TSK'dan İlişiği Kesilenlere Emeklilik Olanağı

TBMM Milli Savunma Komisyonunda kabul edilen tasarıyla Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararıyla TSK'dan ilişiği kesilenlere emsali rütbelerdekilere denk özlük hakları üzerinden emeklilik imkanı sağlanıyor.

Komisyon, sözleşmeli erbaş ve er istihdamı ile YAŞ kararlarıyla TSK'dan ilişiği kesilenlere emeklilik ve istihdam imkanı sağlayan tasarıları birleştirerek kabul etti.

Buna göre, tasarının yürürlüğe gireceği tarihten önce, YAŞ kararlarıyla TSK'dan ilişiği kesilenlerin veya bunların vefatı halinde hak sahiplerinin getirilen düzenlemeden yararlanması için 60 gün içinde Milli Savunma Bakanlığına başvurması gerekecek. Başvurular, bakanlıkta kurulan bir komisyonda incelenecek; en geç bir yıl içinde başvurunun ret veya kabulüne karar verecek.

YAŞ kararlarıyla TSK'dan ilişikleri kesilenlerin, bu tarihten, düzenlemenin yürürlük tarihine kadar geçen süreleri TSK'da geçmiş kabul edilecek.

Bu kişilerin TSK'dan ilişiklerinin kesildiği tarih ile düzenlemenin yürürlük tarihi arasındaki döneme ilişkin yatırılmamış sigorta prim ve emekli keseneği, kurumlarınca ödenecek. Bu kapsamda olup da araştırmacı kadrolarına atananların, atandıkları tarih ile düzenlemenin yürürlük tarihi arasındaki süreye ilişkin kesenek ve karşılıkları göreve başladıkları kamu kurum ve kuruluşlarca ayrıca ödenecek.

Bu haktan yararlanacaklar, emekliliğe ilişkin sosyal ve özlük hakları bakımından emsali subay ve astsubaylarla eşitlenecek. Getirilen düzenlemeye hak kazananlardan emekli olanların kendilerine, hayatta değilse kanuni mirasçılarına; emsallerinin emekli olduğu tarihteki özlük hakları üzerinden emeklilik veya dul ve yetim aylığı bağlanacak; ikramiye ödenecek.

Başvuru sahiplerinin eşdeğeri statüdeki subay ve astsubayların tamamı emekli değilse başvuru tarihindeki emsallerinin katsayı ve emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait diğer unsurlar üzerinden ve faizsiz olarak Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenmesi şartıyla emeklilik işlemleri yapılarak aylık bağlanacak ve ikramiyeleri ödenecek.

Ancak, bunlardan daha önceden herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan aylık veya gelir alanlara yüksek olan aylık bağlanacak.

-ARAŞTIRMACI KADROLARINA ATAMA-

Başvuruları inceleyecek komisyon, isteyenleri, Devlet Memurları Kanunu'ndaki genel şartları taşımaları kaydıyla kamu kurum ve kuruluşlarının "araştırmacı" unvanlı kadrolara atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirecek. Başkanlık, 45 gün içinde, kamu kurum ve kuruluşlarına bunların atanmalarını teklif edecek.

Teklife ilişkin yazının atamayı yapacak kurum ve kuruluşa intikalinden itibaren 30 gün içinde atama işleminin yapılması zorunlu olacak. Kamu kurum ve kuruluşları atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu en geç 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirecek.

Bunlara, statüsüne göre, düzenleme uyarınca karargahta görevli emsali subay ve astsubaya ödenmekte olan aylık ve diğer mali haklar ödenecek. Aylıklar, emsalleri esas alınarak, her yıl kademe ilerlemesi, her üç yılda bir derece yükselmesi işlemine tabi tutulacak. Bu şekilde yükseltilen aylıklarda azami rütbe tavanı, subaylarda kıdemli albay, astsubaylarda kademeli kıdemli başçavuş olacak.

Statüsüne göre, emsalleri emeklilik hakkı kazanamamış durumdakilerden isteyenler araştırmacı olmak için başvurabilecek. Halen herhangi bir kamu kurum ve kuruluşunda çalışanlar da araştırmacı kadrosuna atanacak. Bunlar karargahta görevli emsalleriyle aylık ve diğer özlük haklarına sahip olacak.

-ÖĞRENİM BORÇLARI-

Düzenleme gereği yapılacak her türlü ödemelerle ilgili zaman aşımı süresi düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren işleyecek, bu kişilerin varsa öğrenim giderleri borcu tahsil edilmeyecek.

Bu kişilere ilişiklerinin kesildiği tarihteki rütbe ve kıdemleri üzerinden emekli kimlik kartı verilecek, ayrıca emekli TSK mensuplarına tanınan sosyal haklardan yararlanmaları temin edilecek. Ayrıca, bu kişilere emsallerinin ödediği aidat ve kar paylarının güncel tutarlar ödemeleri şartıyla OYAK üyeliği haklarından yararlanma imkanı getiriliyor.

-BİN 500 ARAŞTIRMACI KADROSU-

Bu kişilerin sicil dosyalarında yer alan TSK ile ilişkilerinin kesilmesine esas tüm bilgi ve belgeler, herhangi bir başvuru aranmaksızın hükümsüz sayılarak, dosyalarından çıkarılacak ve herhangi bir işleme esas alınmayacak.

