Mars'ta Hayat Dizisi – 1: Yaşam 2069'da Başlayacak

Güneş Sistemi'mizde Dünya'dan sonra yerini alan ve insanoğlunun yüzyıllardır gözlemlediği, üzerinde konuştuğu ve çeşitli uzay araçları gönderdiği bir gezegenden bahsedeceğiz.

Mars'tan.

KIZIL GEZEGEN'E BAKMAK

Havanın ılık olduğu, bulutsuz ve ışık yoğunluğunun az olduğu bir akşamda, yanımda dürbünüm ve kahvemle birlikte oturuyordum. Amacım Kızıl Gezegen'i yani Mars'ı dürbün merceğinden görmeye çalışmaktı. Öyle de oldu. Kahvemi yudumladıktan sonra soğumaması için kapağını kapadım ve sandalyenin kol kısmında bulunan filenin içerisine yerleştirdim.

Dürbünü aldım ve Mars'ı aramaya başladım.

Mobil cihaz uygulamalarının arttığı ve etki alanlarının fazlalaştığı dönemde yaşıyoruz. Arkadaşlarım amatör uzay gözlemciliği yaparken bir telefon uygulamasından yararlandıklarını bana söylediler.

Ben de indirdim ve kullanmaya başladım ancak bu program her şeyi çok kolaylaştırıyordu. Uygulamanın; gezegen, yıldız ve diğer gökcisimlerinin konumlarını doğru gösterip gösteremediği konusunda kuşkuya düştüm. Deneme amaçlı telefonumu uydumuz Ay'a doğrulttum ve tam olarak doğru olmasa da yakın konumda uydumuzu gösterdiğini fark ettim. Ancak aklımda bir soru vardı. Huygens, Galileo, Kepler ve diğer büyük bilim insanları kolay yoldan gökcisimlerini bulmuyorlardı. Bu sebeple uygulamayı sildim ve kendim aramaya koyuldum.

Gözlerimin gördüğü tüm alanı taradım ve sonunda Mars'ı buldum. Ancak, Mars uğruna iki gün boyun ağrısı çektim. Olsun, ne de olsa bir sonuca ulaştım ve Mars artık dürbünümün merceğindeydi.

Demek ki insanın görmeyi ümit ettiği şeyi "görmesi" çok daha kolay.

Ne kadar süre baktığımı hatırlamıyorum ancak Mars'ı gözden kaybedene kadar baktım ve aklıma bir fikir geldi. "Mars Nasıl İnşa Edilmelidir?" diye.

İşte bugünün yazısı budur.

GENEL HATLARIYLA KIZIL GEZEGEN

Kızıl gezegen, Merih, Mars aslında aynı gezegenin farklı isimleridir. En çok bilineni ise Mars'tır. Ben Kızıl Gezegen demeyi çok seviyorum. Peki, belirli bir yörüngede dönüp duran bir taş parçasına neden Kızıl Gezegen diyoruz? Kızıl Gezegen'e baktığınız zaman, kırmızı-turuncu karışımı bir renk ile karşılaşırsınız. Bu tabi benim tabirim. Gezegene bu rengi veren aslında demir oksittir.

Kızıl Gezegen'in sahip olduğu özellikler Dünya'ya benzemektedir. O da bizim gezegenimiz gibi Güneş'in etrafında döner ve ortalama uzaklığı 227.940.000 km (İki yüz yirmi yedi milyon dokuz yüz kırk bin) kilometredir. Karşılaştırma yapabilmek için Dünya ile Güneş arasındaki mesafeyi de paylaşmak istiyorum. Güneş ile Dünya arasındaki mesafe ise 149.600.000 (Yüz kırk dokuz milyon altı yüz bin) kilometredir. Değerler arasında ufak değişkenlikler olabilir ancak ortalama olarak mesafeler bu şekildedir. Yorumlar isek Kızıl Gezegen, Dünya'dan sonra gelmektedir. Dolayısıyla, Dünya'dan sonra gelen bir gezegenin, Güneş etrafında dönüş süresi de Dünya'dan farklı olacaktır. Buna göre, Kızıl'ın Güneş etrafında dönüş süresi 687 (Altı yüz seksen yedi) gündür.

Kızıl'ın yörüngesi dış merkezlidir. Bu da Kızıl'ın, Güneş ile arasındaki uzaklığın çok değişkenli bir tutum içerisinde olduğunu göstermektedir. Örnek verecek olursak, Kızıl, günöte noktasına ulaştığında Güneş ile arasındaki mesafe 249.200.000 (İki yüz kırk dokuz milyon iki yüz bin) kilometredir. Günberi noktasına ulaştığında ise aradaki mesafe 206.600.000 (İki yüz altı milyon altı yüz bin) kilometre olmaktadır. Dünya'yı ele alırsak, Dünya ile Güneş arasındaki mesafe ortalama 150.000.000 (Yüz elli milyon) kilometredir. Günöte noktasındayken, Dünya ile Güneş arasındaki mesafe 152.000.000 (Yüz elli iki milyon) kilometre olmaktadır. Günberi noktasındayken Dünya ile Güneş arasındaki mesafe 147.000.000 (Yüz kırk yedi milyon) kilometreye inmektedir.

