Kurtuluş Savaşı ve Dersim Anılarının Yer Aldığı Günlük Alıcısını Bekliyor

HÜSEYİN KANBER - Kurtuluş mücadelesinde görev alan Albay İsmail Hakkı Alpan'ın katıldığı savaşlardaki gelişmeleri not ettiği günlüğü, İstanbul'da düzenlenecek müzayede ile satışa sunulacak.

Levant Antika sahibi Kemal Can Süleymaniye, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Albay Alpan'ın günlüğünün 7 Haziran'da Rixos Pera Hotel'de düzenleyecekleri bu yılın son müzayedesinde satışa çıkarılacağını söyledi.

Dersim olayları sırasında Atatürk tarafından olayların bastırılması için görevlendirilen Alpan'ın 100 sayfalık günlüğünde bu döneme ait tespitlerinin de bulunduğunu anlatan Süleymaniye, "İsmail Hakkı Alpan, günlüğünde, katıldığı savaşlardaki bazı önemli meseleleri ve diyalogları defterine kaydetmiş. Özellikle İstiklal Savaşı dönemindeki gelişmeleri günü gününe kayıt altına almış" dedi.

Günlüğe çok sayıda belge, fotoğraf ve dokümanın eklendiğini bildiren Süleymaniye, Alpan'ın Afyon'da savaşırken Mustafa Kemal Paşa ile aralarında geçen muhabereyi şu şekilde aktardığını söyledi:

"Muharebelerin en buhranlı devresinde düşman 100-200 metre yakınlara sokuldu. Bir süngü muharebesi ihtimaline karşı cephe kısmının gerilerine iki bölük kadar sevk ettim. Askerimiz düşmanın patlayan top mermilerinin çıkardığı duman ve bulutlar arasında göğsü kabartan bir kahramanlıkla ilerledikleri sırada yüce Atatürk beni telefon başına istemiş. Aramızda şu muhabere cereyan etti:

Atatürk: Ne oldu İsmail, mevziyi bıraktınız mı?

İsmail Hakkı: Hayır Paşam. Bütün mevzi sebat ve inatla müdafaa ediliyor.

Atatürk: Mevzideki bu hareketler ne?

İsmail Hakkı: Düşmanın en çok mevzimizin yakınlarına yanaştığı kısmının gerisine bir süngü muharebesi ihtimaline karşı gönderdiğim iki bölük takviyedir.

Atatürk: Deminki o topçu ateşi altında ilerleyen Türk askeridir, öyle mi?

İsmail Hakkı: Evet Paşam

Atatürk: O halde sizi tebrik ederim. Onlara gözlerinden öptüğümü tebliğ ediniz. (Bir şeye ihtiyacım olup olmadığımı sorduktan ve 'hayır' cevabını aldıktan sonra) Düşman sizi sökemez ise akıbet çekilmektir. Dişinizi sıkınız ve mevzilerini kanınızın son damlasına kadar düşmana kaptırmamaya çalışınız.

Atatürk ile yaptığım muhabere bana bir alay kadar takviye vermişti. Bunun üzerine gece grubun takdirlerini bildirmişti."

Dersim olayları

Hatıratta Dersim olayları ve bölgeye yapılan askeri harekatla ilgili 22 Temmuz 1938 tarihli notlara değinen Süleymaniye, günlükte şu bilgilerin yer aldığını anlattı:

"1-15 Temmuz'dan beri Kalan'dan kaçan haydutlarla takviye edilen ve adlarına Menanlı denilen, Dersim'in en şerlilerinden haydutlarla kuvvetli çarpışma oldu. Bunları kımıldayamayacak surette en dar çerçeve içinde abluka ederek imha, kısmen Munzur'a atarak en büyük şerefi iftihara söylemeye mecburum. Son iki üç gün zarfında mahsur olan haydutlarla mensuplarından imha edilenler 500'den çoktur. Neticede yüce Atatürk'ün iradelerine, kurduğu devlete ve ordusuna silah çeken haydutlar mukadder olan akıbetlerine ermiş, Dersim'deki haydutluk tarihe karışmıştır."

Müzayedede satılacak diğer eşyalar

Süleymaniye, müzayedede ayrıca Osmanlı ve Cumhuriyetin ilk döneminin önemli sayılabilecek ferman, gravür, hisse senedi, jeton, mektup ve yazışmalar ile tarihi değer taşıyan Ankara fotoğrafları, madalya, yağlı boya tabloların yer alacağını ifade etti.

Çoğunlukla yurt dışından toplanan obje ve belgelerin koleksiyoner ve meraklıların ilgisine sunulacağını dile getiren Süleymaniye, "Genelde yurt dışına çıkarılmış Osmanlı ve Cumhuriyet tarihimizin önemli sayılabilecek antik eşya, fotoğraf ve objelerini toplayıp yurdumuza kazandırmanın heyecanını yaşıyoruz" diye konuştu.

Latife Hanım'ın satıştan çekilen mektubu

Süleymaniye, 17 Mayıs'ta düzenledikleri müzayedede savcılık kararıyla son anda satıştan çekilen Latife Hanım'ın 7 sayfalık mektubunu bu müzayedeye yetiştirmeye çalışacaklarına işaret ederek, mahkemenin kendilerine iade edilmesine hükmettiği mektubun Türk Tarih Kurumu'ndaki incelemenin ardından ellerine ulaşacağını belirtti.

Süleymaniye, mektubun satışından elde edilecek gelirin Soma'daki maden faciasında hayatını kaybeden işçilerin ailelerine bağışlanacağını sözlerine ekledi. - Antalya