Afganistan'da yaşayan eski Sovyet askeri: "(Eski Sovyetler Birliği'nin işgali) İşgal başlı başına yanlıştı"

SAYED KHODAİBERDİ SADAT/BİLAL GÜLER - Afganistan'a 40 yıl önce savaşmaya gelen ancak işgal sonrası burada kalarak Afgan toplumunun bir parçası olmayı seçen eski Sovyet askeri, Afganistan işgalinin tamamen yanlış bir karar olduğunu söyledi.

Eski Sovyetler Birliği, 34 yıl önce bugün son askerini de çekerek Afganistan'dan ayrıldı. Ancak bu dönemin etkisi görülmeye devam ediyor. Ülkenin birçok vilayetinde işgal döneminden kalma askeri araçlar ve silahlar sokaklarda, meydanlarda ve müzelerde sergileniyor. İşgal ile buraya savaşmaya gelen bazı Sovyet askerleri Afganistan'a yerleşti, aile kurdu ve Afgan kültürünü benimsedi.

Bu askerlerden, Afganistan'a 1983'te gelen Nik Muhammed Muhammedi, AA muhabirine yaşam hikayesini anlattı.

Esir düştü ve Müslüman oldu

Eski adı Gennady Tseuma olan Muhammedi, aslen Ukraynalı. Ailesiyle birlikte Afganistan'ın kuzeyindeki Kunduz vilayetinde ağır maddi zorluklar altında yaşam mücadelesi veriyor.

İkisi kız, dört çocuk sahibi olduğunu belirten 58 yaşındaki Muhammedi, "Afganistan'a geldiğimde 18 yaşındaydım. Sovyet ordusunda askeri araç şoförü olarak görev yapıyordum. Afganistan'a geleli bir yıl olmuştu ki bir gece karakoldan kaçmak isterken Kunduz vilayetinde mücahitlerin eline esir düştüm. Onların ısrarı üzerine Müslüman oldum. Yıllarca mücahitler safında dağlarda çeşitli çatışmalarda görev aldım. 25 yaşındayken evlendim." dedi.

Bu süre boyunca uzun yıllar Ukrayna'da yaşayan ailesiyle irtibatını sürdürdüğünü belirten Muhammedi, "Ancak anne ve babam vefat etti. Kardeşimle de irtibatım kesildi. Her ne kadar burada olsam da kardeşimi özlüyorum tabii ki. Şu an her iki ayağım da felç, yürüyemiyorum. Gözlerim de zayıf, çok fazla göremiyorum. Ekonomik durumum çok kötü şu an. Büyük oğlum çalışarak ailemizi geçindiriyor." diye konuştu.

Muhammedi, Müslüman olduğu sürece dair ise şunları kaydetti:

"Önceleri zorla Müslüman oldum diye pek mutlu değildim. Ancak zamanla İslam'la ilgili araştırma yaptım ve bilgi sahibi oldum. Bu nedenle daha sonra Müslüman olduğuma sevindim. İslam dininin barış ve huzur dini olduğunu anladım."

Afganistan'daki yaşantısı boyunca öğrendiği Farsçayı akıcı bir şekilde konuşan Muhammedi, "Şu an az çok Rusça konuşabiliyorum ancak Ukraynacayı zamanla unuttum." dedi.

Dönmeyi reddetti

Muhammedi'nin aktardığına göre, Sovyetlerin Afganistan'dan çekilmesinin ardından kendisini ana vatana götürmek için bir dizi girişimde de bulunuldu.

Bunların ilki 1992'de oldu. Sovyetlerin dağılmasının ardından kısa süre sonra Muhammedi'nin babasının da olduğu bir Rus heyeti, Afganistan sınırında kendisiyle bir görüşme yaptı ve Muhammedi'nin eve dönmesi istendi.

Ancak Muhammedi, Afganistan'da kurduğu düzen ve dönünce hapse düşme korkusu nedeniyle söz konusu teklifi reddettiğini söyledi.

Ukraynalı diplomatlar, 2002'de de Muhammedi'yi ana vatana götürmek istedi ancak Muhammedi, bu sefer de dönmedi.

Muhammedi, Afganistan'a yerleşmesiyle sonuçlanan işgal hakkında "Sovyetlerin Afganistan işgali başlı başına bir yanlıştı. Keşke işgal olmasaydı ve Afganistan da bu hale gelmeseydi. Her iki taraftan da yüz binlerce insan öldü. Afganistan halkı gerçekten barışı ve huzuru hak ediyor." dedi.

Rusya'ya Ukrayna eleştirisi

Rusya'nın Ukrayna'da yürüttüğü savaş hakkında da eleştirilerde bulunan Muhammedi, bunun Afganistan işgali gibi yanlış bir karar olduğunu ifade ederek "Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı saldırıyı doğru bulmuyorum. Bu, yanlış bir politika." değerlendirmesini yaptı.

Oğlu babasını örnek alıyor

Muhammedi'nin büyük oğlu Fazluddin ise babasının hayatından çok şeyler öğrendiğini ve onunla gurur duyduğunu kaydetti.

Oğul Muhammedi, "Babam sonradan Müslüman oldu ancak İslamiyet'e çok bağlı bir insan oldu. Bu nedenle de kendi ülkesine gitmek istemedi ve burayı çok sevdi. Ekonomik durumumuz çok kötü. Günlük işlerde çalışarak ailemin geçimini sağlıyorum. Babam yürüyemiyor, ayakları felç ve gözleri de zayıf halde. Keşke param olsa da babamı tedavi ettirebilsem." diye konuştu.