Karakter Eğitiminde Ramazan Fırsatları

Özü sözü bir, ahdine ve akdine sadık nesiller olması için önümüze çıkan fırsatları göremediğimiz bir de gerçek. İçinde bulunduğumuz Ramazan ayına, gelin bir de karakter eğitimi fırsatı gözüyle bakalım.

Çocuklar tertemiz bir fıtrat üzere yaratılmış­tır. Onu şekillendirenler başta anne-baba ve öğretmen, sonra da çevresidir. Çocukla­rın karakterleri; üzeri yazılmayı bekleyen tertemiz birer sayfa gibidir. Çocukların bu temiz fıtratlarının korunması ebeveynlerinin en bü­yük vazifeleri arasındadır. Çocukların karakter eği­timlerinde kendilerine söylenenden ziyade gördük­leri ve yaşadıklarına itibar etmeleri bilinen bir ger­çektir. Küçük yaştan itibaren terbiyelerine uygun or­tamlarda bulunmaları, manevi atmosferleri soluma­ları, anne babalarından iyi şeyler görüp duymaları, karakterlerinin yerleşmesi ve gelişmesi bakımından önemli bir husustur. Bu sebeple Ramazan ayı karak­ter eğitimi için harika fırsatları bünyesinde barındı­ran bir ay olarak değerlendirilmelidir.

Kendisini Karşısındakinin Yerine Koyabilen Çocuk Yetiştirmek

Sosyal hayattaki problemlerin çözümünde en çok ihtiyaç duyulan davranış "empati kurmaktır". Yani kendini karşısındakinin yerine koyabilmektir. Ramazan ayında anne babalarıyla birlikte oruç tu­tan çocuklar sosyo ekonomik açıdan muhtaç olma­salar bile tuttukları oruç sebebiyle rutin hayatları­nın dışına çıkarak ihtiyaç sahiplerinin hallerini an­lamaya başlayacaktır. Bu sebeple çocuklarımızı Ra­mazan ayında oruca teşvik etmek lazımdır. Oruç tutmaya çalışan çocuklarınızın başkalarının duy­gularını anlamada hassaslaştığını ve davranışların­da uysallaştığını göreceksiniz. Oruç tutan çocuğu­nuz o ana kadar farkına varmadığı birçok nimetin değerini fark ederek şükretmeyi, nimetin kıymetini bilmeyi öğrenecektir.

Oruç Tahammülü de Öğretir

Ramazan ayına kadar her an atıştırmakla kar­nını doyuran çocuklar, oruç tutarak hazzını ertele­meyi, kendini disipline etmesi gerektiğini düşünür. Allah'ın koyduğu kurala uymaya çalışan çocukla­rımız kendi kendine söz geçirebilmeyi, nefsinin is­teklerine karşı dur diyebilmeyi öğrenecek ve bu sa­bır halini bir müddet sonra davranış olarak ken­dinde görecektir.

Sabahtan akşama kadar açlığa tahammül eden çocuk, aynı zamanda ağzını kötü sözlere karşı ka­palı tutabilmeyi, olumsuzluklara kulağını kapata­bilmeyi, gözlerini de men edilene bakmamayı sa­bır eğitiminin bir parçası olarak öğrenir. Anne baba olarak "Oruçluyum sabrım kalmadı." diyerek ço­cuklarına ve diğer insanlara kaba ve tahammül­süz davranmak iyi bir numune olmayacaktır. Kendi tahammülsüzlüğümüzü çocuklara yük­lemeden, tahammül sınırlarını aşmamak, aile içindeki birlikteliği de pekiştirecektir.

Problem Çözme Becerisi Kazandırma

Yetişen neslin en büyük problemlerinden biri de kural tanımaması ve "özgürlük" adı al­tında sınırlarını çizememesidir. Hâlbuki Ra­mazan ayı çocuklara sınırların olduğunu hatır­latır. Bunun da üzerinde kuralları koyanın ve aşılmaması gereken çizgileri çizenin kim oldu­ğunu hatırlatan bir aydır. İftarın ve sahurun bir saati vardır. Bu sınır yapılıp yapılamayacakla­rın sınırlarını çizmiştir. Oruçla bunu fark eden çocuk bu sınıra riayet ederek maddi-manevi bir terbiye ile terbiyelenir.

Çocuğa problem çözme becerisi dahi Ra­mazanla ve oruçla öğretilebilir. "Sana oruçlu iken birisi sataşırsa ben oruçluyum de. Yine devam ederse orayı selametle terk et." denile­rek insanların var olan problemlerini çözmenin yolunun konuşmak olduğu, yine de çözülemi­yorsa ortamdan uzaklaşmanın en güzel prob­lem çözme metodu olduğu vurgulanmalıdır.

Oruç tutmak çocuğun özgüvenini de arttı­rır. Çünkü özgüven yaşadığı olaylar karşısın­da kendi kendini kontrol edebilmesiyle perçin­leşir. Maddi manevi sıkıntılara sabrederek gü­nünü oruçlu tamamlamayı başaran çocukları­mız, bir şeyi başarmanın verdiği özgüveni ha­yat boyu kullanacaktır.

