Teknoloji, Engelleri Azaltıyor

FATMA CAN - Teknoloji, görme engellilerinin hayatlarındaki engelleri azaltıyor. Ekran okuma programları ile bilgisayar kullanan, ağaç dallarını bile ultrasonik titreşimlerle bildiren bastonlarla sokakta rahatça yürüyor, renk tanıma cihazları ile kıyafet seçen engelliler, kabartma okey ve tavla oyunları ile de sosyal hayattan uzak kalmıyor.

Hayatı her alanda kolaylaştıran teknolojik ürünler, başta görme engelliler olma üzere pek çok engellinin yaşama daha aktif katılmasını, eğitim ve iş hayatında önüne çıkan zorlukları aşmasını sağlıyor.

Az gören engelliler için üretilen cihazların başında taşınabilir dijital büyüteçlerle bilgisayar ekranlarını büyütme programları geliyor. Taşınabilir dijital büyüteçler, gazete veya dergi makalesi üzerine bırakıldığında, yazıları HD kalitesinde 24 kata kadar büyütebiliyor. Bilgisayar ekranı büyütme programları ise ekrandaki resim, metin ve benzeri objeleri ekran çözünürlüğü bozulmadan 36 kata kadar istenilen boyutlarda görüntülenmesini sağlıyor.

-Elektronik baston ve ultrasonik gözlük ağaç dallarından da koruyor

Geleneksel beyaz bastona 21. yüzyıl teknolojisinin entegre edilmesiyle oluşturulan, güvenlik ve bağımsızlık kazandıran yeni nesil baston, ultrasonik titreşimlerle çevredeki nesneler hakkında görme engelli kullanıcıyı bilgilendiriyor. Baş hizasındaki ağaç dallarını veya kamyon aynalarını da bildirebilen titreşimli elektronik baston, nesnenin yönü ve yakınlığı hakkında bilgi vererek kullanıcıyı çevresindeki tüm potansiyel tehlike ve onların yönünden haberdar ediyor.

Görme engellilerin baş ya da vücudunun üst kısımı çarpmalara karşı korumak için geliştirilen ultrasonik nesne algılama teknolojisine sahip gözlükler, kişilerin daha verimli, özgüvenli ve bilgi sahibi olarak yolculuk yapmasına imkan tanıyor. Yol üzerindeki nesneler, cihazın ultrasonik sensörleri tarafından algılanarak hafif titremelerle kullanıcıya iletiliyor. Nesneler yaklaştıkça titreme frekansı artıyor. Cihaz, baston veya rehber köpeklerle kullanabilecek ikinci bir yardımcı araç olarak tasarlanmış.

-Engelliye kitap okuyan makine

Görme engelliler için üretilen sensörlü kitap okuma makinesi, renkli ya da siyah-beyaz herhangi bir basılı dökümanı (kitap, dergi, gazete ve fatura gibi) en fazla 5 saniye içerisinde sadece dokümanın sayfasını çevirerek okuyabiliyor ve kaydedebiliyor. Kitap okuma makinelerinin bazı modelleri, metinleri 10 dilde ve 15 farklı sesle okuyabiliyor.

-Bu cihazlar Türkçe konuşuyor

Türkçe konuşan renk tanıma cihazı, 150 farklı rengi ayırt edebiliyor ve anlaşılabilir bir sesle algıladığı rengi 20 farklı dilde 3 farklı ses düzeyi seçeneğiyle seslendirebiliyor. Bu cihazı kullanan görme engelliler, kıyafetlerini rahatlıkla eşleştirebiliyor, renk uyumundan emin olabiliyor. Bu cihaz, aynı zamanda evde veya ofiste ortamda ışık olup olmadığını belirleyebilir, farklı ses sinyalleriyle bulunduğunuz ortamdaki ışık kaynağının doğal ya da yapay olup olmadığını anlayabiliyor.

Özel üretilen kabartma okey, domino ve tavla oyunları ile zilli top gibi ürünler, görme engellilerin sosyal hayattan uzak kalmasını önlüyor. Bardağın veya sıvının doldurulacağı yerin kenarına takılan sıvı ölçerler ise bardak dolduğunda titreşimle veya sesle uyarı veriyor. Türkçe konuşan saatler, çay makineleri, tansiyon ve şeker ölçüm cihazları, tartılar, metreler de görme engellilerin hayatı kolaylaştıran diğer teknolojik ürünlerden bazıları.

-Görme engellilerin bilgisayarı

En gelişmiş teknolojik özelliklerle donatılan kabartma not alma cihazları, cep telefonlarının tüm özelliklerinin kabartma ortamda kullanabilmesini, cep telefonundan mesaj yazılabilmesini sağlıyor. Bilgisayarlarla da uyumlu çalışabilen bu cihazlar, ekrandaki metnin seslendirilmesini sağlar. Bu bilgisayarlar ayrıca not alma cihazı olarak da kullanılabiliyor ve metinleri kaydedebiliyor.

-Fiyatları dikkati çekiyor

Görme engellilerin her alanda hayatını kolaylaştıran teknolojik ürünlerin fiyatları ise dikkati çekiyor. Kitap okuyucuların fiyatları 4 bin liradan başlarken, görme engellilerin kullandığı kabartma bilgisayar ünitelerinin fiyatları 8 bin ile 25 bin lira arasında değişiyor. Görme engellilerin kullandıkları bazı cihazların fiyat aralığı şöyle:

-Taşınabilir dijital büyüteç: 800 - 4 bin lira

-Bilgisayar ekranı büyütme programı: 500 -10 bin lira

-Türkçe konuşan saat: 20 - 280 lira

-Titreşimli baston: 2 bin 500 lira

-Kitap okuyucu: 4 bin - 10 bin lira

-Titreşimli gözlük: 360 lira

-Kabartma domino/okey/tavla: 65 -165 lira

-Konuşan çay makinesi: 389 lira

-Zilli top: 87 lira

-Titreşimli sıvı ölçer: 37 - 63 lira

-Türkçe konuşan renk tanıma cihazı: 511 - 2 bin 500 lira

-Türkçe konuşan tansiyon aleti: 43 - 63 lira

-Kabartma not alma cihazı: 8 bin - 25 bin lira - Ankara