Gebelere Sağlıklı Bir Yaz İçin Öneriler

Yaz sıcakları gebeliğinizin hangi dönemine denk geliyor? 

Sıcaklar nedeni ile gelişen ödemlere ve yüksek tansiyona dikkat!

Yaz aylarında sıcak hava özellikle gebeleri olumsuz etkiliyor. Gebeliğin ilk 3 ve son 3 ayında sıcak havaya bağlı birçok sağlık sorunu gelişebiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Hakan Yaralı, anne adaylarını bulantı ve kusmaya bağlı sıvı kaybının ve sıcağa bağlı gelişebilecek ödemin yaratacağı sorunlara karşı uyarıyor. Prof Dr. Hakan Yaralı, gebeliğin son 3 ayında ödeme bağlı tansiyonun da yükselebileceğini belirterek “Tansiyonuzun 160/100 mmHG’nin üzerinde olduğu her durumda hekiminize başvurun” diyor.

Türkiye’de her yıl 2 milyona yakın kadın hamile kalıyor. Sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek isteyen tüm anne adayları yaz mevsimine bağlı olarak gelişen sıcaklık farkından olumsuz etkilenebiliyor. Prof. Dr. Hakan Yaralı, aşırı sıcakların gebeleri normal bir insandan çok farklı etkileyebileceği uyarısını yapıyor.

Gebelik ve Sıcak Çarpması

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr.Hakan Yaralı, yazın gelmesi ile hissedilen sıcakların hamileleri daha çok etkilediğine dikkat çekerek gebeler üzerindeki en olumsuz etkisinin sıvı kaybı olduğunu söylüyor: “Özellikle yaz aylarında terle kaybettiğimiz sıvının yerine konulması önem arz eder. Bu nedenle bol sıvı tüketilmesi şarttır. Ayrıca güneşin en etkili olduğu öğle saatlerinde dışarı çıkılmasından mümkün olduğunca kaçınmalıdır. Eğer mutlaka çıkılması gerekiyorsa gölgede durmaya gayret edilmelidir. Açık renkli pamuklu kıyafetlerin giyilmesi de güneşten etkilenmeyi minimumda tutmak için alınacak önlemler arasında yer almaktadır.”

Gebeliğin İlk 3 Ayında Yaşanabilecek Sorunlar

Gebeliğin ilk üç ayında anne adayları bulantı, kusma, halsizlik, yorgunluk gibi şikayetler ile sık olarak karşılaşıyor. Prof. Dr. Hakan Yaralı, “Sıcak havalarda terle kaybettiğimiz vücut sıvısının yanı sıra bulantı nedeniyle yeterli sıvının alınamaması ya da kusma ile alınan sıvının kaybedilmesi sonucu vücutta sıvı ve elektrolit dengesinde bozulma meydana gelebiliyor. Bu nedenle yaz aylarında gebeliğinin erken dönemlerinde ki bayanlar daha dikkatli olmalı ve sıvı alımındaki yetersizlik durumlarında muhakkak sağlık kuruluşuna başvurmalıdırlar” diye belirtiyor. 

Gebeliğin İkinci 3 Ayında Yaşanabilecek Sorunlar

Yaz mevsiminde gebeliğin ikinci 3 ayı ise daha rahat geçiriliyor. Ama kural yine değişmiyor. Prof. Dr. Hakan Yaralı, bu dönemde de gebelerin mutlaka  artan sıvı kaybını yerine koyması gerektiğini söylüyor.

Gebeliğin Son 3 Ayında Tansiyon Yükselebiliyor

Gebelik süresince vücutta özellikle bacaklarda görülebilen ödem, hava sıcaklıklarındaki yükseliş nedeniyle daha da artabiliyor. Ödemin artması durumunda gebelerin özellikle tansiyon takiplerinin yakınen yapılması 140/90 mmHG’nin üzerindeki değerlerde en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalarını öneren Prof. Dr. Hakan Yaralı yükselen tansiyonun genellikle gebeliğin son 3 ayında görüldüğünü ifade ediyor. Yüksek tansiyon gebeler için ciddiyetle ele alınması ve müdahale edilmesi gereken bir durum. Prof. Dr. Hakan Yaralı: “Gebelik tansiyonunun bir ileri formu olan gebelik zehirlenmesi denilen yüksek tansiyon, ödem ve böbreklerden protein atılmasının görüldüğü tablonun fark edilmesi ve müdahale edilmesi önemlidir. Bu açıdan gebelik tansiyonu belirlenen hastalar yakın doktor kontrolünde olmalıdır. Bebeğin büyüme ve gelişmesi yakın takip edilmeli kan basıncı 160/100 üzerine çıktığında hasta muhakkak yatırılarak takip edilmelidir.  Gebelikte hipertansiyon saptanan 5 hastadan sadece 1 tanesinde tablo kalıcıdır.” diyor.

Prof Dr. Hakan Yaralı, ayrıca, gebeliğin son üç ayında artan hava sıcaklığının erken doğumu tetiklediğine dair kanı bulunmasına rağmen yapılan çalışmalarda sıcak havaların erken doğumu tetiklediğinin kanıtlanmadığına işaret ediyor.

Gebelik Diyabetine Dikkat

Gebelikte ortaya çıkan diyabetin tanısı genellikle 24-28. haftalarda yapılan şeker tarama testi ile konuluyor. Gebelik diyabeti tanısı almış hastaların büyük bir kısmında yapılan diyet tedavisi sonrası kan şekeri dengeleniyor. Sorunsuz olarak gebelik sürdürülüyor.

Prof. Dr. Hakan Yaralı,  diyet tedavisi ile kan şekerleri düzenlemeyen hastalarda ise insulin tedavisi uygulanarak kan şeker düzeyinin düzenlendiğini belirtiyor ve ekliyor: “Kan şekerleri düzenlenemeyen olgularda iri bebek, anne karnında bebeğin suyunda artma, bebek doğduktan sonra bebeğin kan şekerleri düzeninde bozulma ile karşılaşılabilmektedir. Gebelik diyabeti tanısı almış hastaların büyük bir kısmında tablo gebelik sonrası ortadan kalkar ancak bu hastalar ilerleyen yaşlarda şeker hastalığı görülmesine eğilimi olan hastalardır.”

Yaz Mevsiminde Gebeler Nasıl Beslenmeli?

Yaz mevsiminde hem sağlık sorunu olmayan gebelerin hem de diyabet ve yüksek tansiyonu yaşayan gebelerin dengeli beslenmesi öneriliyor. Prof. Dr. Hakan Yaralı, gebelere sağlıklı beslenme önerilerini şöyle sıralıyor: “Gebelikte dengeli beslenme için, artan protein ve mineral ihtiyacının hayvansal ve bitkisel besinlerden dengeli bir biçimde karşılanması önemlidir. Tabi kural olarak az az ama sık öğünlerle beslenme alışkanlıkları düzenlenmeli, mümkün olduğunca katkı maddelerinden arınmış doğal gıdalar tüketilmelidir. Günde  8-12 bardak sıvı alınması gerekmektedir. Tabii ki sıvı kaybının arttığı (kusma, ishal) durumlarda tüketilmesi gereken sıvı miktarı da arttırılmalıdır.”