Libya Diyalog Görüşmelerinde İlk Tur Sona Erdi

İsviçre'nin Cenevre kentinde, Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde Libyalıların yürüttüğü ve Trablus'taki Milli Genel Kongre üyelerinin katılmadığı iki gün süren siyasi diyalog görüşmeleri sona erdi.

BM Cenevre Ofisi'nden yapılan yazılı açıklamada, Libyalı tarafların katılımıyla ülkedeki siyasi, güvenlik ve kurumsal krizi sonlandırmak için BM heyetinin öncülüğünde yürütülen ve 2 gün süren müzakerelerin tamamlandığı bildirildi. İlk tur görüşmeler, belirlenen tarihten bir gün önce tamamlanmış oldu.

Görüşmelerin yapıcı ve olumlu bir ortamda gerçekleştiği belirtilen açıklamada, katılımcıların, kanun egemenliğinin ve insan haklarına saygının hükmettiği tek ve demokratik bir Libya istediklerini vurguladıkları kaydedildi.

Tarafların, milli birlik ve uzlaşı hükümeti kurulması, çatışmaların sonlandırılması için gerekli tedbirlerin alınması ve devletin ülke genelinde egemenliğini kurması için silahlı grupların Libya'daki kentlerin tamamından aşamalı bir şekilde çekilmesini sağlaması konusunda anlaştığı aktarıldı.

Açıklamada, tarafların, uygun müzakere ortamı oluşturulması için çatışmayı durdurma çağrısında bulunduğu, Libya halkının sıkıntılarını azaltmak ve ülke birliğini korumak için güven oluşturulmasını ele aldığı bildirildi.

Müzakerelerde başlıca ele alınan konular şöyle sıralandı:

"Kanunsuz bir şekilde tutuklananların durumu gözden geçirilerek, tutukluluğunun yasal zemini olmayanların serbest bırakılması ve bu konuda yasal uygulamalara saygı gösterilmesi. Kaçırılan ve kaybolanların durumu gözden geçirilerek, kaçırılanların derhal serbest bırakılması için çalışma başlatmak ve kaybolanlar hakkında yakınlarına yeterli bilgi verilmesi. Özellikle son çatışmalardan zarar görenlerin yanı sıra ülke içine ve dışına göç ettirilenler ile kendileri göç edenlerin durumunun düzeltilmesi için çalışma başlatmak. Uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliğiyle, zarar gören bölgelere tıbbi eğitim ve yaşam hizmetlerinin de kapsayan insani yardımın ulaşmasını sağlamak ve daha fazla zarar gören bölgelere öncelik tanımak. Basın yoluyla yapılan fitne çıkarmaya yönelik kışkırtıcı yayınların durdurulması için çağrıda bulunarak, siyasi, dini ve basın söylemlerinin uzlaşma, hoşgörü ve ulusal birlik yolunda kullanılması.

Başta komşu ülkelerle olmak üzere havalimanlarının açılması, ülke genelinde hava, kara ve deniz trafiğinin güvenliğinin sağlanması ve ülkedeki hayati tesislere müdahalede bulunulmaması. Vatandaşların seyahat özgürlüğünün sağlanması. Hiçbir ayrım yapılmaksızın hak sahibi herkesin maaşlarının güvence altına alınması için çağrıda bulunmak. Hükümetin ilgili kurumlarının, zorunlu gıda ithalatı için gerekli teçhizatı temin etmesi çağrısında bulunmak."

Açıklamada, müzakerelerin, başta 17 Şubat devrimi esasları olmak üzere devlet müesseselerinin meşruiyeti, kuvvetler ayrılığı, yönetimin barışçıl yollarla devredilmesi ile şiddet ve terörden uzak durulması temeli üzerinde yürütüldüğü ifade edildi.

Gelecek hafta ve daha sonraki haftalarda belediye ve silahlı grupların temsilcileri ile siyasi, sosyal ve kabilelerin önde gelen şahsiyetlerinin de katılımıyla siyasi yönünün yanı sıra diğer konuların da görüşüleceği aktarıldı.

-İkinci tur, gelecek hafta başlayacak-

Açıklamada, tarafların, gelecek hafta yeni bir müzakere turu için Cenevre'ye dönme konusunda anlaştığı ifade edildi.

Bu müzakerelere katılmayanlar da dahil davetli tüm temsilcilerin gelecek hafta gerçekleştirilecek müzakerelere katılması temennileri dile getirilirken, BM Libya Destek Misyonu, taraflar arasında varılacak herhangi bir uzlaşının başarılı olması için gerekli desteği sağlayacağını belirtti.

Trablus'taki Milli Genel Kongre ve Tobruk'taki Temsilciler Meclisi heyetleri arasında gerçekleştirilmesi beklenen diyalog görüşmelerinin temel amacının, geçiş sürecinin idare edilmesi konusunda görüş birliğinin sağlanması, geniş tabanlı milli birlik hükümeti kurulması ve anayasa çalışmaları için istikrarlı ortamın temin edilmesi olduğu kaydedildi.

Libya'da bulunan iki meclisten biri olan Trablus'taki Milli Genel Kongre, BM Cenevre Ofisi'ndeki diyalog görüşmelerinin ilk turuna katılmadı. Görüşmelerin ikinci turuna katılıp katılmayacağı kararını ise gelecek pazar günü verecek.

Libya'da 17 Şubat 2011'de yaşanan devrimin ardından istikrar sağlanamamış, Mayıs 2014'te ise emekli General Hafter'in Zintan merkezli milis gruplarla başlattığı darbe girişimi, Trablus ve Misrata'daki devrimci gruplarla ortak hareket eden Trablus'taki merkezi yönetim tarafından engellenmişti.

Olayların ardından biri Tobruk'ta (Temsilciler Meclisi) diğeri Trablus'ta (Milli Genel Kongre) olmak üzere iki meclisin faaliyete geçtiği ülkede, başkentteki Milli Genel Kongre'nin desteklediği Libya Şafağı (Fecr-i Libya) Koalisyonu ile Tobruk Temsilciler Meclisi'nin destek verdiği Hafter'e bağlı "Onur Operasyonu" koalisyonu arasındaki çatışmalar devam ediyor. - Cenevre