaşık kullanılmazsa ne olur?', 'Ne kullanabiliriz?' diye soru sorulurdu. Biz de bunun üzerine bir proje geliştirdik. Bu projede tahta, porselen, plastik, krom ve çelik kaşık kullandık. Burada sadece bir kullanımlık değil de kullanım kaplarının içinde uzun süre bırakılabileceğini de göze alarak, cam kavanozlar içinde bal, polen, propolis ve bunların karışımlarının da bulunduğu ürünlerin içine bu kaşıkları koyduk. Yaklaşık 45 farklı ürün kullandık. Belirli zaman aralıklarıyla analizler yaptık."

Tahta kaşık yerine çelik kaşık

Silici, tüm dünyada arı ürünlerinde mutlaka ahşap kaşık kullanılması gerektiği yönünde yanlış inanış bulunduğunu oysa ahşap kaşık kullanımının avantajlarının yanında dezavantajları da bulunduğunu dile getirdi.

Araştırma kapsamında kaşıkların bir ay boyunca bal dolu kavanozlarda bekletildiğini anlatan Silici, şöyle devam etti:

"Tahta kaşık misellidir. Miselleri ne kadar yıkarsanız da mikroorganizmalar arasına kaçabilir ve sıkıntılı bir durum yaratılabilir. Plastiğin bisfenöl A gibi toksit maddeler içerebileceğini biliyoruz. Bunun da asitli gıdalarda ve sıcakla temasında sıkıntılı durumlar oluşturabileceğini biliyoruz. Hepsini kullandık ve sonuçlar bize şunu gösterdi. Bu kaşıklar içinde ürünlerin içine bırakılan iyi kalite çelik kaşık ve porselenlerde herhangi bir aktivite düşüşü gözlemlemedik.

Oysa düşük kalite krom kaşık, tahta kaşık ve plastik kaşık ise oldukça düşük sonuçlar verdi. Yani bir aylık süreç içinde bu ürünlerin biyoaktivitelerinde düşme gözlendi. Bu, bize aslında sandığımız gibi tahta kaşığın bu kaşıklar arasında en mükemmel sonucu vermediği, iyi kalite çelik kaşık kullanabileceği sonucunu verdi. Tahta kaşıkların üzerinde cila, vernik gibi birtakım koruma materyalleri de kullanılırsa bal gibi asidik ürünlerde korozyona uğrayıp daha da zararlı olabiliyor. Bu nedenle tahta kaşık yerine iyi kaliteli çelik kaşık kullanılabileceği sonucuna vardık."