Yabancı Sermayede Öncelik; Otomotiv, İlaç Ve Bilişime Verilmeli

İSTANBUL-Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), yabancı yatırımlar için yeni bir strateji önerdi. YASED tarafından hazırlanan ¨ Türkiye İçin Doğrudan Yabancı Yatırım Stratejisine Doğru¨ raporunda, Türkiye`de yabancı sermaye için yürütülen reform çalışmalarının olumlu ancak yetersiz olduğunu belirtti. Raporda, yabancı sermayenin sürdürülebilir olması için otomotiv, ilaç, elektronik ve bilgi teknolojileri yatırımlarının hedef alınması önerildi.

YASED`in hazırladığı rapor dün İstanbul`da Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Kamil Yılmaz tarafından açıklandı. Türkiye`ye 2005 yılında çekilen 10 milyar dolarlık yatırımın ardından bu yıl sonunda da yaklaşık 20 milyar dolarlık yabancı yatırımın çekilmesinin beklendiğini belirten YASED Başkanı Şaban Erdikler, ¨Hazırlanan strateji dokümanı ile hedeflediğimiz Türkiye`nin yabancı yatırımları çekmede sürdürülebilirliği sağlaması ve büyümeye katkıda bulunmasıdır¨ dedi. 2003 yılında Yeni Yabancı Sermaye Yasası`nın çıkmasının ardından 3 yıl geçmesine rağmen Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü`nün izlenecek strateji konusunda hâlâ bir çalışma yürütmediğine dikkat çeken Erdikler, müzakerelere başlanan AB ile aynı ekonomik düzeye gelinmesinin ancak daha fazla yabancı yatırımcıyı ülkeye çekmekle mümkün olabileceğini söyledi. Yıllık yabancı yatırım miktarının 2014`e kadar 15 milyar dolara çıkartılmasıyla ekonomi üzerinde ilave yüzde 2`lik bir büyüme sağlanacağına işaret eden Erdikler, bunun için yapılması gerekenin ise devletin tüm kurumlarınca desteklenecek topyekün bir strateji oluşturulması olduğunu vurguladı.

Yeni strateji şart

Stratejinin temel unsurlarının 5 başlık altında toplandığı raporda, birleşme ve satın almaların ağırlıkta olduğu yabancı yatırımların kısa vadede cari açığın finansmanında önemli rol oynadığı ancak orta ve uzun vadede teknoloji-yoğun yatırımlardan oluşan bir yabancı yatırım stratejisi izlenmesi gerektiği vurgulandı. Stratejik hedefle uyumlu olarak özellikle otomotiv, bilgi teknolojileri, elektronik ve ilaç sanayiinin öncelikli sektörler olarak öne çıkarılması gerektiği ifade edilen raporda, bu alanlarda yatırımı çekebilmek için gerekli altyapı ve üretim faktörleri arzı geliştirilmesi gerektiği belirtildi.

Teknoloji yoğun yatırımları çekmek için yapılması gerekenler ise eğitilmiş işgücü arzının artırılması, genel ve sektör odaklı altyapının geliştirilmesi, ar-ge ve yenilikçiliğe yönelik teşviklerin artırılması ve uygun yatırım ortamının sağlanması olarak sıralandı. Sektörel bazda parasal teşvike karşı çıkılan raporda, bunun yerine yatırımın büyüklüğü ve yaratılacak istihdama göre vergi indirimi sağlanması istendi.

Vergi sisteminin yeniden gözden geçirilerek yatırımların önündeki engellerden biri olmaktan çıkarılması gerektiğinin vurgulandığı raporda, istihdam üzerindeki vergiler başta olmak üzere kapsamlı bir vergi reformu istendi. Kurumlar Vergisi oranlarındaki indirime karşın yüzde 40 oranındaki yatırım indirimin kaldırılmasıyla büyük çaplı yatırım yapan sanayi şirketlerinin olumsuz etkilendiği, dolaysız vergiler ve SSK primlerinin işgücü maliyetini artırdığı, yüksek dolaylı vergilerin de hammadde, ara mal ve hizmet maliyetlerini katlayarak rekabet gücünü olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.

Makro-ekonomik reformların yanı sıra piyasanın daha etkin işlemesini sağlayacak mikro düzenlemelerin hızla hayata geçirilmesi istenen raporda, ¨Makro-ekonomik reformları uygulamakta tereddüt etmeyen hükümet, özellikle vergi reformu konusunda yavaş davranmakta¨ ifadesine yer verildi.

Özelleştirme İdaresi, Yatırım Promosyon Ajansı`na dönüşmeli

Raporda, yabancı yatırımcıyı çekmek için izlenecek stratejinin tüm dünyaya tanıtılması işlevini üstlenecek olan Yabancı Yatırım Promosyon Ajansı`nın da bir an önce faaliyete geçmesi gerektiğine işaret edildi. Ekonominin bütün kilit sektörlerinde deneyimi bulunan Özelleştirme İdaresi`nin Yatırım Promosyon Ajansı`na dönüştürülmesinin süreçte daha etkin sonuçlar doğurabileceğine işaret edilen raporda, en azından Özelleştirme İdaresi bünyesindeki uzmanların Promosyon Ajansı`na kaydırılarak tecrübelerinden yararlanılması gerektiği ifade edildi. Raporda buna gerekçe olarak ise Özelleştirme İdaresi`nin pazarlama ve bilgi sağlama gibi açılardan yerli ve yabancı sermaye şirketleriyle doğrudan ilişkiler kurması, sektörleri iyi tanıması, sektör çalışmaları yapabilecek uzman kapasitesine sahip olması ile tüm sektörlerde sahip olduğu bilgi ve deneyim gösterildi.

Doğrudan yabancı yatırım stratejisi için 5 temel ilke

1- Orta ve uzun vadede doğrudan yabancı yatırım stratejisinin temel hedefi, teknoloji-yoğun yeni yabancı yatırımları Türkiye`ye çekmek olmalı.

2- Stratejide sektörel öncelikler belirlenmeli. Sektörlere ayrıcalıklı parasal teşvik uygulanmamalı. Yatırımın büyüklüğü ve yaratılan istihdama göre vergi indirimi sağlanmalı.

3 - Yüksek vergi oranları ve rekabet gücü üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldıracak kapsamlı bir vergi reformu hayata geçirilmeli.

4 - Özel sektörün de katılımıyla yarı özerk bir Yatırım Promosyon Ajansı hızla faaliyete geçmeli. Özelleştirme İdaresi böyle bir ajansa dönüştürülmeli.

5 - Hukukun üstünlüğü ilkesi ile etkin yönetişim hayata geçirilmeli. Yerli-yabancı ayrımı yapılmadan tüm yatırımcılara fırsat eşitliği sağlanmalı.(Referans)