Hazine Sandığının Kapağını Açalım

İstanbul Tasarım Merkezi ve Ümraniye Belediyesi’nce düzenlenen “1. Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı”, dünyaca ünlü bir çok uzmanın katılımıyla dün başladı. İngiltere, Fransa, ABD, Hollanda, Dubai, Danimarka, Abu Dabi’den  katılacak yabancı uzmanlar ve yerli akademisyenler İslam sanatlarında geometriyi konuşacak. 7 gün sürecek programla ilgili merak ettiklerimizi Çalıştay Koordinatörü Nihal Alodalı’ya sorduk.

Çalıştaya neden ihtiyaç duyuldu?

İslam Sanatında Geometrik Desenler, bir süredir İstanbul Tasarım Merkezi’nin (İTM) gündeminde olan bir konu. Pek çok mimar ve tasarımcının çalışmalarına zenginlik katan bu alanın arka planını okumaya dair Türkiye’de kayda değer hiçbir etkinlik yapılmamakta. Çalıştayın danışmanlığını ve koordinatörlüğünü de yapmakta olan Bilim Tarihçisi Hüseyin Şen’le konuya dair yaptığımız görüşmelerde ayırdına vardık ki dünyada bu konuda oldukça ciddi çalışmalar yapılmakta ve adeta hayatlarını bu alana adamış uzmanlar var. Hâl böyleyken, konunun membaı olan Türkiye’de bu çalışmayı yapmak elzem oldu. Ensar Vakfı’nın bir kuruluşu olan İTM’de böyle bir çalıştay düzenlemeye karar verdik.

Günümüz sanatı ve mimarisinin yüzü İslam sanatları'na dönük mü? Bu kaynaktan yeterince besleniliyor mu?

Türkiye’de yaşayan bir mimarın, tasarımcının ya da sanatçının eser oluştururken İslam sanatlarına sırtını dönmesi ya da hiçbir şekilde etkilenmediğini, beslenmediğini söylemesi gerçekçi bir yaklaşım olmaz. Kadim bir medeniyetin derin ve etkileyici izlerini taşıyan bir havayı teneffüs ederek çıkan bütün çalışmalar illaki bu kanallardan besleniyordur. Ama bunun henüz tam anlamıyla farkında değiliz galiba. Sorunuzun ikinci kısmı da bununla ilgili zaten, henüz bu alanın derinliğini ve zenginliğini tam anlamıyla “fark etmemişken” yeterince istifade etmek, bu sanatları geliştirmek ve yenilemek de maalesef mümkün görünmüyor.

Bu anlamda Çalıştay'dan ne gibi faydalar umuyorsunuz?

İslam sanatında geometrik desenler; matematik, sanat, tarih, kimya, mimarlık, tasarım gibi bir çok farklı disiplinin kesişim noktası. Henüz sahibi olduğumuz bu değerli hazine sandığının kapağını tam anlamıyla aralayabilmiş değiliz. Biz bu çalıştayla sandığı işaret etmeye çalışıyoruz. Bu bir “gelin sahip olduğumuz bu eşsiz kaynağı hep birlikte fark edelim! ” çağrısı. Bu farkındalık çok mühim. Belirli aralıklarla tekrarlamayı öngördüğümüz çalıştayların ilkinden beklentimiz bu açıkçası. Bu konuda kaynak bir kitap çalışmamız da olacak.