Kayseri'nin "Beşi Bir Yerde" Medreseleri, Sosyal Hayatın Hizmetinde

TUNAHAN AKGÜN - Kayseri'de, kent meydanında yer alan ve Anadolu Selçuklu Devleti döneminde 13. yüzyılda yaptırılan Hunat Hatun, Gevher Nesibe, Sahabiye, Avgunlu ve Hacı Kılıç medreseleri, el sanatlarından dini eğitime farklı alanlarda hizmet vermeyi sürdürüyor.

Cumhuriyet Meydanı'nda Büyükşehir Belediyesi tarafından yerli ve yabancı turistlerin Kayseri'nin tarihi kültürel varlıklarını ziyaret etmeleri için hazırlanan "kültür yolu haritası" içerisinde kent meydanının farklı noktalarında bulunan Anadolu Selçuklu Devleti dönemine ait Hunat Hatun, Gevher Nesibe, Sahabiye, Hacı Kılıç ve Avgunlu medreseleri yerli ve yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği mekanlar arasında yer alıyor.

Anadolu Selçuklu Devleti döneminde eğitim, bilim, tıp, fen gibi birçok konuda hizmet veren medreseler bugün de kültürel ve bilimsel faaliyetlere ev sahipliği yapıyor.

Etrafında tarihi camilerin, hamamların, bedestenlerin ve birçok ticarethanenin bulunduğu tarihi 5 taş medrese, ziyaretçilerine adeta kültür mozaiği sunuyor.

Medreseler, 8 asır önceki ihtişamıyla verdikleri hizmeti hüsnü hat, ebru, ney, çini, ahşap işleme, halı dokumacılığı, cam sanatları, Kur'an-ı Kerim kurslarının yanı sıra sahaflık, müze ve kitap satış noktası hizmetleriyle sürdürüyor.

Taç kapısındaki yazı ve motif işlemeleriyle görenleri büyüleyen Hunat Hatun Külliyesi, kent merkezinde ziyaretçilerin en çok ziyaret ettiği mekanlar arasında yer alıyor. Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilen medresenin içindeki 21 tarihi odada hüsnü hat, ebru, ney, çini, ahşap işleme, halı dokumacılığı, cam sanatları gibi eğitimler veriliyor.

Selçuklu hükümdarlarından II. Kılıçarslan'ın kızı, I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in kız kardeşi Gevher Nesibe Sultan'ın adını taşıyan Gevher Nesibe Medresesi'nin aşkla başlayan inşa hikayesi, ziyaretçilerde derin bir iz bırakıyor. 2014 yılında Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyon çalışmalarıyla müzeye dönüştürülen yapı, 36 sergi odasında 611 eser ile 2 bin civarında sikkeyi ziyaretçilerin beğenisine sunuyor.

İçerisinde sahafların hizmet verdiği Sahabiye Medresesi de yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktası olmaya devam ediyor.

Selçuklu devri taş işçiliğinin önemli eserleri arasında bulunan ve hem medrese hem de cami olarak hizmet veren tarihi Hacı Kılıç Cami ve Medresesi ise kent merkezinde ziyaretçilerin uğrak noktaları arasında yer alıyor.

Kesme taştan yaptırılan ve vatandaşlar arasında da "havuzlu medrese" olarak bilinen Avgunlu Medresesi de kitap satış yeri olarak hizmet veriyor. Üzeri açık, iki eyvanı olan medrese, Gevher Nesibe Medrese'sinin yakınında kitapseverlerin en çok ziyaret ettiği yerler arasında bulunuyor.

Eğitim alanında cazibe merkezleriydi

Medreselerin, döneminin en büyük ve en önemli eğitim kurumları olduğunu vurgulayan Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Celil Aslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kayseri'de bulunan medreselerin, döneminin eğitim alanında cazibe merkezi olduğunu belirtti.

Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik yapmış Kayseri'nin medreselerinde dönemin bürokratlarının yetiştirildiğini anlatan Aslan, medreselerin ilim ve fen bilimlerinin yuvası olduğunu ifade etti.

Beş eserin bir meydanda bulunduğunu ve halen çok fonksiyonel şekilde kullanıldığını aktaran Aslan, şunları kaydetti:

"Kayseri özeline baktığımız zaman Gevher Nesibe'nin bir müzeye dönüştürülmesi güzel bir uygulama örneği olarak karşımıza çıkıyor. Bugünün şartlarına göre düzenlenmiş, ayarlanmış, biçimlendirilmiş bir fonksiyon icra ediyor. Bu güzel bir uygulama. Bunun dışında bildiğim kadarıyla medreselerin birkaç tanesi kitabevi ve sahaflık hizmeti veriyor. Hacı Kılıç Medresesi özellikle yaz aylarında Kur'an kursu olarak hizmet veriyor. Bir de bununla beraber Hunat Medresemiz var. Burası da el sanatlarına yönelik hizmet veren sanatçıların uğraş alanları ya da sergileme alanları olarak kullanıyor. Günlük hayatın içerisinde olması çok güzel."