Tarlasız Köylünün Yüzünü Fıstık Çamı Güldürüyor

Muğla'nın Yatağan ilçesine bağlı Katrancı köyü ve çevresindeki yerleşim birimlerinde tapulu tarım arazisi bulunmayan köylülerin tek geçim kaynağı, çam ağaçlarının kozalağından elde ettikleri fıstık çamı.

Katrancı köyündeki asırlık çam ağaçları, bölgedeki arazilerin orman vasfıyla korunması dolayısıyla tarımın yapılamadığı bölgedeki 14 köyde yaşayanların geçim kaynağı durumunda.

Hasat döneminin başladığı bölgede sırığın ucuna taktıkları kancalarla boyları 25-30 metreyi bulan çam ağaçlarına tırmanan köy sakinleri, düşürdükleri kozalakları güneş gören alanlara sererek kurumasını bekliyor.

Belli bir süre sonra kozalaktan ayrışan çam fıstıkları toplanarak tüccarlar aracılığıyla hem iç piyasaya sunuluyor hem de ihracat yoluyla değerlendiriliyor.

14 köy geçimini çam fıstığından sağlıyor

Katrancı köyü muhtarı Hüseyin Kocagöz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, köylerinde 475 hane bulunduğunu, çevre köylerle 3 bin hanenin geçimini çam fıstığından sağlandığını söyledi.

Köylerinin tek geçim kaynağının yaklaşık 4 bin 500 hektarlık ormanlık alandan elde ettikleri fıstık çamı olduğunu dile getiren Kocagöz, "Köyümüzde tarım yapılmıyor. Kimsenin tarlası yok. Köyde kimsenin evinin ve fıstık çamlarının tapusu yok. 500 yıllık tarihe sahip köyümüzdeki ağaçlar bizim tek geçim kaynağımız" dedi.

Kocagöz, mart ve nisan aylarında köydeki vatandaşların ağaçlara tırmanarak bin bir zahmetle kozalakları döktüğünü, toplanan kozalakların evlerin önünde ve mahalle aralarına serilerek kurutulduğunu kaydetti.

Katrancı ile civardaki 14 köyde yaşayanların geçimini fıstık çamından sağladığını bildiren Kocagöz, kabuklu fıstığın en önemli özelliğinin ise uzun yıllar saklanabilmesi olduğunu ifade etti.

"En büyük sorunumuz tapu"

Kocagöz, 1945'ten sonra arazilerin orman alanı olarak korunduğunu, bu nedenle köyde hiç kimsenin tapusunun bulunmadığının altını çizerek, şöyle konuştu:

"Bölgemizdeki tarihi evleri görmek için çok sayıda turist de buraya geliyor. Köyümüzde hiç kimsenin tapusu yok. 1970'li yıllarda fıstık çamı üretimi yapılan tüm ağaçların vergileri ödendi. Onlara ait makbuzlarımız da var ama tapu alamadık. Sadece okul ve sağlık ocağının tapusu bulunuyor."

"Yüzde 98'i yurt dışına ihraç ediliyor"

Çam fıstıklarını işleyen İsa Tan ise bölgelerinin gelir kaynağı çam fıstığının yüzde 98'inin ihraç edildiğini vurguladı.

Çam fıstığının kilogramının yaklaşık 45 avro civarında ihraç fiyatı bulunduğuna dikkati çeken Tan, "Bölge halkının kalkınmasında büyük katkısı var. Biz tedarikçi durumundayız. Kozalaklarla getirdiğimiz ürünleri doğal ortamda güneşte kurutarak fıstığını çıkarıyoruz ve satışa sunuyoruz" diye konuştu.

"Hedefimiz Cumhuriyet tapularımızı alabilmek"

Katrancı köyünde turizm ile ilgilenen Mustafa Kılınçarslan ise köylerinin en büyük sorununun tapu olduğunu ifade etti.

Köyde herkesin Osmanlı tapusu bulunduğunu anlatan Kılınçarslan, şunları kaydetti:

"Osmanlı tapularının vergisinin ödendiğine dair makbuzlarımız var. Hedefimiz Cumhuriyet tapularımızı alabilmek. Cumhurbaşkanı ve Başbakanımızın desteğiyle tapularımızı vatandaşlarımıza kazandırmak istiyoruz. Katrancı ile civardaki 14 köyün sorununu rapor haline getirip en kısa sürede Başbakanımıza sunacağım. Bu konuda kendilerinden destek isteyeceğiz. Fıstık çamlarının orman ağacı vasfından çıkarılıp meyve ağacı vasfına alınmasını istiyoruz."

Yatağan Orman İşletme Müdürü Mehmet İşçi de çam fıstığı ağaçlarının İzmir'in Bergama ilçesindeki Kozak Havzası başta olmak üzere Aydın Koçarlı ve Yatağan Katrancı havzalarında görüldüğünü belirtti.

Doğal yöntemlerle döllendikten 3 yıl sonra meyve verir hale gelen ağaçlardaki kozalakların bölgedeki köylülerin en önemli gelir kaynağı olduğuna işaret eden İşçi, verim ve rekolteyi artırmak için belirli aralıklarla budama ve iyileştirme çalışmaları yaptıklarını, yetişebileceği ortamlara çam fıstığı fidanı diktiklerini söyledi.