Burkina Faso'da Devlet Başkanlığı Seçimine Doğru

Burkina Faso Devlet Başkanı Blaise Compaore'nin tekrar aday olmasının önünü açan yasa tasarısının kabul edilmesi, sivil toplum kuruluşları, muhalefet partileri ve halkı sokaklara döktü.

Görev süresini uzatmak için anayasanın 37'nci maddesinde değişikliğe giden Blaise Compaore'nin, ülke tarihinde yapılan birçok anayasa değişikliğine bir tane daha ekleme isteği Burkina Faso'yu karmaşaya sürükledi. 1991'den bu yana yapılan devlet başkanlığı seçimine ilişkin anayasal değişiklikler ülkedeki siyasi gerilimi artırıyor.

Eski Devlet Başkanı Thomas Sankara'nın devrilmesinden sonra 1991'de iktidara gelen Compaore, yeni bir anayasa için komisyon oluşturdu. 2 Haziran 1991'de yürürlüğe giren anayasayla devlet başkanının üst üste sadece iki kez aday olabilmesi (bir kez görev süresi yenilenebilir) koşuluyla süresi 7 yıl olarak belirlendi.

27 Ocak 1997'deki anayasa değişikliği -

Devlet başkanlığı seçiminden bir yıl önce 27 Ocak 1997'de anayasanın 37'nci maddesindeki "devlet başkanının görev süresi bir kez yenilenebilir" ifadesi muhalefetin tepkisine rağmen "yenilenebilir" ifadesiyle değiştirildi.

11 Nisan 2000'deki anayasa değişikliği -

Norbert Zongo adlı gazetecinin öldürülmesiyle ilgili olayda devlet başkanının parmağı olduğu iddiaları ülke çapında protestolara yol açtı. Baskılara dayanamayan Compaore, devlet başkanın sürekli aday olabilmesinin önünü açan anayasada tekrar değişikliğe gitti. 2000 yılında Fransız Anayasasından esinlenerek yeni Burkina Faso Anayasasıyla devlet başkanının görev süresi 5 yıla indirildi ve  37'nci maddeye "devlet başkanının görev süresi bir kez yenilenebilir" ifadesi koyuldu. Ancak değişikliğin bu tarihten itibaren yapılacağına, dolayısıyla önceki başkanlıkların göz önüne alınmayacağına karar vererek 2005 ve 2010'da devlet başkanı seçildi.

2015'teki muhtemel anayasa değişikliği -

Bakanlar Kurulu, yaklaşık 10 gün önce 27 yıldır iktidarda bulunan Compaore'nin 2015'te yapılacak devlet başkanlığı seçiminde tekrar aday olmasının önünü açan yasa tasarısını kabul etti ve anayasanın 37'nci maddesinde tekrar değişiklik yaptı.

Halkın sokaklara dökülmesine neden olan 37'nci maddedeki değişikliğe iktidardaki Demokrasi ve İlerleme Kongresi Partisi"nden de bazı isimler karşı çıkmış ve bu girişimi demokrasiye aykırı olarak nitelemişti. Söz konusu maddenin mecliste kabul edilmesi halinde devlet başkanının görev süresinin 5 yıl daha uzatılması öngörülüyordu.

Hükümet, bugün ülkedeki protesto eylemlerinden sonra anayasa tasarısını geri çektiğini açıkladı. - Tunus