Körfez'in "gizlisi Saklısı" Kalmayacak

Körfez'deki rüzgarın hızı ve yönü, güneş ışığındaki radyasyon miktarı, havadaki nem ve basınç, deniz suyunun tuzluluk, sıcaklık ve seviyesi ile Körfez'in akıntı profilini anında kaydedecek 4 istasyondan ilki Pasaport'a kuruldu.

"Yüzülebilir Körfez" hedefiyle başlattığı Büyük Körfez Projesi'ne ilişkin hazırlıklarını sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2009 yılından bu yana İzmir Körfezi'nde devam eden çalışmalarında yeni bir aşamaya geldi. İki yıl önce Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü ile protokol imzalayarak Körfez'in dip yapısını ve akıntı haritasını belirleyen Belediye, şimdi de hava akımlarının yarattığı değişimleri ölçmeye hazırlanıyor.

İZSU ile Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü arasında 2011 yılında imzalanan "İzmir Körfezinde Gerçek Zamanlı Gözlem Sistemli Sayısal ve Sediment Taşınımı Modelleme Projesi" protokolü kapsamında, İzmir Körfezi için bir meteo-oşinografik gözlem ve modelleme sistemi kuruluyor. Sistem sayesinde akıntıların zaman ve mekan içinde değişimlerinin gözlenmesi ve olağan dışı durumların belirlenmesi, ayrıca derelerden gelen çökeltilerin taşınım özelliklerinin ortaya konulması hedefleniyor.

Çalışma kapsamında Körfez'in tamamından veri sağlanabilmesi için Foça, Karaburun, Güzelbahçe ve Pasaport olmak üzere 4 noktaya meteoroloji istasyonu ve akıntıölçer konulacak. Bu istasyonlar, Körfez'deki akıntı ve seviyenin yanı sıra, havadaki basınç, yağmur miktarı, ısı gibi verileri de anında kaydedecek. Yapılan gözlem ve modelleme sistemi, su kalitesinin izlenilebilirliği açısından Türkiye'de kurulan ilk sistem olma özelliğini taşıyor.

Akıntı modellenecek

İZSU ile Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü arasında imzalanan protokol gereği harekete geçen ekipler, Pasaport'taki ilk istasyonun kurulumunu gerçekleştirdi. Güneş panelleri sayesinde "yenilenebilir güvenli enerji" kullanan sistem, 6 metre yüksekliğindeki bir direk üzerine görevleri farklı olan çeşitli sensörlerin bir araya getirilerek çalışmasından oluşuyor. Kurulan sistemle rüzgarın hızı ve yönü, güneş ışığındaki radyasyon miktarı, görüş uzaklığı, havadaki nem ve sıcaklık, hava basıncı, deniz suyunun tuzluluk, sıcaklık ve seviyesi ile Körfez'in akıntı profili ölçülebilecek.

Körfez'in yaklaşık 500 metre açığında, 40 – 50 metre derinlikteki deniz tabanına konulacak olan "akustik akıntı ölçüm cihazları" ise su seviyesi, dalga yüksekliği ve akıntı ölçümü yaparak akıntının profilini ortaya çıkaracak. Akıntıların zaman ve mekan içinde incelenmesi ve değişimlerinin belirlenmesi de yine bu araştırmayla tespit edilecek. Ayrıca Körfez'e dere kaynaklarından katı madde taşınım özellikleri ve miktarları da yine bu çalışmayla belirlenecek.

Anında veri aktarılacak

Sistemin en önemli özelliklerinden birisi, kaydettiği bilgileri istasyonun içinde yer alan GPRS sistemi aracılığıyla, kablosuz olarak hem İZSU hem de Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü'nde bulunacak bilgisayarlara anında aktaracak olması. Sistemi kullanacaklar, bilgisayar ortamında, uzaktan sensörleri kontrol etme şansına sahip olacak. Tüm bu çalışmalar, Körfez'deki sirkülasyon kanalının açılacağı noktanın belirlenmesi, derinleştirme çalışmaları ve gelecekteki kıyı tasarımı ve mühendislik uygulamalarında temel oluşturacak.