Yasa Yeni Çıkıyor, Onlar Yıllardır Ekmeği Yasaya Uygun Şekilde Yapıyor

Gümüşhane'de yüzyıllardır köylerde ki geleneksel taş fırınlarda yapılan ekmek yasalaştı. 1 Temmuz'da yürürlüğe girecek uygulama asırlardır köylerde zaten uygulanıyordu.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın temel gıda maddesi olan ekmekle ilgili düzenlemesi 1 Temmuz'da yürürlüğe girecek. Düzenleme ile ekmekteki tuz miktarının azalırken, kepek oranı ise yükselecek. Yapılan bu düzenlemeye karşın, Gümüşhane'nin köylerinde yüzyıllardır insanlar az tuzlu kepekli köy ekmeğini geleneksel taş fırınlarda yapıyor. Trabzon ve Gümüşhane'deki fırıncıların birçoğunun köyü olan Cebeli köyünde bu gelenek hala sürdürülüyor.

Köydeki her mahallede birden fazla fırın bulunurken, eskiden tüm ekmek ihtiyacını gideren fırınlar artık yalnızca kuru ekmek için yakılıyor. Yörede "yoğurmak" olarak adlandırılan ekmek için hazırlıklar günün ilk ışıkları ile birlikte başlıyor. Sabah namazının ardından fırın boy hazırlanan odunlarla yakılan fırınlar, tecrübe ile anlaşılan sıcaklığa geldikten sonra yaş maya ile yoğrulan hamur tahta küreklerle fırına veriliyor. Fırından fırına değişen sürede pişen ekmekler en az 2 saat piştikten sonra sıcak sıcak fırından çıkarılıyor.

Cebeli köyüne bağlı Loriya Mahallesi'nde bulunan fırında köy ekmeği yapan Temel Yolcu, ekmeğin sırrının mayasında ve suyunda olduğunu belirterek, her ikisinin de ayarının dengeli olması gerektiğini söyledi. Hamurun yoğrulduktan sonra, fırının tava gelmesinin ardından salındığını ifade eden Yolcu, fırının ısısının ayarı ve ekmeğin pişme süresinin ise her fırına göre değiştiğini ve tecrübe gerektirdiğini söyledi.

Ekmeğin atıldığı fırının kapağının etrafının çamurla sıvandığını bunun da pişmesini anlamakta bir faktör olduğunu ifade eden Yolcu, kapağı besmele ile açılan fırının içerisine koyulan çıra yardımıyla aydınlatıldığını belirtti.

Ekmeğin iyi pişip pişmediğini altına vurarak da anlaşıldığını kaydeden Yolcu, ekmeğin yerli köt buğday unundan yapıldığını da sözlerine ekledi.

1 Temmuz'da yürürlüğe girecek olan ekmek düzenlemesini değerlendiren Yolcu, "Biz bunu zaten yüzyıllardır yapıyorduk. Bizim ekmeğimiz hem kepekli hem de az tuzlu." dedi. Sağlık açısından köy ekmeğini tercih ettiklerini ifade eden Yolcu, "Şehir ekmeğini sürekli yiyince bıkkınlık geliyor ama bu ekmeği sürekli yiyebilirsiniz. Ayrıca sıcak ekmeğin içine köy tereyağını koyup da yiyoruz" dedi.

SICAK EKMEK GELENEĞİ

Köylerde fırınların yakıldığı günlerle ilgili çeşitli geleneklerin olduğunu da kaydeden Yolcu, "Fırınlarla ilgili çeşitli adetler var. Yıllardan beri köyde ekmek yapan herkes komşularına sıcak ekmek dağıtır. Bunun sebebi de yapamayan ve pişiremeyen olduğu için. Bu bir gelenektir." dedi. - GÜMÜŞHANE