Dakikalar Önce 'Risk' Uyarısı

13 Mayıs'ta Manisa Soma'da 301 kişinin öldüğü maden faciasıyla ilgili ihmalleri gösteren belgelere bir yenisi daha eklendi.

Milliyet Gazetesi'nin haberinde, ana muhalefet partisi CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel'in ulaştığı bir belge yer aldı.

O belgede kazanın yaşandığı gün saat 14.00'ten itibaren madendeki karbonmonoksit salımı gösteriliyor. Buna göre kazadan bir saat önce madendeki karbonmonoksit salımı yükselip 'riskli' kabul edilen 50 ppm oranının üstüne çıkıyor. Ancak birkaç dakika sonra yeniden bu oranın altına iniyor.

15.10'da yaşandığı açıklanan kazadan 6 dakika önce, 15.04'te karbonmonoksit miktarı hızla yükseliyor. 15.04'te 100 ppm'in üzerine çıkan karbonmonoksit miktarı kazanın yaşandığı dakikada 500 ppm'e ulaşıyor.

"Maden yetkilileri 'Bir şey yok' demiş"

CHP'li Özel, bu sürede işçilerin tahliye edilme imkanı olduğunu ifade etti.

"Karbonmonoksit salımı bu. Önceki günlerde de defalarca 50'nin 100'ün üzerine çıktığına ilişkin veriler var savcının önünde. 50'nin üstünün kaydedilmesi ve tedbir alınması gerekiyor. 50'den sonra insan sağlığı ve maden güvenliği açısından tehdit başlıyor. 50 ile 100 arasında belli uyarılarla çalışılıyor ama 100'den sonra kesin tahliye etmek gerekiyor. 300'den sonra ilk solumada ölüm noktası olduğu bize belirtildi. Bu sensörün neredeki sensör olduğunu bilmiyoruz. En son iki gün önce olmak üzere belli bir süredir karbonmonoksitin sürekli yükseldiği görülüyor. Savcı da neden teknik nezaretçi defterinin doldurulmadığını, önlem alınmadığını Akın Çelik ve diğer gözaltındakilere defalarca sordu. İşçiler bana, 'Çizmeler son 15 günde yarıya kadar ter doluyordu. İki saatte bir çizmeyi boşaltıyorduk terden. Çok sıcak diye hep söyledik' diyor. Maden yetkilileri ise 'Bir şey yok' demişler. Bu madenin kapanan başka bir yerinde sızdırmazlığın sağlanamadığı içten içe bir yanmanın gitgide ilerleyerek madeni ısıttığı belirtiliyor. Patlama günündeki uyarılar daha önce de verilmiş gözüküyor."

"Olayın sebebini bilmiyorum"

Özgür Özel, savcıların Soma Madencilik İşletme Müdürü Akın Çelik'e bu konuyu sorduğunu anlattı. Milliyet'e göre Çelik'in ifadeleri şöyle:

"Olay günü 15.00 sıralarında madendeki arkadaşlardan biri telefonla aradı. U3 bölgesi olarak tanımlanan yerden duman çıktığını söyledi. Çocuğumun rahatsızlığı nedeniyle madene bir saat sonra gittim. Kömür kızışması doğal bir olaydır, kendiliğinden gerçekleşir. Olayın sebebini bilmiyorum. Bilirkişi raporlarıyla gerçek ortaya çıkacaktır. Çalıştığım süre boyunca söz konusu maden ocağında herhangi bir anormallik görmedim."

"Görevim gereği teknik nezaretçi defterine teknik nezaretçinin yazmış olduğu aksaklıklara ilişkin tutanakta belirtilen varsa aksaklıkları düzeltmek ile görevliyim. Maden içindeki gaz değişimine ilişkin ölçümleri yapan sensörler ve bu sensörlerin ölçümlerini takip eden görevliler bulunmaktadır. Herhangi bir gaz değişimi olduğunda bu hususta görevli personele bilgi verilmektedir. Bu durum görevli personelce değerlendirilir ve yapılması gereken işlem yapılır."

"Ölüm tehlikesi geçirdim"

"Kaza sırasında madene girerek işçilerin kurtarılması çalışmasına bizzat katıldım. Bu nedenle ölüm tehlikesi geçirdim. Ayrıca müdürü olduğum işletme sürekli olarak hem özel hem de kamu denetçileri tarafından denetlenmektedir. İş sağlığı güvenliği sistemi işletmemizde mevcuttur. Herhangi bir eksiklik bulunmamıştır. Olayın neden kaynaklandığını biz de tespit edemedik."

"Maç skoru sorulduğundan megafon sökülmüş"

CHP Milletvekili Özgür Özel işçilerle görüşmesinden sonra madenle ilgili başka eksiklikler de olduğunu öğrendiğini anlattı.

"Maden devralındığında duvarlarda megafon sistemi varmış. Bu sistem, hem tek düğmeyle kontrol kısmına ulaşmaya hem de her yeri kontrol eden bütün bilgilerin geldiği kontrol odasının bütün yerlerden anons yapmasını sağlıyor. İşçiler bana, 'Doğu Alman modeli bir cihazdı ve çok iyi çalışıyordu' diyor. Sökülme nedeni maç skoru sorulmasıymış. İşçiler, 'Yukarıda derbi varsa gidiyorduk, 'Kaç kaç oldu?' diye soruyorduk' diyorlar. Komple sökülmüş ama yerleri duruyormuş. İşçiler, 'O cihaz varken zaman zaman, 'Çok sıcak oldu, terliyoruz, nefes alamadık' diyorduk."

CHP'li Özel, taşeron sisteminin acilen kaldırılması ve Uluslararası Çalışma Örgütü sözleşmesinin imzalanmasını gerektiğini söyledi. Özel'e göre, ILO sözleşmesi olsaydı yangın merdiveni gibi ayrı ve alternatif çıkışlar olurdu.

Kaynak: Milliyet Gazetesi