Pc'niz Neden Çöker; Nasıl Düzelir?

Bilgisayarınızın başındasınız ve tam işinize odakladığınız bir esnada olabilecek en kötü şey başınıza geliyor. PC'niz çöküyor ve ne yapacağınız hakkında hiçbir fikriniz yok. Bu noktada bir kafa karışıklığı ve çaresizlik hissetmeniz çok normal ama yine de endişeye kapılmamalısınız. Tam da bu gibi durumlar için hazırladığım bu rehber sayesinde PC'nizin neden çöktüğünü tam olarak tespit edebilecek ve dolayısıyla ne yapmanız gerektiğini de bileceksiniz.

1.1 PC Çökmeleri ve Siz

Bu rehberde beklenmedik bir bilgisayar çökmesinin ne olduğuna ve bu sorunun nasıl tespit edileceğine odaklanacağız. Bilgisayarlar aslında oldukça çeşitli nedenlerden dolayı çökerler. Ortalama bir PC kullanıcısı için bu gibi durumlar cihazlarının bozulduğunu ya da hasar gördüğünü düşündürür. Fakat gerçekte bir PC'nin çökmesi büyük çoğunlukla endişe edilecek bir şey değildir.

1.1 Bir PC'nin çökmesi ne anlama geliyor?

Bir PC çökmesini açıklamanın muhtemelen en basit yolu bir zincir metaforuna başvurmak. Bu anlamda bir PC'de iki tür zincir mevcut: bir donanım zinciri ve bir de yazılım zinciri. PC'nizi ilk açtığınızda donanım zinciri aktive ediliyor. BIOS hangi donanım bileşenlerinin ana karta bağlı olduğunu ve güç destek ünitesinin çalışıp çalışmadığını kontrol ediyor. Örneğin sabit disk gibi bir donanım bileşeni ana karta düzgünce bağlı değilse bu sorun size bir hata mesajı olarak dönüyor.

Donanım zinciri tamamlandığında bu defa yazılım zinciri başlıyor. Bu zincirin ilk halkası ise işletim sistemi. İşletim sistemi dosyaları bir şekilde zarar görmüşse ekranda bir hata mesajı göreceksiniz. Bunun ardından sürücüler ve başlangıç unsurları yüklenir. Son olarak standar programlar kullanıma hazır hale gelir ve zincir de tamamlanır.

Bir PC, işte bu mantıksal dizilimin oluşturduğu zincirde bir kopuş meydanda geldiğinde çöker. Bu durum elbette PC çalışıyorken de gerçekleşebilir. Zincirdeki bu halkalardan herhangi bir bozulur, hasar görür ya da kaybolursa PC'niz çöker.

1.1.1 Yazılım Hatası

Yazılımda meydana gelen hataların üç ana nedeni var: İşletim sistemi bozulması, program çökmesi ve sürücü hatası. Bunların arasında en yaygın olanı ise sürücü hatası. Farklı sürücüler doğal olarak farklı donanım bileşenlerine bağlanıyor ve onları kontrol ediyor.

İşletim sistemindeki bir hata sistem dosyalarınızın bozulduğu, hasar gördüğü ya da kaybolduğu anlamına geliyor. Bunun da iki nedeni var hatalı disk sürücü bölümleri ya da silinmiş sistem dosyaları.

Program çökmesi ise genellikle donanımdaki bir hatayla bağlantılı. Programlar kendi başlarına bir PC'nin çökmesine çok nadir neden olurlar. Bir program başarısız olursa, bütün bir PC yerine bu programın kendisi çöker.

PC çökmelerinin büyük bir kısmı ise yazılım ya da donanım hatalarından kaynaklanmaz. Zira donanım bileşenlerinin kullanımına izin veren unsur sürücülerdir. Sürücüdeki hatalar bir tür yazılım bug'ı gibidir ve bu donanım ve yazılımdaki hataların bağlantısında yer alır.

1.1.2 Donanım Hatası

Yazılım hatalarının aksine donanım hatalarının düzeltilmesi çok daha zordur. Eğer bir bileşen arızalıysa onu çalıştırmak mümkün değildir. Diğer yandan bir donanım bileşeninin PC'nizin çökmesine neden olma olasılığı ise oldukça düşüktür.

Bir ana kart farklı donanım bileşenleri arasındaki iletişimi mümkün kılar. Ana kart sorunları oldukça karmaşık olsa da bunlar sık sık gerçekleşen PC çökmelerinin genellikle nedeni değildir.

CPU (Merkezi İşlemci Ünitesi) ve GPU (Grafik İşlemci Ünitesi), donanım sorunları yüzünden gerçekleşen PC çökmelerin de belli bir rol oynar. Bu iki donanım bileşeninde ortaya çıkan her sorun bilgisayarın sıkça kapanmasına yol açar.

PSU (Güç Destek Ünitesi) cihazdaki bileşenlerin çalışması için zorunlu olan elektrikli gücü sağlar. Düşük kaliteli bir PSU, ani voltaj artışlarında bir PC'nin mahvolmasına neden olabilir.