Diyarbakır Toprak Koruma Kurulu'nun Dicle Vadisi Kararı Tepkilere Yol Açtı

Diyarbakır' da UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine aday olan Hevsel Bahçeleri'ndeki 7 milyon 500 metre karelik alanın Diyarbakır İl Toprak Koruma Kurulu'nca tarım arazisi vasfından çıkarılmasını tepki gösterildi. Diyarbakır Kalesi Hevsel Bahçeleri Alan Yönetimi Başkanı Nevin Soyukaya, alanın kararın UNESCO sürecini ciddi sekteye uğratacağını belirtirken, Diyarbakır Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Başkanı Deniz Akdemir, tavsiye niteliğinden olan bu karardan vazgeçilmesi gerektiğini söyledi. Diyarbakır İl Toprak Koruma Komisyonu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın talebi doğrultusunda 8 milyon 629 bin 499 metrekarelik alana sahip Hevsel Bahçeleri'nin 7 milyon 517 bin 732 metrekaresini tarımsal niteliği korunacak alan statüsünden çıkararak 'rekreasyon' alanı ilan etmesi kentte tepkilere neden oldu. Yapılaşmanın önünü açacağı şeklinde yorumlanan bu kararı değenlendiren Diyarbakır Kalesi Hevsel Bahçeleri Alan Yönetimi Başkanı Nevin Soyukaya, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri kültürel peyzajı adıyla çok geniş bir alanın UNESCO'ya Şubat 2014 tarihinde dünya mirası olması için başvuruda bulunulduğunu söyledi. Sürecin resmen şu anda yürüdüğünü söyleyen Sokuyaka, UNESCO dosyamızı kabul etti ve çalışmalar yürüyor. Dosya Kültür Bakanlığı'nca sunuldu. Türkiye cumhuriyeti devleti Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri kültürel peyzajını dolayısıyla da bahse konusu alayı dünya mirası olarak ve onun tampon alanı ile birlikte koruyacağını taahhüt etti. Bu alan yönetim planını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile ildeki temsilcileri, Tarım Bakanlığı ve ildeki temsilcilikleri ile bakanlıklar ve Kültür Bakanlığı ile birlikte bu çalışma yapıldı. Halk ve STK'lar ile birlikte çalışmalar yapıldı. Ağustos ayında alan yönetim planı dosyamız UNESCO'ya sunuldudedi.

Nevin Soyukaya, şimdi durum böyle iken Çevre ve Şehircilik Bakanlığınin talebi ve İl Toprak Koruma Kurulunun aldığı kararın Baltayı kendi ayağımıza vurmak anlamına geldiğini belirterek, şöyle dedi Baltayı kendi ayağımızı vuruyoruz. Bir taraftan UNESCO'ya gidip burası dünya mirasıdır burayı koruyacağız diyoruz, öbür taraftan da aynı yeri yapı rezerv alanı ilan ediyoruz. Böyle bir çelişkiler yumağı içerisinde. Binlerce yıldır Hevsel Bahçeleri ve Dicle Vadisi tarımsal niteliğini sürdürüyor. Asur kaynaklarında var. Binlerce yıldır tarımsal işlevini sürdüren bu alanı biz dünya mirası diye sunuyorken, şehircilik bakanlığı önce yapı rezerv alanı ilan etti, şimdide alanın özgürlüğünü ve bütünlüğünü nitelikli durumunu yok edecek yeni düzenlemeler için tarım arazileri vasfından çıkarılması talep ediliyor. 1 sivil toplum örgütü ve belediyenin şerh düşmesene rağmen komisyonda kabul görüyor. Şehircilik Bakanlığı buranın özgürlüğünü görüyor. Bu da bizim UNESCO süreci ciddi anlamda sekteye uğratır. Bu UNESCO'ya girmeyebilir. Biz UNESCO'yu unutalım. Buna kimsenin hakkı yok. Tüm ilgili kurum ve kuruluşları bunu bir daha düşünmeyle çağırıyoruz. Şehircilik Bakanlığı ile bir hizmet yapmak istiyorsa alan yönetim planının bu alan ile ilgili kararlarını uygulasın.

Diyarbakır Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Başkanı Deniz Akdemir ise, Diyarbakır İl Toprak Koruma Kurulu'nun, Dicle Vadisini kapsayan 7 milyon 500 metre karelik bir alanın yapılaşmasının önünü açan tavsiye niteliğinde bir karar aldığını ifade etti. Akdemir, 7.5 milyon metre karelik alan tarım vasfından çıkartılarak bir tavsiye kararı alındı. Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı'nın onayına sunuldu. Bakanlık bunu onaylarsa yapılaşmaya açılmasının önünde hiçbir engel kalmaz ve Dicle Vadisi yapılaşmaya açılacaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rezerv alanı kararını aldıktan sonra Bakan İdris Güllüce ile bir görüşme olmuştu. Bakan bu görüşmede, Diyarbakır ilinde yapacakları her türlü projeyi kamuoyu ve meslek adaları ile paylaşmadan ve UNESCO sürecini etkileyecek hiç bir projeye imza atmayacaklarını söylemişti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür Bakanlığı'nın başvurusunu tehlikeye sokacak bir adım attı. Tarım Bakanlığı onaylarsa Diyarbakır UNESCO'ya girmeyecektir dedi.

Oda Başkanı Akdemir, Toprak koruma kurulunda bulunanların daha önce de bu alanın korunacağına dair imza atan kişiler olduğunu ifade ederek, Ciddi bir çelişki var. Diyarbakır'a ciddi zarar veriyor bu yanlışlıktan bir an önce dönelmesini istiyoruz diye konuştu.