Yeni Anayasa Yazımı

Meltem Yılmaz -TBMM Anayasa Yazım Komisyonu'nda AK Parti ve BDP, siyasi partilerin mali denetiminin de Sayıştay tarafından yapılmasını önerdi.

MHP Erzurum Milletvekili Oktay Öztürk başkanlığında yapılan toplantıda, "Sayıştay" ve "Anayasanın değiştirilmesi" maddeleri yeniden ele alınarak, büyük oranda mutabakata varıldı.

Komisyonun benimsediği düzenlemelere göre, Sayıştay, kamu kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılmasında hesap verebilirliğin sağlanması amacıyla merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları, yerel yönetimler, sermayesinin yarıdan fazlası doğrudan doğruya veya dolaylı olarak devlete ait olan kamu kuruluş ve ortaklıkların bütün gelir ve giderleri ile mallarını, TBMM adına denetleyerek raporlamak, kanunlarla verilen inceleme ve diğer denetleme işlerini yapmakla görevli olacak.

Sayıştay tarafından yapılan denetimler sonucu düzenlenen denetim raporlarına ilgililer itiraz edebilecek. Kesinleşen denetim raporlarının gereği idare tarafından en geç 30 gün içinde yerine getirilecek. Bu raporlarda belirtilen kamu zararının idareler tarafından sorumlular veya ilgililerden istenilmesi, takip ve tahsiline ilişkin esaslar kanunla düzenlenecek. Sayıştay raporlarına dayanılarak yapılan işlemler yargı denetimi dışında bırakılamayacak.

TBMM, Sayıştay üyelerini liyakat esasına göre en az 15 yıl görev yapmış yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat, işletme, maliye, muhasebe ve kamu yönetimi alanlarında görev yapan öğretim üyeleri, idari yargı hakimleri, yeminli mali müşavirler ve üst düzey kamu görevlileri arasından üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla ve gizli oyla seçecek. Üçüncü turda yeterli çoğunluğun bulunamaması halinde seçim, her üyelik için en çok oy almış iki aday arasında yapılacak kurayla tamamlanacak.

AK Parti ve BDP, siyasi partilerin mali denetiminin de Sayıştay tarafından yapılmasını önerdi.

-Anayasanın değiştirilmesi

Komisyon, "Anayasanın değiştirilmesi" maddesinde de mutabakata vardı.

Komisyon, anayasa değişikliğinin, TBMM üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazılı olarak teklif edilebileceği, teklifin, Genel Kurul'da iki defa görüşülerek, gizli oyla kabul edileceği, anayasa değişikliğinin TBMM üye tamsayısının en az beşte üç çoğunluğuyla benimseneceği hükmünü, mevcut anayasadaki gibi korudu.

Komisyonun benimsediği diğer düzenlemeler şöyle:

Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları onaylayıp Resmi Gazete'de yayınlayacak veya geri gönderecek ya da halkoylamasına sunacak.

Meclis geri gönderilen kanunu üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı, bu kanunu onaylayarak Resmi Gazete'de yayınlayacak veya üye tamsayısının en az beşte üçünün kararıyla aynen kabul ederse halkoylamasına sunabilecek; aksi takdirde kanun reddedilmiş sayılacak. AK Parti, düzenlemelerdeki Cumhurbaşkanı ibarelerini Başkan olarak önerdi.

Halkoylamasına sunulan anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabul edilmesi için toplam kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 60'ının oylamaya katılması ve kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekecek. Halkoylamasında kabul edilen anayasa değişikliğine ilişkin kanun Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girecek.

TBMM, anayasa değişikliklerinin halkoylamasına sunulması halinde bu değişikliklerden hangilerinin birlikte, hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını karara bağlayacak.

Anayasanın bütünüyle değiştirilmesi dışında, konu itibariyle birbiriyle bağlantısı olmayan hükümlerle ilgili olarak seçmene ayrı ayrı oylama imkanı da verilecek.

Anayasa değişiklik teklifinin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tabi olacak.

Komisyon, halkoylaması ve Meclis'e geri gönderilen kanunlarla ilgili fıkraları, daha sonra yeniden değerlendirecek.

Yazım Komisyonu, Meclis çalışmaları nedeniyle çalışmalarına 3 Temmuz'da başlayacak. -