Aidiyet Fikri Kazandırma(Sosyalleşme)

Ramazanda iftar ve sahur sofralarına ai­lecek birlikte oturmak gerek aile kavramının oluşması ve güçlenmesi gerekse biz bilincinin yerleştirilmesi açısından çocukların sosyalleşme­sine etkisi büyüktür. O güne kadar ailenin bütün fertlerinin aynı anda sofraya oturamaması aile kavramının yozlaşmasının en büyük sebeple­rindendir. Oysa Ramazan'da ailenin bütün fert­leri sofrada bir araya gelmek için çaba sarf eder. Aynı anda ahenkle yemeğe başlanır. İftar sofrası edilen dualarla, ikramlarla unutulmaz bir hatıra, sosyalleşmeye ve aile bilinci oluşturmaya harika bir karakter eğitimi fırsatıdır.

Yine sahuru merak etmeyen, "Annemle ba­bam gecenin bir vaktinde niçin yemek yiyor­lar?" diye sormayan, sahurun esrarından et­kilenmeyen çocuk yoktur. Esrarlı saatler kimlerle yaşandıysa özeldir. Aidiyet ve men­sup olma fikri kazandıracağından, anne ba­balar çocukları ile dostluklarını perçinlemek ve aralarındaki iletişim engellerini yıkmak is­tiyorlarsa onları gece sahura kaldırmayı ve kıldıkları sabah namazına şahit etmeyi ihmal etmemelidirler.

Oruç tutmak çocuğun özgüvenini de arttırır. Çünkü kendi kendini kontrol özgüveni perçinleştirir

Mukabele, Okumayı Sevdirir

Çocukların ileride en çok eksiklik hissede­cekleri alışkanlık okuma olacaktır. Karakte­rine yön verecek bu önemli alışkanlık küçük yaşta kazandırılmalıdır. Çünkü kendi kendi­ne olacak bir durum değildir. Çevresinden gördüğünü alan çocuk, anne babasının kitap okumasından, etrafındakilerin kitaba ve oku­maya verdiği ehemmiyetten dolayı bu davra­nışı kazanır. Çocuk mukabele ortamlarına gö­türüldüğü zaman karşılıklı okunan Kur'an-ı Kerim, yaşlı-genç kitap okuyan topluluk, okuma faaliyetine gösterilen ciddiyet, çocuk­ların karakterine okuma ile alakalı harika ve unutulmaz hatıralar yerleştirecektir.

Çocuklarımızı iyi yetiştirmek, gelecekte ayakları üzerinde durabilmelerini sağlamak, maddi ve manevi değerlerimizle mücehhez kılabilmek için Ramazan ayındaki bu fırsat bereketinden istifade etmek işinizi kolaylaş­tıracaktır. Bu harika karakter eğitimi fırsatın­dan yararlanabilmeniz dileğiyle, bayramınız şimdiden mübarek olsun.

Çocuklarımıza "O Eski Ramazan"ları Yaşatacak Faaliyetler

• Ramazan'ın gelişiyle çocuğunuzun odasına birlikte imsakiye asarak iftar ve imsak vakitlerini takip etme görevi verilebilir. Hem sorumluluk kazandırma hem de konulan kurallara uyabilme alışkan­lığını kazandırmak için iyi bir fırsattır.

• Topun atılmasını ve ezanın okunup okunmadığını takip etme mesuliyeti verilerek "ezanda kulağı olma" alışkanlığı kazandırılabilir.

• Etrafımızda Hacivat-Karagöz etkinliği varsa çocuğumuzu oralara götürüp kendi kültürümüze ait karakterlerle tanıştırabiliriz. Kayyu gibi ticari maksatla oluşturulmuş yabancı karakterlerin yerine bize ait Nasrettin Hoca, Keloğlan, Hacıvat ile Karagöz çocuklarımızda milli bilincin oluşturulma­sında faydalı olacaktır.

• Teravih namazlarına çocukları da götürerek o havayı teneffüs etmesini, insanlardaki birlikteliği gö­rüp cemaat ruhunu tatmaları da onlar için farklılık arz edecektir.

• Ay boyunca çekmiş olduğunuz iftar, sahur, ziyaret ve etkinlik fotoğraflarından bir albüm hazırla­yarak bu ayda kazanılanları sürekli hale getirmeye çalışabiliriz.

• SMS yerine renkli kartonlar alarak bayram tebrik kartları hazırlayabilir, sevdiklerinize çocuğunuzla gönderebilirsiniz. Emek harcanarak hazırlanan bu kartlar SMS'den daha anlamlı olacaktır.

• Çocuğunuzla beraber abdest alarak günlük okuduğu­nuz Kur'an-ı Kerim'in bir sayfasını beraber okuyabilir, sonrasında da beraber dua ederek ona örnek olabilir­siniz.

• Çocuğumuz için aldığımız bayramlığın aynısını ih­tiyaç sahibi bir komşumuza hediye ettirerek yardım­laşma duygusunu tatmasını sağlayabiliriz. Ya da ço­cuğumuzun cebine para koyup ihtiyaç sahipleri ve ilim talebeleri için konulmuş kumbaralara bu para­ları atmasını sağlayarak Ramazan ayının bir yardım­laşma ve hayır ayı olduğunu söyleyebiliriz.