Tren Tarama Sistemi Kaçakçılığı Bitirdi

CEMAL AŞAN/ SITKI YILDIZ - Sınır kapılarındaki kaçakçılığı önlemek amacıyla, AB Katılım Öncesi Mali Yardım Programı kapsamında Türkiye'de ilk kez Van'ın Saray ilçesindeki Kapıköy Sınır Kapısı'nda inşa edilen tren x-ray sistemi, kaçakçılığın önlenmesinde etkin rol oynarken, yük taşımacılığında yaşanan zaman kaybını da önlüyor.

Dünyada 5-6 ülke tarafından kullanılan tren tarama sistemi sayesinde, ülkeye giriş yapan bütün yük vagonları, x-ışını ile taranarak, uyuşturucu, silah, mühimmat ve radyoaktif madde gibi yasa dışı her türlü kaçak eşyanın ülkeye girişinin engellenmesi amaçlanıyor.

Hareket halindeki treni radyografi ışınlarıyla tarayarak kaçak eşyaların tespit edilerek, merkezdeki monitörlere yansıtıldığı sistem, makinistin bulunduğu lokomotifi ve yolcu vagonlarını ayırt ederek sadece yüklerin bulunduğu vagonları tararken, radyasyon yayılmasına karşı yapılan zırhlar ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından alınan önlemler sayesinde tren içindeki ve çevredeki canlıların da güvenliğini sağlıyor.

Tren Tarama Sistemi'nin 2013 yılı başlarında kaçakçılığı önlemek ve trenlerin gümrük işlemlerinin en kısa zamanda tamamlanmasını sağlamak amacıyla kurulduğunu bildiren Gümrük Muhafaza Memuru Remzi Açar, İran yetkililerinden trenlerdeki ürün, ürün sahibi, gideceği yer ve miktarıyla ilgili belgeleri alarak taradıklarını ve kodlarını bilgisayara girerek taşınan ürünü analiz ettiklerini anlattı.

Analiz bölümünün çok önemli olduğunu ve taşınan ürünler arasında kaçak olup olmadığının burada tespit edildiğini, bu nedenle sistemdeki en iyi görüntüden yararlandıklarını anımsatan Açar, "Görüntüler bizim için çok önemli. Görüntünün hepsi kodlarda belirtilen ürünlerle aynı yoğunlukta olursa sorun yoktur ancak farklı yoğunluk göstergeleri olursa vagonu şüpheli olarak değerlendirerek işaretliyor ve şüpheli işlemlerini başlatıyoruz. 1 Haziran 2014 itibarıyla 285 tren tarandı" dedi.

"Gelen vagon sayısında büyük azalma oldu"

Açar, kaçakçılığı önlemede caydırıcılığın çok önemli olduğunu, tren tarama sistemiyle de kaçakçılığın önüne geçilmesinin amaçlandığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Devlet Demir Yolları istatistiklerine göre 2013 yılında Razi'den gelen vagon sayısı 2 bin 677. Bir önceki dönemde ise bu rakam 9 bin 281. Bu rakam bile kaçakçılığı önlemede ne kadar önemli bir yere geldiğimizi gösteriyor. Buradaki amacımız kaçakçılığı minimize edip taviz vermeden mücadelemize devam etmektir."

Devletin kaçakçılığı önlemek için kendilerini burada görevlendirdiğini ve bunu da en iyi şekilde yapmaya çalıştıklarını kaydeden Açar, fiziki olarak 50 vagonun taranmasının imkansız olduğunu ama teknolojinin imkanlarını kullanarak bunu çok kısa sürede gerçekleştirebildiklerini, bu işlemler sırasında ürünlere de zarar verilmediğini kaydetti.

Kapıköy Gümrük Muhafaza Memuru Erkan Kızılelma ise tren tarama sisteminin kaçakçılığın önlenmesinin yanında en önemli faydasının zamandan tasarruf sağlaması olduğunu söyledi.

Saray Kaymakamı Ahmet Can Pınar da teknolojinin tüm imkanlarının kullanıldığı bir dönemi yaşadıklarını ve Türkiye'nin her alanda olduğu gibi sınır kapılarında da kaçak yakalama konusunda önemli yatırımlarının olduğunu dile getirerek, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın sorumluluğunda olan Kapıköy Sınır Kapısı'nda Türkiye'de ilk kez Tren X-ray cihazının kullanıldığını anımsattı.

Daha önce manuel olarak vagonlardaki ürünlerin kontrol edildiğini ve bunun büyük zaman kaybına neden olduğunu vurgulayan Pınar, şöyle konuştu:

"Sistemden önce şüpheli görülen vagonlardaki malzemeler indiriliyor, kontrol ediliyor ve tekrar yükleniyordu ve bu ciddi zaman kaybı oluyordu alıştırmak zorunda kalıyorduk. Cihazla birlikte bir tren yoluna devam ederek geçiyor ve içindeki bütün yük bilgisayar sistemiyle kontrol ediliyor. Tek bir personel dakikalar içinde treni kontrol ederek kaçak ürünleri tespit edebiliyor. Sistemle artık kaçak ürün geçirmeye cesaret edilemediği için sayılarda ciddi bir azalma var. Çünkü artık çok detaylı incelemeler var ve sınır güvenliğinin sağlanması konusunda çok faydalı bir yatırım." - Van