Ürdün Hükümetinin Öncelikli Görevi Halka Güven Vermek

RİHAM ALİ - Ürdünlü ekonomi uzmanları, vergi yasasıyla ilgili protestoların ardından işbaşına gelen yeni Başbakan Ömer er-Rezzaz'ın ekonomik sıkıntılara çözümden de önce kamuoyuna güven vermeyi hedeflediğini belirtiyor.

Dünya Bankası'nın eski uzmanlarından Başbakan Rezzaz, geçen hafta başkent Amman'da düzenlediği basın toplantısında, halkın endişelerini gidermeye yönelik açıklamalar yaptı.

Ülkenin gelirlerini artırmak için vatandaşın cebine göz dikmeyeceklerini söyleyen Rezzaz, "Kalkınmada zayıflığın, mali açıklardaki artışın ya da gelirlerdeki düşüşün hemen vergilerin yükseltilmesiyle karşılanması makul değil." dedi.

Başbakan, Ürdün'ün ekonomik durumunu "zor" diye nitelerken, " Hükümet, bazen en iyisi dahi acı veren iki seçenekten birini seçmek durumunda kalabilir, ancak şeffaflık ve yükün hükümet ile vatandaş arasında paylaşılmasıyla bu durumdan çıkmak mümkün olacaktır." ifadelerini kullandı.

Sokağı endişeden kurtarmak

Rezzaz'ın açıklamalarını AA muhabirine değerlendiren uzmanlar, Başbakan'ın ekonomik alandaki çalışmalarından çok sokağın sükünetini sağlamaya ve endişeleri gidermeye yönelik ifadelerine dikkati çekti.

Ürdünlü ekonomist Zeyyan Zavvane, yeni hükümetin verdiği sözlerin Ürdünlülerin ayağının altına "güven halısı" sermek anlamına geldiğini belirtti.

Zavvane, Başbakan Rezzaz'ın açıklamalarında aslında son dönemde Ürdün sokağını hareketlendiren sorunların çoğunu ele aldığını söyledi.

Rezzaz, kemer sıkmaya hükümet harcamalarından başlanacağını belirterek, bu kapsamda 150 milyon dolarlık tasarruf sağlanmasının hedeflendiğini açıklamıştı.

Kısıtlama beklenen harcama kalemlerinin başında, hükümete araç temini, yeni bina kiralanması, çeşitli ofis harcamaları ve heyetlerin yurt dışı ziyaretleri geliyor. Söz konusu alanlarda onayı bizzat Rezzaz'ın vermesi gerekiyor.

Ekonomist Zavvane, hükümetin verdiği sözlere uygulamada ne derece bağlı kaldığını tespit etmek için halkın kontrolünün zorunlu olduğunu ifade etti.

Ekonomide atılacak adımlar henüz belirsiz

Bazı uzmanlar ise Rezzaz'ın halkın endişelerini giderici açıklamalarının önemini kabul etmekle birlikte asıl olarak ekonomide ne yapacağını görmek gerektiğini söylüyor.

Rezzaz'ın önceki hükümetin ekonomik politikalarına karşı tepkinin ardından işbaşına geldiğini hatırlatan ekonomi uzmanı Hüsam Ayiş, yeni hükümetin vaatlerinde bu alanda hangi adımlar atılacağına dair bir işaretin olmadığını vurguladı.

Yermuk Üniversitesi Ekonomi Profesörü Kasım el-Hamuri de benzer şekilde Rezzaz'ın vaatlerinde ekonomik bakış açısı ortaya koymadığını söyledi.

Başbakan'ın sokağın sükünetini sağlamak hedefiyle vakit kazanmak anlamında açıklamalar yaptığını dile getiren Hamuri, "Hükümet, kamuoyunu meşgul eden hiçbir konu hakkında henüz bir karar vermiş değil. Üstelik bu konuların bir kısmı derinlemesine inceleme gerektirmeyen konular." dedi.

Hamuri, Razzaz'ın yerel piyasada akaryakıt fiyatları dengesindeki "sırrı" çözeceğine dair sözünün önemli olduğuna dikkati çekti.

Art arda gelen zamlar ve tartışmalı vergi yasası

Ürdünlüler 2018'in başından bu yana ekmekten akaryakıta, ulaşımdan yüzlerce ürüne uzanan büyük bir zam dalgasıyla karşı karşıya kaldı.

Hükümetin sübvanseyi kaldırmasının ardından halkın temel gıda maddesi ekmek yüzde 100 zamlı satılmaya başlandı. Benzin fiyatları yüzde 6 ila yüzde 30 oranında arttı.

Şehir içi ulaşım ve 164 ayrı ürüne getirilen yüzde 10'luk zamlar halkta büyük şaşkınlığa ve tepkiye neden oldu.

Tartışmalı vergi yasa tasarısıyla ilgili protestolar ise hükümetin sonunu getirdi.

Ürdün hükümeti, 100 milyon dinar (yaklaşık 141 milyon dolar) gelir getireceğini savunduğu vergi yasa tasarısını mayıs ayının sonunda Temsilciler Meclisi'ne sevk etmişti.

IMF'nin diktesi olarak görülen tasarıya karşı başkent Amman'ın yanı sıra birçok kentte gösteriler düzenlenmiş, yoğun protestoların ardından Başbakan Hani el-Mulki 4 Haziran'da istifa etmişti.

Kral 2. Abdullah kabinede Eğitim Bakanı olarak görev yapan Ömer er-Rezzaz'ı yeni hükümeti kurmakla görevlendirmişti.