Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneğinden osteoporoz uyarısı

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Osteoporoz ve Diğer Metabolik Kemik Hastalıkları Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Zeynep Cantürk, osteoporoza karşı savaşmada en önemli silahın hayat boyu egzersiz, yeterli kalsiyumlu gıda tüketimi, sigara, alkol ve aşırı kafeinden uzak yaşam tarzı ile kemik mineral yoğunluğu ölçümleri ile tarama yapmak olduğunu belirtti.

Cantürk, 20 Ekim Dünya Osteoporoz Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, kemik kütlesinde azalma ve mikroyapısında bozulma ile karakterize bir hastalık olan osteoporozun en sık görülen metabolik kemik hastalığı olduğunu, öneminin de yol açtığı kırık risk artışı ve bununla ilişkili boy kısalması, kamburluk, başkalarına bağımlı olma ve ölüm riskinde artıştan kaynaklandığını ifade etti.

Dünya çapında erkeklerde kalça kırığı görülme sıklığının 2050'de, 1990'a göre yüzde 310 ve kadınlarda yüzde 240 artacağının tahmin edildiğini aktaran Cantürk, şu bilgileri verdi:

"Kentleşme ve nüfusun yaşlanması, osteoporoz hastalık yükünde hızlı artışlara neden olmaktadır. Tüm dünyada her 3 saniyede bir kırık oluşmakta, yılda 9 milyon kırık vakası görülmektedir. 50 yaş üzeri her 3 kadından birisi ve her 5 erkekten birisi hayatının bir döneminde kırık yaşayacaktır.

Riskli hastalar uygun şekilde taranmayınca ve hastalık saptanamayınca ne yazık ki gecikmeler yaşanmakta, kırıklar önlenememekte, uygun tedavi edilememekte, hatta tekrarlayan kırıklar görülmektedir.

Omurga kırıklarının sadece 1/3'üne klinik olarak tanı konulabilmekte, omurga kırığı olan her 5 kadından 1'inin bir yıl içinde bir kez daha kırık yaşayacağı öngörülmektedir. Yine önceki bir kırığın, herhangi bir kırık riskinde yüzde 86 artışla ilişkili olduğu saptanmıştır."

Cantürk, osteoporoza bağlı en az bir kırık yaşamış olanların yüzde 80'ine osteoporoz tanısı konulmadığı ve osteoporoz tedavisi almadığının anlaşıldığına dikkati çekti.

"Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık"

Osteoporozun, kalp krizi, meme kanseri ve diğer hastalıklardan daha fazla hastanede kalmaya ve erkeklerde prostat kanserinden yüzde 27 daha fazla kırığa yol açabildiğini beliren Cantürk, şu önerileri sundu:

"Sinsi düşman osteoporoza karşı savaşmada en önemli silahımız öncelikle hayat boyu egzersiz, yeterli kalsiyumlu gıda tüketimi, sigara, alkol ve aşırı kafeinden uzak yaşam tarzı ile osteoporozu önlemek ve erken dönemde teşhis edip uygun tedavi yapabilmek için kemik mineral yoğunluğu ölçümleri ile tarama yapmaktır.

65 yaş üstü bütün kadınlar ve 70 yaş üstü bütün erkekler kemik mineral yoğunluğu ölçümü ile taranmalıdır."

Prof. Dr. Zeynep Cantürk, 65 yaşın altında olup menopozda olan kadınlar ile 50-70 yaş arası erkeklerde kırık için tarama yapılması gereken risk faktörlerini şöyle sıraladı:

"Boy yüksekliğinden az bir mesafeden düşmekle kırık gelişmişse, 3 aydan uzun süre ?5 mg/gün prednisolon ya da eşdeğeri glukokortikoid (kortizon tedavisi) kullanımı varsa, romatizmal bir hastalığa sahip olmak, sigara ve aşırı alkol tüketimi, boyda 4 santimetreden fazla kısalma, düşük vücut ağırlığı, geç adet görme, 45 yaşından erken menopoza girme, ailede kalça kırığı bulunması durumlarından herhangi birisi varsa mutlaka bir hekime başvurularak gerekli taramalar yapılmalıdır."

Osteoporozun önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Cantürk, risk altındaki kişilerin hekimden kemik sağlığı değerlendirmesi istemesini önerdi.