Bilim insanları, yeni tip koronavirüsü yarasalardan insanlara taşıyan 'aracı bir hayvan' olduğuna dair kanıtlar bulunduğunu açıklamıştı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), araştırmanın virüsün 'doğal kaynağına' işaret ettiğini belirtirken bazı bilim insanları ise koronavirüsün bulaştığı ilk kişinin enfeksiyonu nasıl kaptığının ise hiçbir zaman bilinemeyeceğini ifade ediyor.
Bu taşıyıcı hayvanın, virüsün ilk ortaya çıktığı Vuhan'daki vahşi hayvan pazarında satılıp satılmadığı da henüz bilinmiyor. Ama vahşi hayvan ticareti, virüsün 'taşınmasında' rol oynayan başlıca kaynaklardan biri olarak görülüyor. Araştırmacılar, vahşi hayvan ticaretiyle, hastalıkların, bir türden diğer bir türe bulaşmasının da önünün açıldığı uyarısında bulunuyor. Daha önce görülen salgın hastalıkların da hayvandan hayvana bulaşan virüslerden kaynaklandığı görülmüştü.
BBC Andrew Marr programına konuşan WHO'nun Kovid-19'dan sorumlu teknik yetkilisi Dr. Maria Van Kerkhove "Bu tip bir durum için hazırlanıyorduk. Mesele ne olacağı değil, ne zaman olacağıydı" dedi.
Enfeksiyon hastalıkları uzmanları, yeni ortaya çıkan birçok hastalığın, virüslerin tespit edilemeyen türlerden başka türlere atlamasıyla doğduğu konusunda hem fikir. Londra Hayvanbilimi Toplumu'ndan Prof. Andrew Cunningham bu konuyu, "Aslında bir süredir böyle bir şeyin yaşanacağı beklentisindeydik. İnsanların vahşi yaşam alanlarına tecavüzü ve yine insanların vahşi hayvanlarla temasının artması nedeniyle son yıllarda bu tip hastalıklar daha sık ortaya çıkmaya başladı" sözleriyle açıklıyor.
Koronavirüs de, Ebola, kuduz, SARS ve MERS gibi vahşi yarasa nüfusundan kaynaklı salgınlar listesine girdi. Yarasalardan kaynaklanan ve insanlara buluşan virüslerle ilgili elde edilen bulgulardan bazıları, 2003 yılındaki SARS salgınıyla ilgili yürütülen araştırmalardan geliyor. Bu salgın da yeni tip koronavirüsle yakından bağlantılıydı. Bilim insanları, 2017 yılında Çin'deki bir mağarada, "SARS bağlantılı koronavirüslerin bulunduğu zengin bir yarasa gen havuzu" bulmuştu.
Glasgow Üniversitesi'nde görevli Virolog Prof. David Robertson, "Sars-CoV-2 durumunda kilit olan, 'Spike' olarak bilinen virüs proteini. Bir hücreye girmesi için kırdığı kilit de ACE2 adı verilen bir reseptör. Koronavirüs, yalnızca bu ACE2 kilidini kırmakla kalmıyor, aynı zamanda bunu Sars-1'den çok daha fazla yapıyor" diyor.
Virüsün hücreye bu kadar mükemmel bir şekilde tutunması ve hücreye rahatlıkla girebilmesi, insandan insana geçişinin de kolay olmasını açıklayan etkenlerden biri. Bu bulaşıcı özelliği, virüsün kontrol altına alınması çabalarını da zorlaştırıyor. Ama bu yarasa virüsünün insan hücrelerinin kapısına kadar getirilmesinde ise vahşi hayvan ticareti büyük bir rol oynuyor.
Birçoğumuz, virüsün Vuhan'daki vahşi hayvan pazarında 'başladığını' duyduk. Ama virüsün kaynağı, bedeninde bu hayvanın bedeni olan patojen, pazarda bulunamadı.
Cambridge Üniversitesi'nden Prof. James Wood, "Enfeksiyonun ilk kümesi pazarla ilintiliydi, bu ikinci bir derece kanıt. Enfeksiyon başka yerden gelip tesadüfen pazardaki insanlar çevresinde kümelenmiş olabilir. Ama bunun bir hayvan virüsü olduğu göz önünde bulundurulduğunda, pazar bağlantısı doğru bir önerme gibi duruyor" diyor.
Hayvan pazarlarının, hayvanlardan buluşan hastalıkların yeni 'taşıyıcı' bulmak için elverişli ortamlar olduğunu söyleyen Prof. Cunningham, "Normal şartlarda yan yana gelmeleri çok zor olan birçok farklı hayvan türünü zayıf hijyen ve sağlık koşullarında karıştırmak, patojenlerin bir türden diğer türe atlamaları için fırsat sunuyor" yorumunu yapıyor.
Geçmişte birçok vahşi yaşama ait virüs, ikinci türler aracılığıyla insanlara geçti, kimi zaman çiftlik hayvanı, kimi zaman av hayvanı veya pazarda satılan hayvanlar üzerinden.
Prof. Woods bun durumu, "Sars virüsü ilk olarak misk kedilerindeki bir salgın aracılığıyla insan nüfusuna bulaştı. Misk kedilerinin de gıda amaçlı güney Çin'de ticareti yapılıyordu. Bunu bilmek önemli çünkü misk kedilerinin de kendi aralarında bir salgın yaşanıyordu ve insanlara bulaşmasının önlenmesi için kontrol altına alınmalıydı." sözleriyle açıklıyor.
Son Dakika › Sağlık › Koronavirüsü yarasalardan insanlara taşıyan 'aracı hayvan' bulunamayabilir - Son Dakika
Yorumlar (1)