Değişmeyen Değişim: Müfredat

Eğitimi ve müfredatı değiştirmek için hangi çaba sarf edilirse edilsin aslında eğitim, okul, öğrenci, öğretmen, öğrenme gibi unsurların hepsi zaten değişiyor. Üstelik bu, bir yerden yapılan yönlendirme ile değil kendi akışı içinde gerçekleşiyor. Yani eğitime dair birçok boyutta kendiliğinden bir evrim yaşanıyor.

Hal böyleyken müfredatı değiştirerek gelecekteki eğitime yön verileceğini düşünmek akamete uğrayabilir ve yine bir enerji kaybına yol açabilir. Çünkü hangi değişiklik yapılırsa yapılsın artık eğitimin yani okulun birey, toplum ve değerler üzerindeki etkisi azalmış durumda. Yalnız bu gelişmeyi okul adına bir başarısızlık olarak görmemek gerekir. Kabul edilmelidir ki okul çağı geride kalmakla birlikte eğitim işlevini yerine getiren yeni yapılar oluşuyor, yeni etkileşimler ortaya çıkıyor.

Dolayısıyla hangi anlamda olursa olsun geleceğe dair beklentiler için okulu stres altına sokmaya gerek yok. Okul, tıpkı Antik Yunan'da ilk kez ortaya çıktığındaki gibi artık çocukların bir araya gelecekleri ve iyi vakit geçirecekleri kamusal nitelikli yerler olarak görülmemeli.

Eğitim için okul ve benzeri yapıların rolü ve etkisi bu denli değişirken ailelerin öğretmenlik rolünü daha fazla oynadıkları bir dönemin yaşandığını fark etmeliyiz. Bu yüzden mesleği bizzat öğretmenlik olan kişilerin dışında öğretmenliği bir tutum olarak görüp herkesin bu tutumu etkin bir şekilde sergileyebilmesi için önlemler düşünülmesi gerekiyor. Yani eğitimin artık içeriden (okul, öğretmen) değil dışarıdan (toplum, ebeveyn) hız alarak iyileştirilmesine çalışılmalı.

OKULA YENİ İŞLEVLER YÜKLENMELİ

Sınırları ve rolleri daraltılması gereken geleceğin okuluna da yeni ve farklı işlevler yüklenmeli. Okullar bilgi merkezi, deney ve oyun alanı olarak anlamlandırılmalı. Okula klasik öğretim hedefleri yerine yeni işlevler yüklenmeli. Örneğin, her çocuğun üç çocukla ortak bir şey yapmasına olanak tanınmalı. Çocukların ailelerinin birlikte bir şey yapmasına fırsat verilmeli. Yine çocukların belirli kitapları okuması, bir fidan dikmesi, birine yardım etmesi sağlanmalı.

Okulda "üretim" odaklı çalışmaların yapılması için imkan tanınmalı. Örneğin, okulda ekmek pişirilmeli ve halka dağıtılmalı veya tasarruf amacıyla her öğrenciye birer cam şişe toplatılmalı. Okul ve öğrenci üzerinden ülke genelinde veya il, ilçe, kasaba genelinde bir ihtiyacı karşılamak için birer lira toplanarak bir meblağ oluşturulabilmeli. Bu şekilde öğrencinin, okul ve çevre üzerinden gerçek anlamda katma değer yaratacak bir oluşuma tanık olunması sağlanabilir. Bu sayede öğrenci, aile, çevre, toplum, bölge ve ülke genelinde bilgi düzeyinde kalmayan davranışa dönüşen etkileşimler kurulmuş olur.

Diğer taraftan okulun var olan işlevleri de benzeri kurumlara dağıtılabilir. Mesela yazılı ve görsel medya ile sistemli bir çalışma yürütülerek bilgi, değer ve beceri kazanımı ile ilgili hali hazırda oynamış oldukları rolleri daha etkinleştirmeleri için projeler geliştirilmeli. Aynı şekilde müze, bilim merkezleri gibi yerlerde sürdürülen eğitim rolü daha sistematik bir şekilde etkinleştirilmeli. Bu anlamda toplum merkezleri de eğitim adına daha etkin kılınmalı.

Kısacası eğitimi, rolü eğitim sunmak olmadığı halde bu işlevi çok iyi yerine getiren yeni kurumlar bağlamında yeniden değerlendirmek, anlamlandırmak ve ona göre bir yeni bir eğitim-öğrenme sistemi tasavvuru yapılmak durumundadır. Sonuç olarak iyi bir eğitime kavuşmak düşüncesiyle her zaman olduğu gibi akla müfredatları değiştirmek,  yeni dersler açmak gelmemeli.