Teknolojiye Direnen Dokuma Tezgahları

Uşak'ın bir zamanlar önemli iş kollarından biri olan tülbent dokuma tezgahları şu günlerde yaşam mücadelesi veriyor. Kaşbelen köyünde bulunan yaklaşık 30 atölyenin geriye kalan son temsilcisi çalışmakta inat ediyor.

İçine iplik sarılı masura takılı mekiğin vuruş gücüyle karşılıklı yuvalara gönderilmesiyle çalışan ve halk arasında Bursa tezgahı olarak bilinen dokuma tezgahları otomatik olan ve daha hızlı dokuyan rakipleri karşısında yaşam mücadelesi veriyor. Yaklaşık 28 yıldır bu işi yapan 48 yaşındaki Ramazan Şahin tezgahların özellikleri hakkında şu bilgileri verdi; " 1950 yıllarından bu yana yapılan bir iş, bu makinelerin dokuduğu malı Türkiye'de değil dünyada hiçbir makine dokumadı şu ana kadar. Bunların kenar örmesi dahil işçiliği zor ama malı çok kaliteli. Şimdi otomatik tezgahların malları istenilen standartlarda olmuyor ve zamanı geldiğinde çabuk aşınıyor kullananlar memnun değil ama Bursa tezgahının mallarını insanlar yıllarca hiç sıkıntısız problemsiz kullanabiliyor, yalnız bir şartla ipinin birinci sınıf olması lazım."

Şahin dokuma atölyelerin durumu hakkında da şu bilgileri verdi; " Eskiden bayağı çoktu bu makineler şu anda çoğu hurdaya gittiğinden çok azaldı. Bundan 10 sene önce her evin altında 5-6 tane vardı, köylerde, şehir merkezinde, ilçelerde, her tarafında vardı. Şimdi herkes otomatiğe döndü ama bu makinelerin aldığı randımanı otomatikler vermiyor."

Bu tezgahlara üretilen mallar hakkında konuşan Şahin;" Bu makinelerin işçiliği gerçekten zordur ama dokuduğu mal standarttır, kullanan insanlar daha iyi bilir, otomatiklerin dokuduğu mal el bezi gibidir, Çin malları da girdi onların doğru dürüst bir standardı yok. Malları satılıyor ama kullanan insanların çoğu memnun değildir. Bu mallar eşarp, şal, yazma her türlü malı dokuyabiliyor bu makineler. Bu makineler istediğin malı istediğin standartlarda dokuyabilir. İpin kaliteli 10 numara olursa malın 10 numara olur ama otomatik makinelere 10 numara ipte taksan 10 numara mal alamazsın." dedi.

Mesleğin bitmesinden endişe eden Şahin konuşmasını şu şekilde bitirdi; " Eskiden 9 makineye bakardık bir usta bir çırak bir işçi, aldığın para yeterdi, şimdi 20 makineye bakıyorsun aldığın para anca, o günleri aratıyor. Eski çıraklar kalmadı çünkü herkes otomatiklere yöneldi, aylık işine girmeye başladı o da bu mesleği bitirmeye başladı ama bu meslek bitmez 100 makine de kalsa yine bitmez. Bunun malını her insana tavsiye ederim. - UŞAK