Balkanlar'ın Büyüyen Sorunu: Kaçak Göçmenler

ÜSKÜP/ ADNAN İDRİZ/MEDİN HALİLOVİÇ - Daha iyi bir yaşam umuduyla Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinden kaçarak yasa dışı yollarla Avrupa ülkelerine ulaşmaya çalışanların "koridor" olarak kullandığı Makedonya ve Sırbistan'daki kaçak göçmen sorunu büyüyerek devam ediyor.

Makedonya İçişleri Bakanlığı, ülkedeki iltica kanununda haziran ayında yapılan değişikliğin ardından bir ay içerisinde ülkeye yasa dışı yollardan giren 16 bin 519 kişiye geçici sığınma izni verdi. Son bir ayda ülkeye gelen kaçakların 2 bin 146'sının kadın, 2 bin 143'ünün çocuk, 12 binden fazlasının ise Suriyeli oldukları belirtildi.

Makedonya'da son bir ay içerisinde geçici sığınma belgesi alan kaçak göçmenler arasında ayrıca Afganistan, Irak, Pakistan, Somali, Filistin, Kongo ve Kamerunlular da bulunuyor.

İltica kanunundaki değişikliğe göre, geçici sığınma izni verilen kaçak göçmenler Makedonya'da 72 saat kalabiliyor ve bu süre içinde otobüs ve tren gibi toplu taşıma araçlarını kullanmalarına izin veriliyor. Sadece 72 saat kalabilmelerine izin verilse de ülkede hala 14 binden fazla kaçak göçmen bulunuyor.

Daha önce toplu taşıma araçlarını kullanmalarına müsaade edilmeyen ve bu nedenle umuda yolculuklarında bisiklet süren ya da yola yaya devam eden kaçak göçmenler, birçok kez farklı suç çetelerinin saldırısına maruz kaldı, 28'i ise bu zorlu yolculukta hayatını kaybetti.

Trenlerle önce Sırbistan'a sonra Macaristan'a geçiyorlar

Haziran ayında, Makedonya polisinin düzenlediği operasyonlarda insan kaçakçılığı yaptıkları gerekçesiyle Kumanova yakınlarındaki Vaksince köyünde 4 Makedonya vatandaşı gözaltına alındı.

Kaçak göçmenlerin en yoğun olduğu yerlerden Gevgeli'de de büyük bir yoğunluk yaşanıyor. Yunanistan'dan Makedonya'ya giren kaçaklar, Gevgeli'den trenlerle Tabanovtse'ye oradan da Sırbistan'a gitmeye çalışıyor.

Uluslararası insani yardım kuruluşları da başta Gevgeli olmak üzere birçok noktada, kaçak göçmenlere çeşitli yardımlarda bulunuyor. Kızılhaç ile Gevgeli Devlet Hastanesi'nin destekleriyle ilaç sağlanan bu kişilerin gıda, giyecek ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak için farklı insani yardım kuruluşlarından aktivistler de yoğun çaba harcıyor.

Macaristan'ın Sırbistan sınırına duvar örmeye başlamasının, kaçak göçmen sayısının son günlerde önemli ölçüde artmasının başlıca sebeplerinden olduğu belirtiliyor. Umut yolcuları, duvar tamamlanmadan Avrupa'ya ulaşmayı hedefliyor.

"Parklarda ve köprü altlarında yatıyorlar"

Kaçak göçmen sorunun en çok etkilediği ülkelerden biri de Sırbistan.

Makedonya üzerinden Sırbistan'a giren ve buradan da daha iyi bir yaşam umuduyla Avrupa ülkelerine geçmenin hayalini kuran kaçak göçmenler, başkent Belgrad'daki otogar civarında adeta kamp kurdu. Otogar yakınındaki parkta yatıp kalkan göçmenlerin kimi çimlerde, kimi banklarda, kimiyse beton üzerinde yatıyor.

Aralarında kadın, çocuk ve bebeklerin de bulunduğu grup, hijyenden yoksun, dört bir yanı plastik şişe ve yiyecek paketi atıklarıyla dolu bir ortamda kalıyor.

Yoğunluğa rağmen Belgrad'da hala bir sığınma merkezi olmaması ise dikkati çekiyor.

Belgrad'daki İnsan Hakları Merkezi Hukuk Birimi'nden Nikola Kovaçeviç, AA muhabirine yaptığı açıklamada,  kentin sokaklarında konaklayan kaçak göçmenlerle ilgili sorunun hala çözülmediğine, insanların parklarda ya da köprü altlarında yatıp kalktıklarına işaret etti.

Bu kişilerin ciddi tıbbi yardıma ihtiyaç duyduğunu söyleyen Kovaçeviç, Sırbistan'a her gün binin üzerinde kaçak göçmenin girdiğini, Belgrad sokaklarında yüzlercesinin bulunduğunu aktardı.

Kovaçeviç, parklardan ve köprü altlarında kalan kaçak göçmenlere en fazla halkın yardım ettiğini söyleyerek, halkın bu kişilere yiyecek, giyecek ve meyve suları getirdiğini, Sınır Tanımayan Doktorlar'ın da birkaç kez onları muayene ettiğini ifade etti.

Yıl başından itibaren Sırbistan'a 35 binin üzerinde kaçak göçmenin girdiği belirtilirken, bu sayının yıl sonuna kadar 70 bine ulaşacağı tahmin ediliyor.