Fas'ta Batı Sahra Sorunu

Fas Dışişleri Delege Bakanı Nasır Burite, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un Batı Sahra sorunuyla ilgili yaptığı açıklamaların bölgedeki istikrar ve güvenliği olumsuz yönde etkilediğini belirtti.

Burite, düzenlediği basın toplantısında, "BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un Batı Sahra konusunda yaptığı açıklamalar özellikle Kuzey Afrika'yı kapsayan sahil bölgesinde ve Libya'da istikrar ve güvenliği olumsuz yönde etkiliyor." dedi.

Batı Sahra ile ilgili son gelişmeleri değerlendiren Burite şunları kaydetti:

"Ban Ki-mun'un, BM'deki görevinin hala devam ettiğini ve bu sorumlulukla hareket etmesi gerektiğini unutarak, Batı Sahra ile ilgili işgal altında olduğuna yönelik kendi şahsi fikirlerini açıklaması bölgenin istikrarını olumsuz etkiliyor. Bu tür bir açıklamayı BM Genel Sekreterliği görevindeyken yapamaz."

Ülkesinin Batı Sahra'da özerklik tartışmalarına açık olduğunu vurgulayan Burite, Ban'ı BM kararlarına saygı göstermeye çağırarak sözlerini şöyle sürdürdü:

"Fas, BM kararlarına saygı duyuyor. Bölgedeki güvenlik ve istikrarın sağlanması için BM bayrağı altında 2 bin 300 Faslı asker görev yapıyor. Bu askerlerden öldürülenler BM bayrağı altında görev yapıyordu."

Burite, Ban'ın Cezayir ziyaretinde Tinduf Mülteci Kampı'nı ziyaret etmesi, kampta Batı Sahra'dan bahsederken işgal altında ifadelerini kullanması, ziyareti süresince zafer işareti yapması ve referandumdan bahsetmesini "tehlikeli hezeyanlar" şeklinde nitelendirdi. Burite, ayrıca Batı Sahra sorununun başlangıcından bu yana, BM'de görev yapan 5 genel sekreterin hiçbir zaman, Fas'ın Batı Sahra'da bulunmasını "işgal" olarak görmediğini de sözlerine ekledi.

BM Genel Sekreteri Ban, ay başında Cezayir'in güneybatısında yer alan Tinduf bölgesindeki Batı Sahralı mültecileri ziyaret etmiş ve "İşgal altında bulunan topraklardaki Batı Sahra halkının kendi kaderini tayin hakkı için referandum düzenlenmesine çalıştığını" söylemişti. Söz konusu açıklamanın ardından başkent Rabat'ta geniş katılımlı protestolar düzenlenmiş, bu ülkenin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Ban'ın açıklamaları, Fas Kralı 6. Muhammed'le varılan anlaşmayı ihlal olarak değerlendirilmişti.

- Batı Sahra Sorunu

Fas'ın 1975 yılında eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının ardından, Cezayir'in destek verdiği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ve Fas yönetimi arasında başlayan gerginlik devam ediyor. Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken, Polisario Cephesi, Batı Sahra'nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor.

Polisario Cephesi, 1991 yılında BM'nin ara buluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra'nın statüsüyle ilgili görüşmeler başarıya ulaşamadı.

Fas, 2007 yılında sorunun çözüme ulaşması için Batı Sahra'ya kendisine bağlı özerklik verilmesini gündeme getirmişti ancak bölgenin kaderinin belirlenmesi için referandum yapılmasını savunan Polisario Cephesi buna karşı çıkmıştı. BM Güvenlik Konseyi de Fas'ın önerisini "Çatışmalı taraflar arasında çözüme ulaşmak amacıyla müzakere masasına sunulan tek öneri" olarak nitelendirmişti.