Başvurunun reddi halinde bu işleme ilgililer Askeri Yüksek İdare Mahkemesine dava açabilecek.

Düzenleme uyarınca yapılacak atamalarda kullanılmak üzere bin 500 araştırmacı kadrosu ihdasını öngören tasarı, bu kadroları derece değişikliği yapmak suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis etme konusunda Bakanlar Kuruluna yetki veriyor. Bu kadrolardan kullanılmayan veya herhangi bir nedenle boşalanlar, başka bir işlem yapılmaksızın iptal edilmiş sayılacak.

-SÖZLEŞMELİ ERBAŞ VE ER İSTİHDAMI-

Düzenlemeye göre, en az ilköğretim mezunu olanlar, askerliklerini erbaş ve er olarak tamamlayanlar, terhislerinin üzerinden 3 yıldan fazla süre geçmeyenler ve 26 yaşından gün almayanlar sözleşmeli er olabilecek.

Sözleşmeli er kaynaklarını; en az ilköğretim veya yurtdışındaki dengi okul mezunu olup askerlik hizmetini erbaş ve er olarak tamamlamış, terhislerinin üzerinden 3 yıldan fazla süre geçmemiş ve 26 yaşından gün almamış olanlar teşkil edecek.

Askeri okullardan ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilen personel, sözleşmeli er olarak alınmayacak.

Sözleşmeli erlik için şu nitelikler aranacak:

"Türk vatandaşı olmak, belirtilen öğrenim ve sağlık ile ilgili şartları taşımak. Kamusal hakları kullanmaktan yoksun bırakılmamış olmak. Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi; devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak gibi suçlardan mahkum olmamak. Taksirli suçlar hariç olmak üzere bir suçtan bir ay veya daha fazla hapis cezası ile mahkum olmamak. Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak. Yapılacak fiziki kabiliyet testi ve mülakatlarda başarılı olmak."

Asgari tugay veya eşiti birlik komutanı veya kurum amiri tarafından haklarında "sözleşmeli erbaş/er olur" belgesi düzenlenen personelin müracaatları öncelikle kabul edilecek.

Sözleşmeli er adayları ön sözleşme yapılarak askeri eğitime alınacak. Askeri eğitimi başarıyla tamamlayanlarla 4 yıldan fazla olmamak kaydıyla en az 3 yıllık sözleşme yapılacak. Müteakip sözleşmeler, 1 yıldan az, 3 yıldan fazla olmamak şartıyla azami 29 yaşın bitirildiği yılın Aralık ayı sonuna kadar uzatılabilecek.

Sıkıyönetim, seferberlik, savaş veya terörle mücadeleden kaynaklanan zorunlu hallerde ihtiyaç duyulanların sözleşme süreleri, talebe ve yaş haddine bakılmaksızın Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının göstereceği lüzum üzerine Genelkurmay Başkanının onayı ile uzatılabilecek.

Sözleşmeli erbaş ve erler ile sözleşmeli er adayları asker sayılacak.

Sözleşmeli erbaş ve erler, istihdam edildikleri kadro görevleri ile Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda belirtilen görevleri yapacak.

Sözleşmeli erlikte en az 2 yılını tamamlayanlar, kadro görev yeri uygunsa liyakat durumu da dikkate alınarak sözleşmeli onbaşılığa, sözleşmeli onbaşılıkta en az 2 yılını tamamlayanlar da kadro görev yeri uygunsa liyakat durumu da dikkate alınarak sözleşmeli çavuşluğa geçirilecek.

-3 AY ÖNCE BİLDİRİMDE BULUNMASI GEREKECEK-

Sözleşmeli erbaş ve erler, her sözleşme süresinin sona erme tarihinden en az 3 ay önce sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunmadıkları takdirde sözleşme kendiliğinden sona erecek.

Sözleşmeli erbaş ve erler, sözleşme süreleri sona ermeden sözleşmelerini tek taraflı olarak feshedemeyecek. Ancak, sözleşmelerin süresi bitmeden, fesih talebine ilişkin sebeplerinin uygun olduğuna karar verilenlerin sözleşmeleri idarece feshedilebilecek.

Sözleşmeli er adaylarının ön sözleşmeleri, "askeri eğitim esnasında başarısız veya disiplinsiz olduğuna karar verilmek, askeri eğitime veya göreve devam edemez kararı verilmiş olmak, sözleşmeli er adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybetmek, askeri eğitimin üçte birine çeşitli nedenlerle katılmamak" nedenlerinden dolayı süresinin bitiminden önce feshedilebilecek.

Sözleşmeli erbaş ve erlerin sözleşmelerinin hangi nedenlerle sözleşme süresinin bitiminden önce feshedileceği belirtilen tasarıya göre, sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilenler yedekte erbaş ve er kaynağına alınacak.

Sözleşmeli er adayları ile sözleşmeli erbaş ve erler sigortalı sayılacak.

Sözleşmeli erbaş ve erlerin barışta her yıl 45 gün izin alma hakkı olacak. Bu iznin 15 günü mazeret izni olarak kullanılacak, silahları kadro silahı olacak.

Kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyenler veya ayrılanlar uzman erbaşlığa veya astsubaylığa başvurabilecek.

Konuyla ilgili usul ve esaslar, 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca müştereken yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenlenecek. - TBMM