Sağlık Çalışanlarına Sağlıklı Alanlar Projesi

Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü öğretim üyeleri, uzun saatler boyunca, yoğun bir tempoda çalışmak durumunda olan sağlık personeli için kaliteli çalışma ve dinlenme alanları önermek için Urla, Çeşme, Tire devlet hastaneleri ve Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi Bornova Ek Hizmet Merkezi işbirliğiyle bir bilimsel araştırma projesi gerçekleştirdi.

Yaşar Üniversitesi tarafından Bilimsel Araştırma Projesi kapsamında desteklenen projede, 49'u doktor, 127'si hemşire olmak üzere toplam 176 sağlık çalışanı ile anket çalışması yapılırken ayrıca, 20 çalışan ile de derinlemesine mülakat gerçekleştirildi. Proje süresince elde edilen veriler ışığında; gelecekte yapılacak tasarımlar için rehber niteliği taşıyan bir tasarım önerisi kitapçığı, hastane personelinin çalışma, dinlenme ortamları için beklentilerini dile getirdikleri bilgilendirme filmi ve herkesin kullanımına açık bir web sitesi tasarlandı. Çalışma sonuçları, Atina'da düzenlenen 7. Uluslararası Mimarlık Sempozyumunda da paylaşıldı.

Projenin Koordinatörü Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Çetin, iç mekanları iyi tasarlanmış sağlık yapılarının, personel ve hastalar üzerinde olumlu ve iyileştirici etkilerinin olduğunu, konunun kapsamlı bir biçimde ele alınması için bu çalışmayı gerçekleştirdiklerini söyledi. Çetin, kanıta dayalı ve kullanıcı odaklı tasarım anlayışı doğrultusunda elde ettikleri verilerin, gelecekte kent ve ülke ölçeğindeki hastane iç mekan tasarımı çalışmalarına katkıda bulunup topluma yarar sağlamasını beklediklerini ifade etti.

"Daha sağlıklı tasarımlar için…"

Proje Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Çetin'in yanı sıra İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölüm Başkanı Doç. Dr. Zeynep Tuna Ultav ile Doç. Dr. Gülnur Ballice'nin araştırmacı olarak yer aldığı projeye, birçok akademisyen danışmanlık yaparken birçok öğrenci de çalışmalarıyla destek verdi. Çiğdem Çetin, "Yalnızca bu projede değil, Prof. Dr. Sevil Sarıyıldız önderliğinde 2015 yılında kurulan Yaşar Üniversitesi Sağlık Yapıları (YÜSAY) Araştırma Grubu, o tarihten bu yana, Mimarlık Fakültesi bünyesinde Türkiye'deki sağlık iç mekanlarında kullanıcıların yaşadıkları fiziksel, sosyal ve psikolojik sorunları saptamak, bu mekanlardaki kullanıcı memnuniyetini arttırmaya yönelik çözüm önerileri sunmak amacıyla bugüne kadar benzer çalışmalara imza attı" dedi.

Renkler ve zemin malzemesinden memnunlar

Genel olarak bakıldığında; ankete katılanların hastanelerde kullanılan renklerden ve zemin malzemesinden memnun olduklarını, doktorların ise çalışma alanlarında gürültü kontrolünden memnun olmadıklarını belirttiklerini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Çetin, sonuçları şöyle özetledi:

"-Renk kullanımı, mekansal memnuniyeti etkileyen bir faktör. Renklerin doğru kullanılması hemşire, doktor ve hasta için çok önemli. Anket sonuçlarına göre, daha çok açık renkler ve doygunluğu düşük renklerin tercih edildiğini görülüyor. Çocuklarla ilgili bölümlerde ise canlı renkler tercih ediliyor. Dinlenme alanlarında, renklerin ferah ve dinlendirici olması isteniyor.

-Zemin malzemesi ile ilgili olarak doktor ve hemşirelerin yaklaşık yüzde 90'a yakını çalışma ve dinlenme alanlarının zemininde kolay temizlenen, kaymaz ve anti bakteriyel malzeme kullanılması gerektiği konusunda hemfikir. Yemekhane zemin malzemesi için en önemli özellik olarak yaklaşık yüzde 75 oranında 'kolay temizlenebilme' özelliği belirtilmiş.

-Katılımcıların büyük bir çoğunluğu, çalışma ve dinlenme alanları ile yemekhanelerdeki mobilyaların döşeme malzemesinin dokulu, desenli, parlak olması yerine 'yalın' olması gerektiğini belirtiyor. Mobilya malzeme örnekleri gösterildiğinde ise öncelikli tercihleri açık renkli doğal ahşap tonları oluyor. Ayrıca, poliklinik odalarının branşa uygun, hasta mahremiyetini hastaya eşlik edenlere karşı da koruyabilme özelliğine sahip olması, doktor ve hemşire dinlenme alanları içinde sadece kendi kullanımlarında olan tuvalet olması gerektiği belirtiliyor.

-Doktorların ve hemşirelerin neredeyse tamamı, çalışma, dinlenme ve yemekhane alanlarında aydınlatmanın kendileri için çok önemli olduğunu belirtiyor. Çalışma ve dinlenme alanlarında doğal aydınlatma ve dolayısıyla doğal havalandırmanın önemli olduğu, mutlaka bu mekanların doğal ışık alması gerektiği ifade ediliyor.

-Doktor ve hemşireler, gürültü kontrolüne en çok dinlenme alanlarında önem veriyor, gürültü kontrolünün kendileri için çok önemli olduğunu belirtiyor. Odalar arası ses izolasyonunun mahremiyet açısından da çok önemli olduğu, mutlaka bu alanların ayırıcı duvarlarında doğru izolasyon yapılması gerektiği belirtiliyor.

-Doğaya ait parametrelerin çalışma ortamlarındaki streslerini azalttığını söyleyen doktor ve hemşireler (yüzde 90'ın üzerinde) özellikle doğa seslerini dinleme, doğaya ait kokuları duyma, doğal ışık ve havalandırmanın, streslerini azaltmada çok etkin olduğunu belirtiyor." - İZMİR