Fatma Coşkuner, Abdülmecid Efendi ile Ayvazovski'nin resimleri arasındaki etkileşimi anlattı

Sakıp Sabancı Müzesi'nde (SSM) ziyarete açılan "Şehzade'nin Sıra Dışı Dünyası: Abdülmecid Efendi" sergisi kapsamında gerçekleştirilen etkinlikler devam ediyor.

Sergi kapsamında, Dr. Fatma Coşkuner, " Karadeniz'den İstanbul'a Etkileşimler: Ayvazovski ve Abdülmecid Efendi" başlıklı çevrim içi konferansta konuşma yaptı.

Ivan Ayvazovski ve sanatı üzerinden imparatorluk, kimlik ve coğrafya/mekan üzerine çalışmaları bulunan Coşkuner, Abdülmecid Efendi'nin babası Sultan Abdülaziz zamanında gelişen tarih bilincinin romantik bir anlayış üzerinden yükseldiğini söyledi.

Coşkuner, 19. yüzyılda Fransa özelinde tarih resimlerinin bir alt kategorisi olarak savaş resimlerinin yeniden ortaya çıkarak yükseldiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Aslında 18. yüzyılın sonlarında tabii ki biraz neoklasik üslupla da tarihsel konuların çok etkin bir şekilde işlendiğini biliyoruz. Fakat değişen izleyiciler, beklentiler ve deneyimlerle 19. yüzyılda artık bu konuya yeni yaklaşımlar getirilmiştir. Bu aynı zamanda Avrupa uygarlığının her köşesine etkin bir şekilde sirayet eden bu tarih bilinciyle ortaya çıkmıştır."

Fransız Devrimi ve Napolyon döneminin de tarih bilincinde gerçek bir dönüşüme sebep olduğuna işaret eden Coşkuner, "Bu kırılmanın veya bu kopuşun aynı zamanda romantizmle ilgili olduğunu da söyleyebiliriz. Romantik dönemin tarihçileri, geçmişi tekrar canlandıran bir anlatı olarak tarihe yüzlerini dönmüşler ve bunu da görsel sanatlar aracılığıyla imparatorluklar, kendi 'halkla ilişkiler' yönetiminin bir parçası haline getirmişler." değerlendirmesinde bulundu.

"Abdülmecid Efendi'nin Ayvazovski'yi andıran resimleri var"

Fatma Coşkuner, tarihi resimlerin ve bunun bir alt türü olarak savaş resimlerinin bu yönetimin en etkin kullanıldığı alanlardan biri olduğu, tarihi tasvir etme modasını takip etme konusunda Osmanlı'nın da bir istisna olmadığını ifade etti.

Sergide yer alan görsellerden örnekler paylaşan Coşkuner, "Abdülmecid Efendi'nin 'Dalgalı Bir Deniz' ve 'Peysaj' gibi Ayvazovski'yi andıran başka resimleri de var. Bence Abdülmecid Efendi Ayvazovski'nin bütün bu deniz resimlerini görüyor, en azından Dolmabahçe Sarayı için üretilenleri görüyor. Acaba deniz üzerinden İstanbul'u tanımlamak kafasında var mıydı? Böyle büyük ve genel sonuçlara varmak istemiyorum. Bunlar her zaman tehlikeli olarak bize öğretildi ama biraz da buradan okumak acaba bize yeni bir soluk getirir mi, onu sorguluyorum." değerlendirmesini yaptı.

Padişah portreleri üzerinden padişahın temsilinin yaygınlaşmasına ilişkin bilgiler de veren Coşkuner, Ayvazovski ile Abdülmecid Efendi'nin karşılıklı etkileşimine de değinerek, bu etkileşimi hem Osmanlı hem de Rus kaynaklarından elde edilen hatıratlardan örneklerle değerlendirdi.

Sergi, 1 Mayıs'a kadar ziyarete açık olacak

"Şehzade'nin Sıra Dışı Dünyası: Abdülmecid Efendi" sergisi, SSM'nin koleksiyonu, 14'ü resmi kurum koleksiyonu, 17'si aile koleksiyonu, özel müze ve galeri koleksiyonlarından eserlerle hayatının son 20 yılını geçirdiği Fransa'nın Nice şehrindeki Musee Massena Koleksiyonu'ndan 1926 tarihli bir otoportre ile Rochefort'taki Pierre Loti Müze Evi'nden gelen ve Abdülmecid Efendi'nin Loti'ye hediye ettiği orijinal çerçeveli 2 resimle beraber 60 tablo ve 300'ü aşkın belgeden oluşuyor.

Sabancı Holding'in desteğiyle hazırlanan sergi, 1 Mayıs'a kadar ziyarete açık olacak.