SEKA’nın Serüveni Belgesel Oldu

Cumhuriyet tarihinin ilk kâğıt fabrikası olan Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları A.Ş'nin (SEKA) dönüşüm öyküsü Seka Belgeseli'yle gün yüzüne çıktı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan SEKA Belgeseli Tanıtım Programı dün (Cuma) Leyla Atakan Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Ersin Yazıcı ve Genel Sekreter Yardımcısı Tahir Büyükakın'ın da katıldığı programa kent protokolünün yanı sıra Kocaelililer yoğun ilgi gösterdi.

SEKA'NIN BİLİNMEYENLERİ GÜN YÜZÜNE ÇIKTI

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan belgeselle bir döneme damgasını vuran SEKA'nın SEKAPARK'a dönüşüm süreci tarihsel olarak ele alınıyor. Türkiye'nin ilk endüstriyel dönüşüm projesi olan SEKAPARK'ın hikâyesi SEKA Kâğıt Fabrikası'nın kurucusu Mehmet Ali Kaşıkçı'dan başlanarak anlatılıyor ve Türkiye'nin en büyük parklarından biri haline gelen SEKAPARK'ta son buluyor. SEKA Kâğıt Fabrikası'yla ilgili birçok bilinmeyeni de gün yüzüne çıkaran belgesel tarihe de ışık tutuyor.

TAŞLAR ÜZERİNDE BAŞLAYAN MACERA

Orijinal görüntülerin yer aldığı belgeselde ilk olarak kâğıt üretiminin tarihsel gelişimi ele alınıyor. Taşlar üzerine yazarak düşüncelerini ölümsüzleştiren insanoğlunun papirüsler ve sonrasında da kâğıt ve matbaayla birlikte yazı macerasının kolay bir hale geldiği ifade ediliyor. Türkiye'de ilk matbaacılık girişimlerinin ve sonuçlarının yer aldığı belgeselde Cumhuriyet döneminde büyük kâğıt sıkıntısı çekildiği ve gazetelerin sayfa sayılarını azalttığı da yer alıyor.

KAĞITÇI'NIN ZORLU MÜCADELESİ

'Bir hayal perest' olarak nitelendirilen Mehmet Ali Kağıtçı'nın zorlu mücadelesi de belgeselde anlatılıyor. Fabrikanın temel atma görüntülerinin de bulunduğu belgeselde İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın törendeki görüntüleri bulunuyor. Belgeselde şunlar yer alıyor: "80'li yıllarda dünyanın ilk 100 kâğıt fabrikası arasına giren SEKA'nın sorunları bu tarihlerde de devam ediyordu. Sermayesi az olan SEKA'nın en büyük problemini ise pahalı üretim oluşturuyordu. Siyasi müdahalelerin ağırlığıyla da mücadele etmek zorunda kalan SEKA'nın sorunları Akdeniz, Afyon, Balıkesir ve Kastamonu'da açılan diğer fabrikalarla daha da arttı.

SEKA ÖZEL SEKTÖRÜN DE GERİSİNDE

Eskiyen teknolojisi ve istihdam fazlasıyla da günümüz rekabetçi dünyasında kendine yer bulmakta zorlanan SEKA Kâğıt Fabrikası, özel sektörün de gerisinde kaldı. İlk olarak 1991 yılında özelleştirme kapsamına alınan SEKA'nın 10 fabrikasından 6'sı özelleştirildi. 14 Eylül 1998'de Özelleştirme Yüksek Kurulu İzmit'teki merkez fabrikayı da özelleştirme kapsamına alarak Anonim Şirketi'ne dönüştürdü ancak gelen tepkiler üzerine geri adım attı.

1 ŞUBAT 2005'TE BÜYÜKŞEHİR'E DEVREDİLDİ

2000'li yılların başında fabrika yılda ortalama 35 milyon Lira zarar ediyordu. Türkiye'deki kâğıt üretiminin ancak yüzde 4'ünü karşılayabilen SEKA'nın en yeni makinesi ise 45 yaşındaydı ve çevre kirliliğine sebep oluyordu. 8 Kasım 2004 tarihine gelindiğinde ise 3'üncü bir kararla tesisin kapatılması ve Büyükşehir Belediyesi'ne devri kararlaştırıldı. Daha önce SEKA'nın özelleştirilmesini isteyen siyasilerin de destek verdiği eylemler yapıldı. Ancak 1 Şubat 2005'te fabrika alanı tamamen Büyükşehir'e devredildi. Büyükşehir Belediyesi ise Türkiye'nin en büyük eğlence ve dinlence alanlarından birini buraya kurarak kente kazandırdı"

MEHMET ALİ KÂĞITÇI KİMDİR?

1899 yılında İstanbul'da doğan Kâğıtçı, Darülfünun'un Kimya Şubesi'ni bitirerek, mineraloji ve matematik sertifikalarını da aldı.1925'te, selüloz ve kâğıt sanayisi üzerine araştırmalar yapmak üzere yurtdışına gitti. Fransa'da Grenoble Üniversitesi Fransız Kâğıt Mühendisliği Okulu'ndan mezun oldu. 1927'de Türkiye'ye döndü ve 7 yıl boyunca ülkemizde modern bir kâğıt sanayisinin kurulması için mücadele etti. Birinci Sanayi Planı çerçevesinde ve Sümerbank bünyesinde ilk kâğıt fabrikasını 1936'da İzmit'te kurmayı başardı. Cumhuriyet'in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından kendisine 'Kâğıtçı' soyadı verildi. Kâğıtçı, 1 Ekim 1982 yılında İstanbul'da öldü.

İLKLERİN YAŞANDIĞI ADRES SEKAPARK

Sekapark'ta Türkiye'nin en büyük kay kay pisti ve Avrupa'nın en büyük tırmanma duvarı bulunuyor. Dev parkta, 150 metre çapında uçurtma tepesi, futbol ve basketbol sahaları, 50 bin kişilik ahşap amfi, çocuklar için 40 dönüme yayılan onlarca oyun grubu ve gerçek F16 savaş uçağı bulunuyor. SEKAPARK, özel aydınlatmalar ve 6 bin özel ağaçla görsel zenginliğe sahip.

2. ETAP DA TAMAMLANDI

1. etabı tamamlanan parkın 2. etabı da tamamlandı. 95 dönümlük alanda gerçekleştirilen 2. etap çalışmalarında kıyı bandı boyunca 5 metre genişliğindeki alan taş dolgu ile kaplandı. Toplam 255 araçlık iki otoparkın da bulunduğu proje kapsamında 470 metrekarelik bir restoran, 2 kafe, 2 tuvalet, 2 mini basketbol sahası, seyir meydanları, 24 tane piknik evini de barındıran çim tepe ve seyir tepesi ile toplam 60 bin metrekare yeşil alan bulunuyor. Toplam 70 bin metrekarelik bir alanda gerçekleştirilen peyzaj çalışmalarıyla bölgeye bin 854 adet farklı nitelikte ağaç dikildi.

SIRADA 3. ETAP VAR

Diğer yandan 3. etap çalışmalar da kısa süre içinde başlayacak. Bu çalışmalar kültür ağırlıklı olacak. Thököly İmre Evi, Mevlevi Evi gibi evlerden bu alanda inşa edilecek. Sismoloji Merkezi çalışmaları da halen sürüyor. SEKA Bilim Merkezi projesi kapsamında Kâğıt Sanayi Müzesi, Fotoğraf Müzesi ve Matbaa Müzesi de bu kapsamda yapılacak.