Tunus Cumhurbaşkanından BM İnsan Hakları Konseyi'ne "Mirasta Eşitlik" Vurgusu

Tunus Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyindeki konuşmasında kadın-erkek arasında mirasta eşitliği öngören yasanın hayata geçmesinin "Tunus'ta toplumsal devrim" niteliğinde olacağını söyledi.

İsviçre'nin Cenevre kentinde gerçekleştirilen 40. İnsan Hakları Konseyi'ne hitap eden Tunus Cumhurbaşkanı Sibsi, ülkesinde tartışmalara yol açan kadın-erkek arasında mirasta eşitliği öngören Bireysel Özgürlükler ve Eşitlik yasa tasarısından bahsetti.

Tunus anayasasının "Tunus; özgür, bağımsız ve egemen bir devlettir. Dini İslam, dili Arapça ve devlet şekli cumhuriyet" olduğunu dile getiren Sibsi, birinci maddedeki "dini İslamdır" ifadesine göre kadın-erkek arasında mirasta eşitliğin anayasaya aykırı bulanlara cevap olarak, "Anayasa 21. maddesinde, devlet tüm konularda cinsiyetler arasında eşitliği sağlamayı zorunlu tutuyor. Aynı şekilde, Tunus, halkının iradesine bağlı sivil ve hukuk devletidir, din devleti değildir." ifadelerini kullandı.

Tunus'ta 2014 yılında kabul edilen anayasanın 21. maddesinde, "Tüm vatandaşlar, kadın ve erkek, hak ve ödevlerde eşittir. Kanunlar karşısında da aynı şekilde ayrım gözetilmeksizin denktir." şeklinde ifadelere yer veriliyor.

-"İkinci toplumsal devrim"

İslam dininin de kadınlara değer verdiğine, haklarını koruduğuna ve kadına saygı duyulmasını emrettiğine işaret eden Sibsi, kadınların eşit miras hakkından mahrum bırakılmasının, dinin kişiye özel hususiyetine ve İslami değerlere aykırı olduğunu dile getirdi.

Sibsi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) rakamlarına göre ülkesindeki yüksek öğrenim gerçekleştirenlerden yüzde 65'inin, doktora yapanların yüzde 69'unun, akademisyenlerin yüzde 55'inin kadın olduğunu paylaşırken, yargıdaki yeterlilik sınavını kazananların da yüzde sekseninin kadın olduğunu aktardı.

Tunus Cumhurbaşkanı, döneminin Arap ülkelerine ve bulunduğu coğrafyaya göre radikal sayılabilecek bağımsızlık zamanında Tunus'un Kurucu Lideri Habib Burgiba imzalı, çok eşliliği yasaklayan ve kadınlara boşanma hakkı veren, 1956 medeni kanununu "birinci toplumsal devrim" şeklinde tanımlayarak, bu kanun sayesinde Tunus kadınının güçlendiğini ve bugünkü durumuna kavuştuğunu aktardı.

Cumhurbaşkanı Sibsi, kadın-erkek arasında mirasta eşitliği öngören Bireysel Özgürlükler ve Eşitlik yasa tasarısının parlamentoda kabul edilmesini umduğunu belirterek, söz konusu yasanın hayata geçmesiyle "ülkesinde gelecek kuşaklara miras niteliğinde ikinci bir toplumsal devrim" yaşanacağını dile getirdi.

- Tunus'ta tartışmalı mirasta eşitlik yasası

Tunus Cumhurbaşkanı Sibsi, kadın-erkek eşitliğiyle ilgili yasal düzenlemeler üzerinde çalışmak üzere Bireysel Özgürlükler ve Eşitlik Komitesi isminde yeni bir komite kurmuştu.

Komite geçen yaz Sibsi'ye iki bölümden oluşan 233 sayfalık bir rapor sunmuştu. Raporun bireysel hak ve özgürlüklere ayrılan birinci bölümünde yer alan en bariz teklifler arasında eşcinselliğin suç olmaktan çıkarılması ve idam cezasının kaldırılması yer almıştı.

İkinci bölümde ise kadın erkek arasında mirasta eşitlik ve çocuklar arasında, evlilik dışı ilişkilerden doğanlar da dahil olmak üzere eşitlik meselesi ele alınmıştı.

Raporun öngördüğü yasal değişiklikler, Tunus kamuoyunda yoğun biçimde tartışılmış, rapora destek verenler ve karşı çıkanlar yüksek katılımlı gösteriler düzenlemişti.

Son olarak, mirasta eşitlikle ilgili yasa teklifi hükümet tarafından kabul edilmiş nihai karar için parlamentoya sevk edilmişti.

Tunus parlamentosunda, yasanın kabul edilmesi için 217 vekilden en az 109'unun onayının alınması gerekiyor. Yasanın oylanacağı tarih henüz belirsizliğini koruyor.