150 Yıllık Beşikte "Kanalizasyon Sistemi"

GÖKMEN YÜCE - Burdur'un Karamanlı ilçesine bağlı Mürseller köyünde oluşturulan kültür evinde, bebeklerin tuvalet ihtiyaçlarını içerisinde giderebildikleri yaklaşık 150 yıllık beşik de yer alıyor.

Burdur'da yaşayan emekli öğretmen 60 yaşındaki Eşref Yurdasiper, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 8 yıl önce kendi köyü olan Mürseller'de eski eşyaları toplayarak kültür evi oluşturduğunu söyledi.

Kültür evinde eski dönemlerde kullanılmış 325 parça eşyanın yer aldığını anlatan Yurdasiper, bu eşyaları "bir babanın evlatlarını sevdiği gibi" sevdiğini ifade etti.

"Bebeklerin altı kuru kalıyor, pişik olmuyormuş"

Eşyalar arasında bulunan yaklaşık 150 yıllık beşiğin kendisi için ayrı bir öneme sahip olduğunu anlatan Yurdasiper, şöyle konuştu:

"Bu beşik bebeklerin içinde tuvalet ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri şekilde tasarlanmış. Meyve ve çam ağacı gibi sağlam ağaçlardan yapılmış. Beşiğin ortasında lazımlık gibi bir hazne bulunuyor. Beşiğe yatırılan bebekler ihtiyaçlarını burada gideriyor. Ayrıca idrarlarını yapabilmeleri amacıyla kız ve erkek bebekler için, içinde kanal açılmış iki farklı çubuk tasarlanmış. Haznenin içine bebeklerin arka kısmı üşümesin diye hafif sıcak kül konuluyormuş. Böylece bebeklerin altı sürekli kuru kalıyor ve pişik olmuyormuş. Anne, diğer işlerini yapabilecek zamanı rahatlıkla bulabiliyormuş. Esprili şekilde söylersek, beşiğin içine kanalizasyon sistemi kurulmuş."

Yurdasiper, İstanbul ve Ankara'da düzenlenen Burdur Tanıtım Günleri'nde sergiledikleri beşiği Türkiye'nin farklı illerinden gelen vatandaşların incelediğini ve yoğun ilgi gösterdiğini dile getirdi.

"Kültür zinciri oluşmasını istiyorum"

Yurdasiper, Kültür Evi'nde 1950 yılında yapılmış demircilerin kullandığı kömür ateşini alevlendirmeye yarayan körüğün bulunduğunu anlattı.

Bu körüğün hala çalışır durumda olduğunu belirten Yurdasiper, "Demirci demirini döverken, çırak körüğü çalıştırırmış. Kömürün kızgın halde kalması sağlanırmış" dedi.

Yurdasiper, projeyi başka köylere örnek olmak ve kültürlerini yeni nesillere aktarmak için gerçekleştirdiğini vurguladı.

Yaşıtlarının sergilediği eşyaları bildiklerini ancak çocuklarının bilmediğini aktaran Yurdasiper, "Şimdi çocuklarım ve benden sonrakiler bu eşyaları görüyorlar ve 'Babamız, dedelerimiz bu eşyaları kullanmış' diyorlar. Ben de bu kültür zincirinin oluşmasını istiyorum" diye konuştu.

Bu arada kültür evinde bulunan eski kahve öğütme makinesi, tarlada çalışırken parmakların zarar görmemesi için yapılan parmaklıklar, eski gelin kıyafetleri, gaz lambaları, eski tarım aletleri, kilitler, teraziler, tüfekler ve madalyalar da ilgi çekiyor.

Burdur Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü'nde görevli folklor araştırmacısı Hülya Kökten ise bu beşiklerin özellikle Mürseller köyünde yaklaşık 150-200 yıl önce kullanıldığını söyledi.

Beşiğin içindeki hazneye kül ve benzeri şeyler konularak bebeklerin altlarının kuru kalmasının sağlandığını anlatan Kökten, "Mürseller köyündeki bu kültürü yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak önemli. Çünkü çok yaygın bir beşik türü değil. Kültür Evi'ni ziyaret edenler bu eski kültür hakkında bilgi sahibi oluyorlar ve çevrelerine de anlatıyorlar" dedi.