HSYK'nın Yapısında Değişiklik Öngören Kanuna Kısmi İptal

Anayasa Mahkemesi, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısını değiştiren kanunun, Adalet Bakanına verilen yetkilerini düzenleyen hükümlerinin büyük çoğunluğunu iptal etti.

CHP, 6524 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açmıştı.

Davayı esastan görüşerek karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, HSYK'nın yapısını değiştiren Kanun'un 23. maddesiyle, 6087 sayılı Kanun'un, HSYK Başkanının görev ve yetkilerini düzenleyen maddesine eklenen "Teftiş Kurulu Başkanını, Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını ve... " ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi. İptal hükmü, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayrak üç ay sonra yürürlüğe girecek.

Yüksek Mahkeme, HSYK Genel Kurulunun görevleri arasından, "Teftiş Kurulu Başkan ve Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını atamasına" ilişkin ibarenin metinden çıkarılmasının, Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti. Aynı yöndeki genel sekreter yardımcılarının atanmasına ilişkin ibarelerin metinden çıkarılması ise Anayasa'ya aykırı bulunmayarak iptal istemi reddedildi.

Kanun'un 25. maddesinin, HSYK başkanı da olan Adalet Bakanının, HSYK üyelerinin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını belirleyeceğine ilişkin hükmünün de iptaline karar verildi. Bu hükmün yürürlüğü de durduruldu.

Aynı maddenin, "Daire başkanları, her dairenin kendi üyeleri içinden üye tam sayısının salt çoğunluğuyla belirlenecek iki aday arasından, Genel Kurulca seçilir. Genel Kurulun ilk toplantısında toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en çok oyunu alan kişi daire başkanı seçilmiş sayılır" şeklindeki hükümleri de Anayasa'ya aykırı bulundu. Bu iptal hükümleri de kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak üç ay sonra yürürlüğe girecek.

Kanun'un 29. maddesiyle değiştirilen tetkik hakimlerine ilişkin maddenin "HSYK tetkik hakimliğine, hakimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az beş yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Kurul hizmetlerinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar arasından ihtiyaç duyulan her bir boş kadro için Birinci Daire tarafından teklif edilen iki katı aday içinden, muvafakatleri alınarak Genel Kurulca geçici veya sürekli çalıştırılmak üzere atama yapılır. İlk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en yüksek oyunu alan kişinin ataması yapılır" şeklindeki ibaresi de iptal edildi.

Anayasa Mahkemesi, daha önce Üçüncü Daire Başkanının gözetiminde Kurul adına görev yapan Teftiş Kurulunun, HSYK Başkanı gözetiminde kurul adına görev yapmasına ilişkin değişikliği ise Anayasa'ya aykırı bulmadı.

Daha önce Kurul'a karşı sorumlu olan Teftiş Kurulu Başkanının, Adalet Bakanına karşı sorumlu olması şeklinde yapılan değişiklik Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi. Teftiş Kurulunun görevleri arasında sayılan "Kanun, tüzük ve yönetmeliklerde gösterilen veya Kurul tarafından verilen benzeri görevleri yapmak" hükmündeki "kurul" yerine "başkan" ibaresinin getirilmesi de iptal edildi. Bu iptal hükümleri de kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayrak üç ay sonra yürürlüğe girecek.

- Ankara