DNA ile uyumlu ilaçlarla 'tıpta yeni bir dönem' başlayacak - Son Dakika
Sağlık
BBC

DNA ile uyumlu ilaçlarla 'tıpta yeni bir dönem' başlayacak

DNA ile uyumlu ilaçlarla \'tıpta yeni bir dönem\' başlayacak

Bazı ilaçlar farklı insanlarda tamamen etkisiz ya da ölümcül olabiliyor çünkü her beden ilacın içindeki maddelere farklı tepki gösteriyor.

29.03.2022 13:33  Güncelleme: 13:53
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Bazı ilaçlar farklı insanlarda tamamen etkisiz ya da ölümcül olabiliyor çünkü her beden, ilacın içindeki maddelere farklı tepki gösteriyor. Bu nedenle insanların genetik kodlarıyla eşleşen tedaviler, tıp dünyasında yeni bir dönem başlatacak.

İngiliz Farmakoloji Topluluğu ve Royal College of Physicians'a göre genetik testler, ilaçların vücudunuzda ne kadar etkili olduğunu tespit edebilir.

Genetik kod ya da DNA, vücudun nasıl çalıştığıyla ilgili bir kullanım klavuzu. DNA ile eşleşen ilaçlarla ilgilenen bilim dalı ise işlevsel genomik olarak biliniyor.

Gençken yeni epilepsi ilacına tepki gösteren derisinin üçte ikisini kaybeden Liverpool'dan Jane Burns, işlevsel genomik testi desteklediğini söylüyor ve ekliyor:

"Eğer hayatınızı kurtarıyorsa o zaman bu inanılmaz bir şey."

Onun epilepsi ilacı cildi etkileyen ve genetik kodunda belli bir mutasyonla doğanlarda daha çok görülen Stevens-Johnson sendromuna yol açtı. Kendini "çok şanslı" olarak gören Burns iyileşebildi ancak yeni ilaçlar denemekten korkuyor.

Neredeyse herkesi etkiliyor

Jane'in yaşadıkları nadir gibi görülebilir ancak İngiliz Farmakoloji Topluluğu'ndan Prof. Mark Caulfield, neredeyse herkesin (Her 100 kişiden 99,5'inin) genetiğinde bir ilacın işe yaramasını engelleyecek ya da vücutta zarara sebebiyet verecek bir değişiklik olduğunu belirtiyor.

Örneğin İngiltere'de 5 milyondan fazla insanda ağrı kesici olarak kullanılan kodein işe yaramıyor çünkü onların genetik kodları kodeinin içindeki morfine ulaşmayı sağlyan enzimleri içermiyor.

Her 500 kişiden birinin genetik koduna göre, gentamicin antibiyotik kullanılması işitme duyusunu kaybetme riski taşıyor.

İşlevsel genomik halihazırda bazı ilaçlar için kullanılıyor. Geçmişte, kullananların yüzde 5-7'si HIV ilacı abacavire karşı tepki gösteriyordu ve bazıları hayatını kaybetti. İlacı yazmadan önce insanların DNA'sı üzerinde test yapılması ise bu riski sıfıra indirdi.

Bilim insanları İngiltere'de en çok reçeteye yazılan 100 ilacı inceledi ve bunların 40 tanesinin yazılması için halihazırda genetik testin kullanılabileceği teknolojinin var olduğu ortaya çıktı.

Genetik analiz yaklaşık 100 sterline mal oluyor ve sadece bir kan ya da tükürük örneği alınarak yapılabiliyor.

Testlerin gelecek yıl İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri'nde (NHS) yer alması planlanıyor.

Şu anda hedef bu 40 ilaçtan biri reçeteye yazılırken test uygulayabilmek. Uzun vadede ise doğar doğmaz genetik testin yapılması ya da 50'lerdeki rutin kontrollerin bir parçası haline getirilmesi gibi planlar var.

Liverpool Üniversitesi'nden Prof. Munir Pirmohamed, "Artık 'Tek bir ilaç herkese uyar' mantığından kişiye özel bir yaklaşıma doğru yönelmemiz gerekiyor" diyor, güvenliği ve etkililiği artırmak için doğru ilacın, doğru dozda verilmesi gerektiğini vurguluyor:

"Şu an yaptığımız şey ilaç dünyasında yeni bir dönemin başlangıcı olacak çünkü hepimiz farklı bireyleriz ve ilaçlara karşı duyarlılığımız değişiklik gösteriyor."

Prof. Pirmohamed, yaşlandıkça ve daha çok ilaç kullanmaya başladıkça 70'li yaşlarındakilerin kullandığı en az bir ilacın gentik kodlarından etkilenme şansının yüzde 70 olduğunu belirtiyor.

NHS Başkanı David Prior, bu durumun ilaç dünyasında çığır açacağını, "geleceğin" işlevsel genomik biliminde olduğunu ve "2022'ye uyan yeni, modern, kişiselleştirilmiş sağlık sistemini kurmaya yardım edeceğini" söylüyor.