Daha önce duymuşsunuzdur "Dünya, Güneş'e bir metre daha yakın olsaydı, sıcaktan kavrulurduk!" diye. Böyle bir şey asılsızdır.

Dünya, her yıl Güneş'e milyon kilometrelerle ifade edilen sayılarla yakınlaşıp uzaklaşmaktadır.

Kızıl'ın eksen eğikliği ile Dünya'mızın eksen eğikliği birbirine çok benzemektedir. Dünya'nın ekvator çizgisi ile yörünge çizgisi tam olarak çakışmamaktadır. Ekvator çizgisi ile yörünge çizgisinin arasındaki açı 23 derece 27 dakikadır. Kızıl'ın eksen eğikliği ise 25 derece 19 dakikadır. Biliyorsunuz ki eksen eğikliğinin sonucunda mevsimler oluşur. Dolayısıyla, Dünya ile Kızıl arasındaki benzerliklerden birisi de mevsimlerdir. Örneğin, Türkiye ve Arjantin coğrafyasını ele alalım. Türkiye, Kuzey Yarım Küre'de bulunurken Arjantin Güney Yarım Küre'de bulunmaktadır.

Temmuz aylarında, Türkiye'de yaz mevsimi yaşanırken Arjantin'de kış mevsimi yaşanmaktadır. Dünya günöte tarihine Temmuz ayında ulaştığında aradaki mesafe artıyor ve bizler yaz mevsimi yaşıyoruz. Bunun sebeplerinden birisi de eksen eğikliğidir ve bu durum Kızıl'da da yaşanmaktadır. Ancak, Dünya'da yaşanan mevsim süreleri Kızıl'da daha uzun sürmektedir.

Kızıl, soğuk bir gezegendir. Ölçülen en yüksek sıcaklık 30~35 Santigrat aralığındayken, ölçülen en düşük sıcaklık -140 Santigrat derecedir. Kısacası, Kızıl biraz serin bir gezegendir. Ayrıca, Kızıl'da geçen bir gün "sol" olarak tanımlanmaktadır. Kızıl'ın atmosfer yoğunluğu beklediğiniz üzere Dünya'dan daha azdır. Peki atmosfer yoğunluğu ile söylemek istediğim tam olarak nedir? Kısaca açıklamak gerekirse, şu anda bu yazıyı okuduğunuz konumdan 35~37 kilometre yüksekte yaşadığınızı hayal edin.

İşte Kızıl'ın atmosfer yoğunluğu ile Dünya'nın atmosfer yoğunluğunun karşılaştırılması bu şekildedir. Ayrıca, Dünya atmosferinde %78 oranında azot bulunurken, Kızıl atmosferinde %95 oranında karbondioksit bulunur. Unutmamalıyız ki karbondioksit, havadan ağır bir bileşiktir. Dolayısıyla, Kızıl yüzeyinde bol miktarda karbondioksit bulunur. Son olarak, Kızıl'ın sahip olduğu iki tane uydusu vardır.

Bütün bu bilgiler ışığında Kızıl'a baktım. O kadar güzeldi ki bütün boyun ağrılarıma rağmen bakmaya devam ettim. Sandalyenin file kısmına koyduğum kahvemden bir yudum daha aldım. Biraz hayal kurmak istiyorum.

KIZIL GEZEGEN'DE YAŞAM KURMAK

Ütopik hikayelerden biraz sıyrılalım istiyorum çünkü ben gerçeklerden bahsedeceğim. Bu yüzyıl içerisinde, benim tahminim 2069'da, Kızıl Gezegen'de hayat başlayacak ve insanlar gezegenlerarası seyahate başlayacaklar, sabah kalkıp işlerine gidecekler. Bütün bunların hepsi Kızıl Gezegen'de mümkün olacak.

Zaten bütün bunları yapıyoruz dediğinizi duyar gibiyim. Bu konuda haklısınız, ne de olsa güneşin altında yeni bir şey yok. Görmüş olduğunuz her şey aslında temelin türevleri hepsi bu. Kızıl Gezegen'de de aynı şeyler vuku bulacak. Değişen tek şey ise yaşadığımız yerküre olacak.

Ancak Kızıl'da yaşam kurmadan önce deneyimsiz ve bilgisiz değiliz. Dünya'da yaşamı kurarken nice zorluklar, nice savaşlar ve nice deneyimlerden geçtik. Şimdi, bir başka gezegene giderken karşılacağımız zorlukların üstesinden kolaylıkla geleceğiz. Esas soru ise şu olacak, yerleşim alanlarımız nasıl olmalıdır?

İkinci bölümde Kızıl Gezegen'de yaşama başlayacağız.