Grafikli - Fas'ta Yeni Hükümetin Önündeki "Dörtlü Siyasi Blok Engeli"

Fas'ta geçen yıl ekim ayında yapılan genel seçimlerden bu yana beş ay geçmesine rağmen hükümet kurulamıyor, bunun nedeninin de dörtlü siyasi blok olduğu belirtiliyor.

Milli Bağımsızlar Birliği (RNI), Halk Gücü Sosyalist Birliği (UNFP), Anayasal Birlik Partisi (UC) ve Halk Hareketi'nden (MP) oluşan dörtlü blok hareketinin "hükümette blok olarak yer alma dayatması" koalisyon görüşmelerini çıkmaza sokuyor.

7 Ekim'de gerçekleştirilen genel seçimlerden sonra 125 milletvekiliyle birinci parti seçilen Adalet ve Kalkınma Partisi (PJD) Genel Sekreteri Abdulilah Benkiran 10 Ekim'de Fas Kralı 6. Muhammed tarafından yeni hükümeti kurmakla görevlendirildi.

Seçimlerden sonra meclisteki milletvekili dağılımı; Asalet ve Çağdaşlık Partisi (PAM) 102, İstiklal Partisi (IP) 46, RNI 37, MP 27, UNFP 20, UC 19, İlerleme ve Sosyalizm Partisi (PPS) 12, Sosyal Demokrat Partisi 3, Federal Demokratik Sol Parti 2, Demokratik Birlik Partisi 1 ve Sol Yeşiller Partisi 1 sandalye şeklinde gerçekleşti.

Koalisyon görüşmeleri seçimden 10 gün sonra başladı

Koalisyon görüşmelerine 17 Ekim'de başlayan Benkiran, PAM ile parti olarak görüşmeme kararı aldıklarını belirterek, eski hükümet ortaklarından MP, PPS ve IP liderleriyle ilk görüşmelerini gerçekleştirdi. Bu görüşmelerin ardından IP ve PPS ile hükümette yer almaları konusunda anlaştıklarını ilan eden Benkiran'ın partisi, 183 milletvekili sayısına ulaştı.

İlk turda hükümeti kurmak için gerekli milletvekili sayısı olan 198'e ulaşamayan Benkiran, yine eski hükümet ortaklarından RNI partisiyle görüştü. RNI Partisi lideri ve Dışişleri Bakanı Selahaddin Mizvar, parti başkanlığından aralık ayında istifa ettiğini duyurdu. Görüşmeleri sekteye uğratan bu durumun ardından RNI'nın yeni lideri Fas Tarım ve Balıkçılık Bakanı Aziz Ağnuş ile koalisyon görüşmesi yapıldı.

RNI'dan "IP, koalisyonda yer almasın" şartı

Hükümet kurma çalışmalarında kilit partilerden biri olan RNI'nın başına gelen Ağnuş, Benkiran ile ilk görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada görüşmelerin olumlu geçtiğini fakat partisine düşmanca tavır takındığını iddia ettiği IP'nin hükümette yer almaması konusunda ısrarcı olduklarını belirtti.

IP ile koalisyon ortaklığı konuşunda anlaştıklarını ifade eden Benkiran ise Ağnuş'un bu teklifinin mümkün olmadığı yönünde açıklamada bulundu.

Ağnuş'un ısrarcı tavrı üzerine koalisyon görüşmeleri tıkanmış ve görüşmeler Fas Kralı 6. Muhammed'in müsteşarlarının Benkiran'ı ziyaret ederek Kralın "hükümet kurma çalışmalarını yakından izlediği" mesajını iletene kadar durdurulmuştu.

Ocak ayında tekrar görüşmelere başlayan Benkiran, RNI Genel Sekreteri Aziz Ağnuş ve MP Genel Sekreteri Emhenned El-Anasır ile bir araya geldi. Olumlu bir havada geçen görüşmelerden sonra yapılan açıklamada, her iki partinin merkez karar yürütme kuruluyla görüşüp en kısa zamanda koalisyona ilişkin cevap verecekleri açıklandı.

Koalisyon ortaklığı yerine 4'lü blok oluşturuldu

Benkiran, RNI ve MP'den koalisyona ilişkin cevap beklerken, RNI, MP, UC ve UNFP dörtlü blok oluşturduklarını açıkladı. Blok adına konuşan RNI Genel Sekreteri Ağnuş dörtlü blokun toplu bir şekilde hükümetin içinde yer alması gerektiğini belirtti.

Benkiran, bu açıklamaların kabul edilemez olduğunu, RNI ve MP ile görüşmelerin sona erdiğini ilan ederek, kimseyle blok hareketi olarak görüşmeyeceğini her partiyle ayrı ayrı görüşebileceğini kaydetti.

Ülkenin Afrika Birliğine tekrar üyeliği ve meclis başkanlığı seçimi için yapılan görüşmeler neticesinde yumuşayan Fas'taki siyasi ortamda Benkiran 13 Şubat'ta RNI lideri Ağnuş ve 14 Şubat'ta ise MP lideri Anasır ile bir aylık aradan sonra tekrar bir araya geldi. Ancak bu görüşmelerin sonuçlarına ilişkin kamuoyu bilgilendirilmedi.

Fas anayasasına göre, 395 sandalyeli Temsilciler Meclisinde tek başına hükümet kurmak için 198 milletvekili sayısına ulaşması gereken Benkiran, koalisyon hükümeti için çalışmalarına devam ediyor.

Fas anayasasına göre, hükümet kurmak için de herhangi bir zaman sınırlaması bulunmuyor.