AYM'nin HSYK'ya ilişkin kısmi iptal kararı - Hamzaçebi -

CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, Anayasa Mahkemesi'nin HSYK ile ilgili kararından sonra, ilgili kanunun yayımından sonra görevleri sona eren kişilerin yerine atanan kişilerin bu görevlerden istifa etmeleri, onların yerine de HSYK'nın görevlerinden ayrılmış olan personeli ataması gerektiğini belirterek, "İptal kararı hükümetin hukuksuzluğuna, Anayasa tanımazlığına ders verir nitelikte karardır" dedi.

Hamzaçebi, "Anayasa Mahkemesi'nin, HSYK'nın yapısını değiştiren kanunun Adalet Bakanı'na verilen yetkileri düzenleyen hükmünü iptal etme" kararını değerlendirdi.

Anayasa Mahkemesi'nin CHP'nin başvurusundan yaklaşık 40 gün sonra önemli bir iptal kararı verdiğini belirten Hamzaçebi, "İptal kararı hükümetin hukuksuzluğuna, Anayasa tanımazlığına ders verir nitelikte karardır" dedi.

Akif Hamzaçebi, HSYK ile ilgili kanunun, HSYK'yı bağımsız bir kurul olmaktan çıkarıp, adeta Adalet Bakanlığı'nın genel müdürlüğü haline dönüştürdüğünü ifade ederek, böyle bir düzenlemenin çok açık bir şekilde kuvvetler ayrılığı ve hukuk devleti ilkesine aykırı olduğunu kaydetti.

Bu gerekçeden hareketle başvurdukları Anayasa Mahkemesi'nin, taleplerinin bir bölümünü kabul etmemekle birlikte, esasa ilişkin çok önemli bölümlerini kabul ettiğini ve iptal kararı verdiğini anımsatan Hamzaçebi, şöyle konuştu:

"İptal kararını iki başlık altında toplayabiliriz. Birinci grup diyebileceğimiz düzenlemelere ilişkin iptal kararı, doğrudan Adalet Bakanı'na yetki veren düzenlemelerdir. Yani Teftiş Kurulu Başkanı'nı Adalet Bakanı'na bağlayan, müfettişlerin sadece Adalet Bakanı'nın görevlendirmesiyle harekete geçmesine yönelik olan ve soruşturma yapılmasına veya yapılmamasına yönelik olarak Adalet Bakanlığı'na yetki veren düzenlemelerin tamamı iptal edilmiştir. Böylece Adalet Bakanı, teftiş kurulu eliyle, istediği kişiyi soruşturma, istemediği kişiyi soruşturmama, istediği suç ihbarlarına yönelik olarak soruşturma izni verme veya vermeme gibi çok keyfi olarak kullanılabilecek yetkileri kullanamayacaktır, bunlar iptal edilmiştir.

İkinci grup düzenleme çok önemlidir. Geçici maddeye göre, kanunun yayımlandığı tarihte HSYK'da görev yapmakta olan Teftiş Kurulu Başkanı, başkan yardımcıları, Genel Sekreter, genel sekreter yardımcıları, tetkik hakimleri ve tüm idari personelin görevi sona erecekti. Maddenin yayınlanması ile birlikte bu kişilerin görevi sona ermiştir. Bu çok önemli bir düzenlemedir. Hukuk devletinde kamu görevlileri kanunla görevden alınmazlar. Kamu görevlileri idari işlemlerle görevlerinden alınabilir, ancak bu idari işlemler de yargı denetimine tabidir. Kamu görevlilerinin yargı denetimine gitme, hak arama hürriyetlerini elinden alan bu düzenleme çok açık bir şekilde Anayasa'ya aykırı idi ve bu düzenleme de iptal edildi. Bunun doğal sonucu şu olmak zorundadır: Kanunla görevleri sona erdirilen bu kişilerin tekrar yargıya başvurmak suretiyle görevlerine dönme imkanları mevcuttur. Ancak etik olarak olması gereken de şudur: Kanunun yayımından sonra görevleri sona eren kişilerin yerine atanan kişilerin bu görevlerden istifa etmeleri, onların yerine de HSYK'nın görevlerinden ayrılmış olan personeli ataması gerekir. Hukuk devletinin gereği budur."

Hamzaçebi, Anayasa Mahkemesi'nin, HSYK üyelerinin dairelerde görevlendirilmelerine ilişkin olarak, hükümeti söz sahibi konumuna getirebilecek maddeye ilişkin düzenlemeyi iptal etmesini de önemli bulduğunu söyleyerek, "Başbakan ve hükümetin kendi gerçekleştirdiği referandumda kabul edilen Anayasa değişikliğine uymadığının Anayasa Mahkemesi'nce tescil edilmiş olmasıdır. Bu nedenle önemlidir" dedi.