Danıştay Dalaman'ı Kurtardı

Dalaman çiftliğini turizm bölgesi ilan eden Bakanlar Kurulu kararı Danıştay tarafından iptal edildi.

Danıştay kararında "Önemli bir tarım işletmesinin turizme açılması kamu çıkarlarına aykırıdır" denildi.

DANIŞTAY ülkenin en değerli tarım arazilerinden Dalaman çiftliğinin turizm bölgesi ilan edilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararını iptal etti. Danıştay, çiftliğin turizm bölgesi ilan edilmesinin toprakların kaybı anlamına geleceğini, bunun da ülke çıkarları ve Anayasa’ya aykırı olduğunu kayıt altına aldı.

Danıştay Altıncı Dairesi, Tarım-İş Sendikası’nın açtığı ve TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası ile TEMA’nın müdahil olduğu davayı sonuçlandırdı. Başbakanlık ile Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açılan davada, 6 Ocak 2005 tarihli, Tarım Bakanlığı Tarımsal İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı Dalaman çiftliğinin "Muğla - Dalaman Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi" olarak ilanı kararının iptali istendi.

Tarım istihdamını etkiler

Bilirkişi raporuna işaret edilen kararda, Muğla-Dalaman özelinde, korunması gereken tarımsal alanlar, ormanlar ile sit alanları ve askeri alanların bulunduğu bir bölgenin, "koruma-gelişme bölgesi" şeklinde kullanıma ayrılmasının ilgili bakanlıkların denetimindeki ve sorumluluğundaki alanlarla ilgili yetkilerin Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devri anlamına geldiği belirtildi.

Alan kullanımları açısından yaratılan esnekliğin değerli tarım topraklarının yitirilmesinin yanı sıra bölgenin ağırlıklı ekonomik uğraşısı olarak tarım sektörünün istihdam yapısını da olumsuz etkileyeceği kaydedilen kararda, bilirkişi raporuna atıfla şunlar kayda geçirildi:

Çam ormanları da biter

"Bölgede, yasanın öngördüğü teşvik ve desteklerle yönlendirildiğinde ileride değerli tarım topraklarının yitirilmesi ve tarım aleyhine dengesizliğin yaratılması kaçınılmazdır. Bölgede bu denli yoğun yatırım öngörülmesi, Anayasa’nın 169. maddesindeki ’Devlet, ormanların korunması ve sahaların genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır’ ve ’Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyete müsaade edilemez’ ilkelerine taban tabana zıttır. Bölgenin mutlak koruma özellikleri dikkate alındığında Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgesi kullanımı tümüyle turizm gelişme kullanımına dönüşeceğinden, bölgenin tarımsal kesimi açısından büyük öneme sahip üretici bir tarım işletmesinin, kaynak kullanımı açısından tüketime ve sınırlı bir turist kesimine yönelik bir kullanıma uygunluk ölçütü ile değerlendirilmiş olması kamu yararına ve ülke çıkarlarına aykırıdır. Orman arazilerinde öngörülen turistik yatırımların yaşama geçirilmesi durumunda, adacıklar şeklindeki çam ormanlarının ortadan kalkmasına neden olacaktır. Uyuşmazlık konusu Bakanlar Kurulu Kararı kamu yararına uygun değildir."

Dünyanın 17. büyük çiftliği

Dalaman TİGEM’in bulunduğu topraklar, Mısır Hıdivi Abbas Paşa tarafından 1905’te ziraate açılmıştı. İstanbul’daki ünlü Hıdiv Kasrı’nı yaptıran kişi olarak tanınan Abbas Paşa’nın tarıma açtığı ovanın ıslahı uzun yıllar aldı. Dünyanın 17. Türkiye’nin sekizinci büyük çiftliği olan Dalaman TİGEM, Dalaman’ın yerleşim merkeziyle hemen hemen aynı büyüklükte. Dalaman TİGEM’in 34 bin 399 dekarlık alana yayılan arazisinin 11 bin 723 dekarı 1. sınıf tarım arazisinden oluşuyor. Bu arazide dünyanın en verimli limon ağaçları da içinde olmak üzere toplam 150 bin ağaç bulunuyor. Arazide ayrıca, meyve ağaçlarının dışında 1324 dekar okaliptüs ağacı, 1333 dekar kumsal, 2933 dekar dağlık ve 650 dekar da kültür dışı arazi var. Yıllık ortalama 400 aileye iş kapısı olan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün her yıl kár eden birkaç işletmesinden biri olan Dalaman, 11 ilin tohumluk ihtiyacını karşılıyor. Eğer topraklar turizme açılırsa narenciye bahçeleri üzerinde turizm yükselecek, tohumda dışa bağımlılık artacak.