Kaynak: BBC

Son Dakika Sağlık DNA ile uyumlu ilaçlarla 'tıpta yeni bir dönem' başlayacak - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • İstanbul Tabip Odası Değişim Grubu, 55 kişilik aday kadrosunu açıkladı
    00:28 İstanbul Tabip Odası Değişim Grubu, 55 kişilik aday kadrosunu açıkladı

    İstanbul Tabip Odası Değişim Grubu, 5 Mayıs'ta gerçekleştirilecek seçimlere gireceği 55 kişilik aday kadrosunu duyurdu. Başkan adayı Dr. Ahmet Erçek, daha etkin bir İstanbul Tabip Odası için değişim istediklerini belirtirken, yönetim kurulu adayı Dr. Nedim Uzun ise odanın daha güçlü ve etkin bir kurumsal kimlik kazanmasını hedeflediklerini ifade etti. Değişim Grubu, tüm hekimleri seçimlerde kendilerine oy vermeye çağırdı.

  • Depreme Dirençli Yerleşim Alanları Oluşturulmalı
    21:45 Depreme Dirençli Yerleşim Alanları Oluşturulmalı

    Hatay'ın İskenderun ilçesinde söyleşiye katılan jeolog ve deprem bilimci Prof. Dr. Naci Görür, depreme dirençli yerleşim alanların oluşturulması gerektiğine dikkat çekti. Görür, İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen 'İskenderun'un Depremselliği ve Deprem Dirençli İskenderun' söyleyişine katıldı.

  • Kahverengi kokarcaya 'hunili tuzak' engeli
    18:26 Kahverengi kokarcaya 'hunili tuzak' engeli

    Samsun'un Çarşamba ilçesinde kahverengi kokarca zararlısı ile ilgili mücadele kapsamında tuzak asılımı gerçekleştirildi. Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü iş birliği ile gerçekleştirilen proje kapsamında feromon içeren 'hunili tuzaklar' üreticilere dağıtıldı.

  • Bozüyük Belediyesi Sinek ve Haşere İlaçlama Çalışmalarına Hız Verdi
    17:53 Bozüyük Belediyesi Sinek ve Haşere İlaçlama Çalışmalarına Hız Verdi

    Bozüyük Belediyesi İlaçlama Ekipleri, yaz aylarında artan sinek, sivrisinek ve karasinek gibi haşerelere karşı ilaçlama çalışmalarını hızlandırdı. Ekipler, sulak alanlar, mazgallar, kanal çevreleri, parklar ve yeşil alanlarda düzenli olarak ilaçlama yapıyor.

  • Karabük'te yüksekten düşen 2 yaşındaki çocuk tedaviye alındı
    17:38 Karabük'te yüksekten düşen 2 yaşındaki çocuk tedaviye alındı

    Karabük'ün Yeşil Mahallesi'nde oynayan 2 yaşındaki Ömer Ali A, dengesini kaybederek yaklaşık 10 metre yükseklikten bir apartmanın istinat duvarı ile toprak zemin arasına düştü. İhbar üzerine olay yerine sağlık, polis ve itfaiye ekibi sevk edildi. Yaralanan çocuk, ambulansla Karabük Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırıldı.

  • Fazla kilo takıntısı hayatını kabusa çevirdi: 1 milyon 400 bin lira ödediği ameliyatta midesi delindi
    17:17 Fazla kilo takıntısı hayatını kabusa çevirdi: 1 milyon 400 bin lira ödediği ameliyatta midesi delindi

    İstanbul'da yaşayan 61 yaşındaki Sabiha Eldenüstün, kilo vermek için mide balonu ameliyatı oldu. Ancak kısa süre sonra midesinin delindiği ortaya çıktı. Eldenüstün, 2 ayrı mide ameliyatı geçirdi ve toplamda 1 milyon 400 bin lira ödeme yaptı. Şikayetçi olduğu doktor ise iddiaları reddetti.

  • Bozüyük Belediyesi Sinek ve Haşere İlaçlama Çalışmalarına Devam Ediyor
    17:15 Bozüyük Belediyesi Sinek ve Haşere İlaçlama Çalışmalarına Devam Ediyor

    Bozüyük Belediyesi ilaçlama ekipleri, yaz aylarında artan sinek, sivrisinek ve karasinek gibi haşerelere karşı ilaçlama çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürüyor. Ekipler, sulak alanlar, mazgallar, kanal çevreleri, yeşil alanlar ve ağaçlık bölgelerde düzenli olarak ilaçlama yaparken, ayrıca park, bahçe ve yeşil alanlarda bitki ilaçlaması ve kene ilaçlaması da gerçekleştiriyor. İlaçlama çalışmalarında çevre ve insan sağlığına zarar vermeyen ilaçlar kullanılıyor.

BBC

Advertisement