Doğa ve meyve resimleriyle süslü tarihi camiye ramazan ilgisi

Balıkesir'in Burhaniye ilçesinde, tavanı ve duvarları doğa, bitki ve meyve resimleriyle süslenmiş camide, ramazan ayı dolayısıyla yurdun dört bir yanından ziyaretçi yoğunluğu yaşanıyor.

İlçeye bağlı kırsal Şahinler Mahallesi'nde 1900'lü yılların başlarından itibaren ibadete açık olan cami, duvar ve tavan süslemelerinin farklı olmasıyla dikkati çekiyor.

Harcında günlük köy yumurtası, süslemelerinde kök boyası kullanılan Şahinler Camisi'nin yapımında Rum ustalar ve Bulgar işçilerin çalıştığı biliniyor.

1891-1902 yıllarında inşa edilen caminin duvarları ve tavanında, eski hat örnekleri yerine mahallenin mezarlığı, yapıldığı dönemlere ait Rezelli Değirmeni, manzara, çiçek, üzüm, incir ve kavun gibi doğa ve meyve resimleri bulunuyor.

Özellikle tavanındaki bölgeye özgü zeytin ve yaprak süslemeleri dikkati çeken düz ahşap bir çatıyla örtülü ibadethane, içinde yalancı kubbeleri de barındırıyor.

Eski Burhaniye Belediye Meclisi Üyesi İsmail Çancı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türk-İslam tarihinde resimli camilere çok az rastlandığını söyledi.

Köydeki caminin bu konuda ender örneklerden olduğunu belirten Çancı, şöyle devam etti:

"Dedelerimizden, atalarımızdan öğrendiğimiz, gezgin bir Rum usta bu gravürleri, resimleri yapıyor. Caminin duvarlarında ve tavanında Mısır resimleri, İstanbul'un o tarihteki resimleri, köyün girişi var. Hatta anlatılanlara göre, iç düzenleme yapımının belli bir miktarını yevmiye usulü vermişler. Usta çok yevmiye alayım diye işi yavaş yapıyor. Daha sonra işi götürü usule çeviriyorlar. Usta bu kez hızlı yapıyor ve belli bir kısmı daha dolu ve daha rengarenktir, üst tarafı daha çabuk bitsin diye daha siliktir."

Çancı, Vakıflar Genel Müdürlüğünce 1993-1994 yıllarındaki restorasyonda bütün resimlerin aslına uygun yapıldığı bilgisini verdi.

Caminin ziyaretçisinin çok olduğunu dile getiren Çancı, "Özellikle yaz aylarında günlük 500-600 kişi camiyi görmeye geliyor. Ramazanda teravih namazını kılmak için gelenleri, camimiz neredeyse almıyor." dedi.

Tatile gelen yetkilinin ilgisiyle başlayan restorasyon süreci

Restorasyon sürecini anlatan mahalle sakinlerinden Ergül Atar ise eniştesi öğretmen Ali Rıza Kaymaz'ın, yaklaşık 30 yıl önce Ören'e tatile gelen Anıtlar Yüksek Kurulu yetkilisine bu camiden bahsettiğini aktardı.

Yetkilinin, camideki süslemeleri görüp beğenince konunun resmi bir yazıyla kurula iletildiğini kaydeden Atar, "Bursa'dan ekip gelerek inceleme yaptıktan sonra camiyi tamir ettiler. O zamandan beri caminin bakımları daha düzenli olarak yapılıyor." ifadelerini kullandı.

Köy sakinlerinden Orhan İnanç da duvarlarında ve tavanında çeşitli meyve resimlerinin olmasının, camiye ilgiyi artırdığını vurguladı.

Camide çekimler yapan belgesel fotoğrafçısı Erdal Yazıcı, Osmanlı dönemi camilerinin birçoğunda geometrik figürler ya da çini bezemeler dışında çok az resim görüldüğünü dile getirdi.

Serkan Kırkıcı, camideki sanat eseri süslemeleri görmek için İzmir'den geldiğini söyleyerek, "Bir tarih yatıyor burada. Diğer camilerden farkı, burası tam bir sanat eseri. Bu sanatı burada görebiliyorsunuz. Resimleri, içinin dizaynı çok farklı." diye konuştu.