Ermenistan'da Elektrik Zammı Protestoları

Ermenistan'da elektriğe zam yapılmasına karşı başkent Erivan'da başlayan protesto gösterileri ivme kazanırken, uzmanlar Ermenistan Elektrik Ağları'nın (ENA) kötü yönetildiği görüşünü paylaşıyor ve gösterilerin apolitik özelliğine dikkati çekiyor.

AA muhabirine konuşan Ermeni siyaset bilimci Armen Minasyan, ENA'nın hatalı yönetildiğini ve büyük borca girdiğini belirterek, elektriğe yapılan zammı protesto etmek için sokaklara dökülen göstericilerin şikayetlerinde haklı olduklarını söyledi.

"Ültimatom değil diyalog dili kullanılmalı"

Minasyan göstericilerin hükümetle "ültimatom değil diyalog" diliyle konuşması gerektiğini ifade ederek, "Göstericiler iktidarlarla ültimatom diliyle konuşuyor. Tek çözüm olarak iktidardan zam kararını iptal etmesini istiyor. Ancak Cumhurbaşkanının bile bu kararı iptal etme yetkisi yok. Karar ya idare mahkemesi tarafından iptal edilebilir ya da Kamu Hizmeti Düzenleme Komisyonu tarafından yeterli gerekçelerin var olduğu durumunda yeniden gözden geçirilebilir" diye konuştu.

Armen Minasyan, plansız gelişen bu hareketi "ülke için olumlu bir gelişme" sözleriyle değerlendirerek, daha önce Ermenistan'da böyle gösterilerin yapılmadığını, eylemcilerin büyük bölümünü gençlerin oluşturduğunu dile getirdi.

Minasyan, "Gösteri apolitik, sivil bir hareket. Eylemciler hareketin apolitik niteliğini korumaya çalışıyorlar. Dolayısıyla gösterilerde yabancı ülkelerin bayraklarının açılmasına bile izin vermiyorlar. Bu ne hükümete ne de Rusya'ya karşı bir eylem, bu yolsuzluğa karşı bir harekettir" diye konuştu.

Armen Minasyan ayrıca gösteriler sırasında hem eylemcilerin hem emniyet güçlerinin hem de iktidarın tavrında büyük gelişmeler kaydedildiğini, iktidarın göstericilerle diyalog kurmaya hazır olduğu mesajını verdiğini vurguladı.

-"Apolitik gösteriler, uluslararası basın tarafından yanlış yorumlanıyor"

Ermeni medya uzmanı ve blogcu Samvel Martirosyan da apolitik gösterilerin, uluslararası basın tarafından yanlış yorumlandığını söyledi.

Martirosyan, Ukrayna basınının, gösterileri Rusya'ya karşı bir eylem olarak algıladığını ve asılsız haberler yaptığını, Rus basının da gösterilerin Rusya'ya karşı yapıldığı paranoyasına kapıldığını savunarak, Batılı ülkelerin gösterilere ilgi göstermesinin nedeninin polisin 23 Haziran'da göstericilere, özellikle de gazetecilere müdahale etmesi olduğunu söyledi.

Gösterilere farklı görüşten kişilerin katıldığını, bunların arasında Rusya yanlısı ve karşıtlarının, iktidar destekçilerinin ve muhaliflerinin bulunduğunu ifade eden Martirosyan'a göre, gösteriler siyasileştirildiği anda çökecek ve protestocuların büyük bölümü gösteri alanını terk edecek.

Samvel Martirosyan, gösterinin apolitik niteliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, polisin müdahalesine rağmen eylemcilerin sayısının her gün daha da arttığını söyledi ve "Eylemlerin ilk gününde göstericilerin sayısı 5 binken sonraki günlerde 10 ve 15 bine ulaştı. Dün ise inanılmaz bir kalabalık vardı" diye konuştu.

-Temel sorun Ermenistan Elektrik Ağları'nın denetlenmemesi

AA muhabirine konuşan Ermeni ekonomist Gor Tsarukyan da Ermenistan Elektrik Ağları'nın (ENA) 2006 yılından bu yana Rus "RAO UES International"ın alt kuruluşu "INTER RAO Credit B.V" tarafından işletildiğine dikkati çekerek, temel sorunun, ENA'nın bugüne kadar uluslararası bir kurum tarafından şeffaf bir biçimde denetlenmemesi olduğunu söyledi.

Gor Tsarukyan, elektrik üretiminde yurt dışından alınan doğalgazın kullanıldığını, doğalgaz fiyatlarındaki artışın elektrik fiyatlarını etkilediğini, aynı zamanda enflasyon ve Ermeni Dramının değer kaybetmesinin zamlarda rol oynadığını, öte yandan zamların abartılı olduğunun düşünüldüğünü dile getirdi. Tsarukyan, "Asıl sorun şirkette bugüne kadar uluslararası örgüt tarafından şeffaf bir denetim yapılmaması. Şirketin yönetiminde ciddi hatalar var" dedi.

Göstericilerin özellikle denetimsizlik konusuna dikkati çekmesi gerektiğini belirten Tsarukyan, ENA'nın monopol bir şirket olmasının da sorunun başka bir boyutu olduğunu vurguladı.

-Gösteriler-

Ermenistan'ın başkenti Erivan'da 19 Haziran'da başlayan gösterilerin 4. gününde polis eylemcilere tazyikli suyla müdahale etmiş, gösteriler sonrasında 24 saatlik bir eyleme dönüşmüştü.

Erivan'ın en önemli caddelerinden biri olan Baghramyan'ı trafiğe kapatan ve bir haftadır eylem alanına dönüştüren göstericiler, Kamu Hizmetleri Denetim Komisyonu'nun elektriğe 1 Ağustos'tan itibaren geçerli olacak zam kararını iptal edilmesini, mevcut fiyatta da indirim yapılmasını talep ediyor.

Ermenistan'da elektrik hizmeti sağlayan şirket, Ermenistan Kamu Hizmetleri Denetim Komisyonu'na elektrik fiyatlarının 17,08 Ermeni Dramı artırılması için başvuruda bulunmuş, komisyon, 6,93 dramlık (yüzde 16 oranında) fiyat artışı yönünde karar almıştı.