Mısır'da Ordunun Yönetime El Koyması

AYŞE SARIOĞLU - Mısır'da ordunun yönetime el koyup, seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'yi görevden alması tüm dünyada ve Türkiye'de tartışılmaya devam ederken, konun uzmanları, ordunun müdahalesini "kesinlikle darbe" olarak nitelendiriyor ve hiçbir şartta kabul edilebilir olmadığı konusunda uzlaşıyor.

AA muhabirine, Mısır'da ordunun yönetime el koymasıyla ilgili değerlendirmede bulunan emekli diplomat Akın Özçer, Mısır'da yaşananın apaçık bir askeri darbe olduğunu kaydederek, "Meşru hükümetin, bazı hususlarda hata yapması anayasada öngörülmüş bir şey midir ki yetkisi olmayan bir kurum tarafından meşru hükümet görevden alınıyor? Ordunun uyarı yapma yetkisi bile yoktur" dedi.

"70-80 milyonluk bir ülkede 1 milyon kişiyi meydana toplamak ve 'halk istemiyor' demek, bir hükümeti görevden alma yöntemi değildir" ifadesini kullanan Özçer, "Eğer öyle olacaksa anayasaya şöyle bir madde eklemek gerekir, 1 milyon kişi meydana toplanırsa darbe yapılır" diye konuştu.

Özçer, uluslararası camianın ve "demokratik ülkeler ailesinin" Mısır'a yaklaşımını eleştirerek, "ABD ve Avrupa Birliği, ağırlıklarını kullansaydı sonuç farklı olurdu. Bu ülkeler, orduya, 'sakın böyle bir şeye kalkışmayın' mesajı verilebilirlerdi ve sonuç farklı olurdu" dedi. Özçer, darbelere yeşil ışık yakılmasına ve darbenin etrafından dolaşılmasına karşı olduğunu vurgulayarak, "Darbeye yaptırım olması lazım ve bu görev de uluslararası camiaya düşüyor" ifadesini kullandı.

Demokratik talepler için anti-demokratik yollardan hareket etmenin tutarsız olduğuna işaret eden  Özçer, "Demokrasinin gereklerinden biri olan ifade özgürlüğüne uymadı diye, tamamen anti demokratik yöntemlerle seçilmiş bir hükümeti deviriyorsunuz ve bunun demokratik olduğunu savunuyorsunuz. Bunu hangi akıl kabul eder?" diyerek, Mısır'da Mursi'ye destek vermemiş muhaliflerin bile bu duruma sessiz kalmamaları gerektiğini söyledi.

"Mısır'da ordu hala en güçlü kurum"

Yıldız Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu da Mısır'da yaşananın hiçbir tartışma götürmeyecek şekilde darbe olduğunu belirterek, Mısır tarihinin aynı zamanda darbeler tarihi olduğunu ifade etti. Ateşoğlu, "Mısır ordusu, hem ülke siyasetinde etkin hem de iktisadi olarak tüm unsurları elinde bulunduruyor. Mübarek'in devrilmesinde de Mursi'nin görevden alınmasında da etkili olan ordunun kendisi" şeklinde konuştu.

Mursi'nin seçildikten sonra yaptığı düzenlemelere rağmen, ordunun gücünden bir şey kaybetmediğini vurgulayan Ateşoğlu, "Mısır'da devrim olduktan sonra aslında ülke değişmedi. Yani kurumlarıyla aynı kaldı. Mübarek'i tasfiye etmek dışında rejim ayakta kaldı" dedi. Ordunun da perde arkasında uygun zamanı beklediğini söyleyen Ateşoğlu, Mısır'da demokrasi denemesinin kısa sürdüğünü, Ortadoğu gerçeğine bakarak demokrasinin oturmasının zaman alacağının söylenebileceğini belirtti.

Ateşoğlu, ABD'nin Mısır konusundaki tavrının net olduğuna işaret ederek, "Irak müdahalesinden sonra ABD yarattığı negatif algıyı bir daha yaşamak istemiyor. ABD, Ortadoğu'ya demokrasi götüren müdahaleci tavrından vazgeçti artık. Yeni stratejisiyle uyumlu olarak, olayları geriden takip ediyor. Önde durmuyor" dedi.

"Dünya kamuoyunda ikiyüzlülük yaşanıyor"

Araştırmacı-Yazar Cevat Özkaya ise "Mısır'da darbe yapıldı mı yapılmadı mı" diye bir tartışma sürdürülmesinin, dikkat dağıtmak için yapıldığını savunarak, "Darbe nasıl olur? Yönetime el koyanlar ilk önce anayasayı ilga ederler. Burada da aynı durum yaşandı. Darbe nasıl yapılır? Seçimle gelmiş insanları ortadan kaldırıp, yerine teknokrat hükümeti kurulur, aynen burada olduğu gibi" diye konuştu.

Ancak darbe dönemlerinden sonra "demokratik kahramanlar"ın çıkıp açıklama yaptığını belirten Özkaya, "Sivil siyaset, darbe dönemlerinde sessiz kalır. Ancak her şey geçtikten sonra konuşulmaya başlanır. Fakat Mursi bir ilk yaptı ve kendisine oy veren halkın demokratik haklarını savunmaktan yana bir çağrıda bulundu. Artık Müslüman Kardeşler, sandığın tekrar önüne gelmesini bekliyor" ifadesini kullandı.

Mısır'da medya başta olmak üzere kurumların büyük oranda eski Mübarek yanlılarının elinde olduğunu söyleyen Özkaya, şunları kaydetti:

"Mursi seçimle iş başına geldiği zaman bu yorumlar yapılmıştı. İşinin zor olduğunu biliyorduk. Mısır Anayasa Mahkemesi başta olmak üzere, birçok kurum Mursi'ye iş yaptırmamak için ellerinden geleni yaptı. Mursi, 1,5 yıllık ordu idaresinin ardından yönetimi devraldı. Bütün faturayı Müslüman Kardeşler'e yüklemek haksızlıktır."

Özkaya, dünya kamuoyunda da bu konuda bir "ikiyüzlülük" yaşandığını ifade ederek, "ABD 'biz taraflara karışmayacağız' diye açıklama yaptı. Taraflardan biri oyla diğeri namluyla oraya geldi. Şimdi sesiniz çıkmazsa bir daha nasıl demokrasi çağrısında bulunacaksınız" şeklinde konuştu. - Ankara