Evrenin Tarihindeki Yer Çekimi Dalgaları Muhtemelen Hiçbir Zaman Kaybolmadı

İnsanlığın yerçekimi konusundaki bilgisi oldukça kısıtlı ve bu etkinin farkına varmamız bile göreceli olarak oldukça yeni. Öte yandan yeni bir araştırmaya göre evrende bugüne kadar gelmiş olan bütün yerçekimi dalgalarının farkına varmak mümkün. 25 Nisan'da Physical Review D. adlı dergide yayımlanan makaleye göre, birkaç yıl önce fark ettiğimiz ve çok kısa sürede geçen bu dalgaların evrendeki izleri ise silinmiyor.

Yerçekimi dalgaları, geçtikleri bölgelerde küçük değişiklikler yapıyor. Bu değişim daha sonra eski haline dönmediği için de oluşan her dalganın ardından geride izler kalıyor.

Araştırmacıların "Kalıcı yerçekimi dalgası gözlemlenebilirleri" adını verdiği bu çok zayıf izleri tespit etmek, yerçekimi dalgalarını tespit etmekten bile daha zor. Öte yandan bu izlerde zaman bile değişikliğe uğramış olabilir.

Araştırmacılar bu kaymanın ölçümlenebilmesi için en basit yöntemin, yanında iki küçük yerçekimi dalgası dedektörü taşıyan iki kişinin farklı yerlerde olması olduğunu söylüyor. Ancak bu bir şaka çünkü hem o bölgelere gitmek kolay değil hem de küçük dedektör diye bir şey yok, dedektörler oldukça devasa. Örneğin aşağıdaki resimdeki bina bir dedektör.

Yine de bu yerçekimi dalgası hatıralarını gözlemlemenin yolu var. Bunlardan ilki, yerçekimi dalgası dedektörlerinin aynalarındaki sapmaları hesaplamak. Ortada bir dalga olmasa bile sapma olması, daha önceki bir dalga nedeniyle yapıdaki değişmeden kaynaklanıyor. Bu cihazlar çok uzağa oldukça stabil lazer ışınları gönderiyor. Lazerdeki sapma ise yerçekimi dalgalarından kaynaklanıyor. Ancak dalga olmadığı halde yaşanan ufak değişimler bu izlerle bağdaştırılıyor.

Atomik saatler arasındaki ölçüm farkları ya da tek bir parçacığın hareketinin gözlemlendiği cihazlar da yerçekimi dalgalarını gözlemlemek için kullanılabilecek yöntemler arasında yer alıyor. Bu dalgalar genellikle büyük olaylarda, örneğin kara delikler ile nötron yıldızları çarpıştığında ortaya çıkıyor.