Tika'nın Afganistan'daki Eğitim Seferberliği

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afganistan'da faaliyete başladığı 2005 yılından bu yana adeta bir eğitim seferberliği başlattı. Aradan geçen 10 yılda hayata geçirilen yaklaşık 800 proje sayesinde 200 bin öğrenci okulla tanışırken, 83 okul inşa edildi, 200 okul da tamir edilerek eğitime kazandırıldı.

TİKA, Afganistan'daki eğitim projelerine ilişkin bir rapor yayımladı. Buna göre TİKA, Afganistan'da derslik açığından, yetişmiş öğretmen eksikliğine kadar değişik alanlardaki eksiklikleri gidermeye çalışarak ülke genelinde yaklaşık 6,5 milyon öğrenciye hizmet verdi.

Afganistan'da son 10 yılda 800'ü aşkın proje hayata geçirildi. Eğitime katkı için 83 okulun sıfırdan inşası ve 200 okulun tadilat ve donanım çalışmasıyla 200 binden fazla öğrenci okulla tanıştı.

Öğretmenlere takviye kursları

Rapora göre, Afganistan'da bulunan 6,5 milyon öğrenci sadece 11 bin 642 okulda öğrenim görüyor. Binası olan okul sayısı 4 bin 384. Eğitimin başlıca sorunlarından olan fiziki şartların yetersizliğinin yanı sıra yetişmiş öğretmenlerin de az olması sorunları büyütüyor.

TİKA'nın, okur yazar oranı yüzde 36 civarında olan Afganistan'daki projelerinden en önemlisi olarak gösterdiği öğretmenlere takviye kursları sayesinde eğitim alanındaki iyileştirmelere eğitmenlerden başlanıyor.

Kabil'de kurulan ve 2014 yılında faaliyete başlayan Sürekli Eğitim Merkezi ile öğretmenlere kapasite arttırıcı eğitim programları düzenlenerek aynı anda 80 öğretmene hizmet veren merkezde öğretmenlerin her türlü ihtiyacını karşılamaya yönelik altyapı oluşturulduğu belirtildi.

Kapalı alan büyüklüğü 2 bin 930 metrekare olan merkezde, 4 adet seminer odası, 96 yatak kapasiteli 48 oda, 180 kişilik konferans salonu, 200 kişilik yemekhane, kafeterya ve mutfak bulunuyor.

Türkçe öğretimine yönelik çalışmalar

Afganistan'da en çok konuşulan ikinci yabancı dil haline gelen Türkçenin ülke genelinde yaygınlaştırılması amacıyla Kabil Üniversitesi bünyesinde Türkoloji hizmet binası inşa edildi.

Tüm tefrişatı TİKA tarafından yapılan hizmet binası 2 bin 390 metrekarelik kapalı alanıyla dikkati çekiyor.

Kabil Askeri Lisesinin modernizasyonu

Türkiye tarafından 1935 yılında kurulan ve 1940-1950 yılları arasında eğitimci danışman olarak Türk subaylarının görevlendirildiği Kabil Askeri Lisesi, ülkenin en eski eğitim kurumu olarak biliniyor.

Askeri personel açığının giderilmesi açısından önemli bir boşluğu dolduran Askeri Lise'nin modernizasyonu projesinin temeli 2008 yılında atıldı.

TİKA koordinasyonunda başlatılan Kabil Askeri Lisesi İnşaat Projesi ile 17 adet yeni bina ve tesis inşa edilirken, 6 adet bina ise onarılarak hizmete açıldı.

Askeri Lise 2008 yılından sonra büyük çaplı tamirat ve ilave inşaat projeleriyle şimdiki görüntüsüne kavuşurken, 1935 yılında Türkiye tarafından inşa edilen ve 75 yıldır hizmet veren 29 adet bina kapasiteyi karşılamaması nedeniyle yıkıldı.

Afganistan'ın eğitim sisteminin iyileştirilmesine yönelik bu yılın ilk yarısında tamamlanan projeler ise şunlar:

Kabil Üniversitesi Ziraat Fakültesi Deneme Bahçesi'nin oluşturulması, Kabil Nazo Ana Lisesine bilgisayar ve biyoloji laboratuvarları kurularak sıra ve masa alınması, Kabil Abdulhadi Davi Lisesine 40 kişilik bilgisayar laboratuvarının kurulması, Aziz Afgan Ortaokulunun dersliklerine 40 adet yazı tahtası takviyesi, konferans salonuna 100 adet sandalye hediye edilmesi, Afganistanlı yetim çocuklar için kitap ve kırtasiye malzemeleri alınması, Bagrami ilçesi Şevaki Köyü Nazo Bibi Okulunun tadilatı, Kabil Sufi İslam Okuluna 30 masaüstü bilgisayardan oluşan bilgisayar laboratuvarı, kimya, fizik ve biyoloji laboratuvarlarının kurulması, Kabil'in Pagman ilçesi Çevk-i Argandi Lisesinin tadilatı.

Vardak Tarım Meslek Lisesinin İnşaatı, Cevizcan Vilayeti Akça Habibe Kadiri Lisesinin işletim masraflarının karşılanması, Faryab Vilayetinde bir eğitim enstitüsünün inşaatı, Vardak vilayeti İl İmar Ekibi (PRT) binalarının Hamid Karzai Lisesi olarak dönüşümü de TİKA tarafından yapıldı.

Öte yandan güvenlik gerekçesiyle veya coğrafi şartlardan dolayı eğitimden uzak kalan çocuklar için geçici çözümlerin de üretildiği ve bu kapsamda özellikle konargöçer bir yaşam tarzı sürdüren Kuçi halkının çocuklarına son bir yılda 220 adet sınıf-çadır temin edildiği belirtildi.

Sınıf-çadır projesiyle ortalama iki devre eğitim görüldüğü varsayımıyla 10 bin civarında çocuğun yararlandığı tahmin ediliyor.

2015 yılı ikinci dönemi için ise çok sayıda tamirat, tadilat ve donanım projesinin hazırlandığı ve projelerin tamamlandıkça hizmete sunulması amacıyla teslim edilmesi planlandığı belirtildi.