Yer Fıstığının Yükü Kadın İşçilerin Sırtında

AHMET ERKAN YİĞİTSÖZLÜ - Kuruyemişten sanayiye kadar çeşitli alanlarda kullanılan yer fıstığının üretim ve işlemesinin yapıldığı Osmaniye'de, ürünün tarladan tüketiciye uzanan zorlu sürecinde kadın işçiler önemli rol oynuyor.

Türkiye'de yer fıstığı üretiminin yaklaşık yarısının, işleme ve pazarlamanın ise tamamına yakınının gerçekleştiği Osmaniye'de, farklı kapasitelerde 130 civarında yer fıstığı fabrikası ve işletmesi bulunuyor. Yılda ortalama 150 bin ton yer fıstığı üretiminin yapıldığı kentte, işleme tesislerinde çalışan işçilerin yüzde 90'ını ise kadın işçiler oluşturuyor.

Yer fıstığı işleme tesislerinde ortalama 10 bin kadın işçi çalışırken, günde 200 ila 300 kilogram fıstık işleyen bir kadın işçinin yevmiyesi ise 30-40 lira arasında değişiyor.

İşçilerden Raziye Işık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yer fıstığının topraktan söküldükten sonra fabrikada çalışan kadınların önlerine geldiğini ve tek tek elden geçerek işlendiğini söyledi.

İşinin zor olduğunu ve dikkat gerektirdiğini anlatan Işık, "İlk önce kabuklu fıstıklar bantlardan geçirilerek çürüklerinden ayrılır. Daha sonra kırma makinelerine taşınır, kabukları ayrılan fıstık içi eleklerden geçirilerek boyutlarına göre seçilir. Yine bantlar üzerinden geçen iç fıstıkların çürük ve kırıklarını elimizle ayıklarız. 20 yıldır aynı fabrikada işçi olarak çalışıyorum. 5 çocuğumu buradan kazandıklarımla büyüttüm, evlendirdim" dedi.

Yer fıstığı işleme fabrikasında 12 yıldır çalışan Meral Adaklı da "Yer fıstığı işinde erkekler dışarıda, kadınlar içeride çalışır. Yer fıstıkları neredeyse tek tek elimizden geçer. İşimizin zor olsa da ailemizin geçimine katkı sağlamak için çalışmaya mecburum" diye konuştu.

Fabrikada 8 yıldır işçi olarak çalıştığını söyleyen Kezban Ertuğrul ise "İşimiz ağır ve yorucu olsa da yer fıstığı ekmek kapımız oldu. Kadın işçi olmak zor, ancak ailemizin geçimi için zorluklarına katlanıyoruz. Bu iş zaten erkeklerin yapacağı türden bir iş değil" ifadelerini kullandı.

Yer Fıstığı Sanayici ve İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Enes Başpınar, yer fıstığının yöre ekonomisi için büyük önem taşıdığını belirtti.

Yer fıstığının kuruyemişten çikolata sanayisine, sabundan sıvı yağa kadar geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu anlatan Başpınar, "Yer fıstığının işlemesi oldukça zor ve emek gerektiriyor. Yer fıstığını işleyen küçük işletmeler ve fabrikalar, sabır, özen ve dikkat isteyen bu iş için kadın işçileri tercih ediyor" şeklinde konuştu.